Page 169 - dcp6

158
ตำ�ราศาสตรา
เรียบเรี ยงโดย รองศาสตราจารย์ประพนธ์ เรืองณรงค์
ตำ�ราศาสตรา หมายถึงตำ�ราที่ชาวใต้ใช้เสี่ ยงทายดูโชคชะตา คำ�ว่า “ศาสตรา” หมายถึง ศาสตราวุธ คือ
พระขรรค์ โดยสมมุติเป็นไม้แบนๆ เล็กๆ สำ�หรับ สอดหรือแทงระหว่างหน้าหนึ่งหน้าใดของศาสตรา ชาวใต้บางถิ่น
เรียกตำ�ราศาสตราว่า สัจจา หมายถึงการทำ�นายด้วยความจริ ง เป็นของขลังของศักดิ์สิทธิ์
ตำ�ราศาสตรา เป็นสมุดไทยขนาดสั้ น ชาวใต้เรียกบุดตีนช้าง เจ้าของศาสตราหรือหมอศาสตรา (อดีตมักเป็น
พราหมณ์) เป็นผู้อ่านคำ�ทำ�นาย เนื้อหาเป็นคำ�กาพย์หรือร้อยแก้ว จบในหน้าหนึ่งหน้าใด อีกหน้ าหนึ่งเป็นภาพประกอบ
คำ�ทำ�นาย เป็ นฝีมื อชาวบ้าน ตำ�ราศาสตราปรากฏในท้องถิ่นภาคใต้หลายฉบั บ เช่น ฉบับอำ�เภอปากพนัง จังหวัด
นครศรีธรรมราช ฉบับตำ�บลเขารูปช้าง อำ �เภอเมือง จังหวัดสงขลา ฉบับตำ�บลนาประดู่ อำ�เภอโคกโพธิ์ จังหวัดปัตตานี
และฉบับตำ�บลเทพกษัตรี อำ�เภอเมือง จังหวัดภูเก็ ต
เนื้อเรื่องของ ตำ�ราศาสตรา ประกอบด้วยอนุภาคเด่น น่าสนใจ จากพฤติกรรมตัวละครหรือเหตุ การณ์ตอนหนึ่ง
ตอนใดจากนิทานพื้นบ้าน นิ ทานชาดก วรรณคดี ตำ �นาน พุทธประวั ติ เป็ นต้น ตัวอย่าง เรื่องรามเกียรติ์ ตอนหนุมาน
เผากรุงลงกา
“รูปนี้หนุมาน เมื่อทะยานเผาลงกา ไฟร้ายติดหางมา ได้เวทนาเพี ยงปางตาย
สี่เดือนพระเคราะห์ ทับ จะได้รับอันตราย ห้ามว่าอย่าผันผาย ไปอุ ดรและทักษิณ
ศัตรู นั้นเป็นชาย จะทำ�ร้ายให้มลทิน จะเสียซึ่งทรัพย์สิน จะทำ�กินขัดเคืองใจ
พี่น้องจะแตกฉาน ร้อนรำ�คาญข้างภายใน เจ็บไข้ ได้ทุกข์ภัย เจ็บทั่วไปทั่งกายา
ให้เจริญเรื่องพุทโธ อิติปิโสภควา มนตร์นํ้ารดเกศา ภัยนั้นหนาจะหายไป”