Basic HTML Version
38
ภาษาตากใบ (เจ๊
ะเห)
เรี
ยบเรี
ยงโดย ครื่
น มณี
โชติ
ในภาคใต้
ของประเทศไทย นอกจากภาษาไทยถิ่
นใต้
แล้
วยั
งมี
ภาษาที่
โดดเด่
นอี
ก ๓ ภาษา ได้
แก่
ภาษาตากใบ
(เจ๊
ะเห) ภาษาสะกอม และภาษาพิ
เทน มี
ผู้
สั
นนิ
ษฐานว่
าภาษาทั้
งสามนี้
มี
ความเกี่
ยวข้
องกั
น แต่
ยั
งไม่
มี
หลั
กฐานที่
ชั
ดเจน
ภาษาตากใบ (เจ๊
ะเห) เป็
นภาษาตระกู
ลไทที่
พู
ดอยู่
ในจั
งหวั
ดปั
ตตานี
นราธิ
วาสตลอดไปถึ
งรั
ฐกลั
นตั
น ประเทศ
มาเลเซี
ยมี
จำ
�นวนผู้
พู
ดประมาณหนึ่
งแสนคนเศษ เป็
นภาษาที่
ใช้
ศั
พท์
และสำ
�เนี
ยงบ่
งบอกความเป็
นอั
ตลั
กษณ์
เฉพาะถิ่
น
เป็
นภาษาที่
อยู่
ท่
ามกลางคนส่
วนใหญ่
ที่
พู
ดภาษามลายู
ท้
องถิ่
น ชื่
อภาษาตากใบ(เจ๊
ะเห) น่
าจะมาจากการสำ
�รวจของ
นั
กภาษาศาสตร์
ที่
พบว่
าคนส่
วนใหญ่
ในอำ
�เภอตากใบพู
ดภาษาไทยที่
มี
ศั
พท์
สำ
�เนี
ยงต่
างจากภาษาไทยถิ่
นใต้
ทั่
วไป
อำ
�เภอตากใบตั้
งอยู่
ที่
ตำ
�บลเจ๊
ะเหเป็
นอำ
�เภอชายแดนหมู่
บ้
านเจ๊
ะเหกั
บบ้
านตาบาติ
ดต่
อกั
บรั
ฐกลั
นตั
น ประเทศ
มาเลเซี
ย โดยมี
แม่
นํ้
าบางนราเป็
นเส้
นกั้
นอาณาเขต ในสมั
ยรั
ชกาลที่
๖ เรี
ยกอำ
�เภอนี้
ว่
าอำ
�เภอเจ๊
ะเห ตามชื่
อตำ
�บลต่
อ
มาเปลี่
ยนชื่
อเป็
นอำ
�เภอตากใบจนเท่
าทุ
กวั
นนี้
ชาวบ้
านในอำ
�เภอตากใบพู
ด ๒ ภาษาคื
อภาษาไทยและภาษามลายู
เช่
น
เดี
ยวกั
บคนมาเลเซี
ยเชื้
อสายไทยในรั
ฐกลั
นตั
น ภาษาไทยที่
ใช้
พู
ดกั
นนั
กวิ
ชาการ เรี
ยกว่
า “ภาษาตากใบ” ส่
วนคนใน
ท้
องถิ่
นเรี
ยก “ภาษาเจ๊
ะเห” และอี
กภาษาหนึ่
งที่
คนไทยแถบนี้
ใช้
คื
อภาษามลายู
ถิ่
นเช่
นเดี
ยวกั
บชาวไทยมุ
สลิ
มในสาม
จั
งหวั
ดชายแดนภาคใต้
ภาษาตากใบ (เจ๊
ะเห) นี้
มี
ผู้
สั
นนิ
ษฐานว่
าน่
าจะมาจากภาษาสมั
ยสุ
โขทั
ย ปั
จจุ
บั
นภาษาตากใบ (เจ๊
ะเห)
เป็
นภาษาพู
ดของคนไทยในจั
งหวั
ดนราธิ
วาส ปั
ตตานี
และรั
ฐกลั
นตั
น ประเทศมาเลเซี
ย แบ่
งเป็
น กลุ่
มที่
อยู่
ในอำ
�เภอเมื
อง
อำ
�เภอตากใบ อำ
�เภอแว้
ง อำ
�เภอศรี
สาคร อำ
�เภอสุ
ไหงโก-ลก อำ
�เภอสุ
ไหงปาดี
อำ
�เภอระแงะ อำ
�เภอรื
อเสาะ
อำ
�เภอยี่
งอ และอำ
�เภอบาเจาะ จั
งหวั
ดนราธิ
วาส กลุ่
มที่
อยู่
ในอำ
�เภอไม้
แก่
น อำ
�เภอสายบุ
รี
อำ
�เภอปะนาเระ อำ
�เภอ
กะพ้
อและมายอ จั
งหวั
ดปั
ตตานี
และกลุ่
มที่
อยู่
ในอำ
�เภอตุ
มปั
ต อำ
�เภอโกตาบารู
และอำ
�เภอบาเจาะ รั
ฐกลั
นตั
น ประเทศ
มาเลเซี
ย
ประเพณี
ดั้
งเดิ
มของชาวไทยพุ
ทธที่
ใช้
ภาษาตากใบที่
ยั
งปฏิ
บั
ติ
อยู่
ได้
แก่
ประเพณี
ลาซั
งหรื
อล้
มซั
ง เป็
นประเพณี
เฉลิ
มฉลองหลั
งการเก็
บเกี่
ยวของชาวนา ประเพณี
ไหว้
หน้
าบ้
าน เป็
นประเพณี
ไหว้
ท้
าวเวสสุ
วั
ณหรื
อท้
าวกุ
เวร จะจั
ดทำ
�
พิ
ธี
ประมาณเดื
อน ๙ ของทุ
กปี
และประเพณี
รั
บเจ้
าเข้
าเมื
อง เป็
นประเพณี
รั
บปี
ใหม่
จั
ดในวั
นแรม ๑ คํ่
าเดื
อน ๕ ของ
ทุ
กปี
เพื่
อรั
บเทวดามาปกปั
กรั
กษาบ้
านเมื
องและคุ้
มครองผู้
คนให้
อยู่
เย็
นเป็
นสุ
ข เป็
นต้
น
อย่
างไรก็
ตามวั
ฒนธรรมที่
โดดเด่
นชั
ดเจนคื
อภาษาพู
ดนั่
นเอง ภาษาตากใบเป็
นภาษาตระกู
ลไทมี
คำ
�ศั
พท์
และ
สำ
�เนี
ยงเฉพาะของตน เช่
น มี
เสี
ยงพยั
ญชนะ ๒๓ หน่
วยเสี
ยง เสี
ยงวรรณยุ
กต์
มี
๖ หน่
วยเสี
ยง ใช้
พยั
ญชนะควบกลํ้
า
ต่
างจากภาษาถิ่
นใต้
ทั่
วไป เช่
น
มฺ
ลื่
น
= ลื่
น
เมฺ
ลื
อง
= วาวเป็
นมั
น
บฺ
ลา, บึ
ลา
= ทำ
� เช่
น
บฺ
ลาทำ
�อี
ไหร
= ทำ
�ไปทำ
�ไม