Basic HTML Version
138
ผญาอี
สาน
เรี
ยบเรี
ยงโดย รองศาสตราจารย์
ชลธิ
ชา บำ
�รุ
งรั
กษ์
“ผญา”
เป็
นภู
มิ
ปั
ญญาประเภทหนึ่
งที่
ปรากฏในท้
องถิ่
น ภาคตะวั
นออกเฉี
ยงเหนื
อ หรื
อภาคอี
สาน หมายถึ
ง
คำ
�คม คำ
�พู
ด หรื
อถ้
อยคำ
� ของนั
กปราชญ์
อี
สาน กล่
าวกั
นว่
า “ผญา” มาจากคำ
�ว่
า
“ปั
ญญา”
หรื
อ
“ปรั
ชญา”
คำ
�ผญา
เป็
นคำ
�พู
ดที่
คนอี
สานนิ
ยมใช้
พู
ดจาหรื
อบอกกล่
าวกั
น มั
กมี
ความหมาย โดยนั
ยหรื
อเชิ
งเปรี
ยบเที
ยบที่
แสดงให้
เห็
นถึ
ง
ปั
ญญา ปรั
ชญา วิ
ธี
คิ
ด ความชาญฉลาดของคนอี
สาน
ผญาอี
สาน
เกิ
ดจากสาเหตุ
หลายประการ คื
อ จากขนบธรรมเนี
ยม
ประเพณี
จากหลั
กธรรมคำ
�สอนทางพุ
ทธศาสนา จากคำ
�สอนของปู่
ย่
าตายาย ที่
สื
บทอดกั
นมา จากการเกี้
ยวพาราสี
ของหนุ่
มสาว จากการละเล่
นของเด็
กในท้
องถิ่
น จากนิ
ทานพื้
นบ้
าน และจากสภาพแวดล้
อมต่
างๆ