Page 41 - dcp5

Basic HTML Version

32
จากงานวิ
จั
ยเกี
ยวกั
บกลุ่
มชาติ
พั
นธุ์
ญ้
อของ บั
ญญั
ติ
สาลี
และคณะ (๒๕๕๑) พบหลั
กฐานการตั้
งถิ
นฐานของกลุ่
ชาติ
พั
นธุ์
ญ้
อในหมู่
บ้
านท่
าขอนยาง พบจารึ
ก ๒ แผ่
น คื
อ จารึ
กใบเสมาและจารึ
กบนฐานพระพุ
ทธรู
ปซึ่
งพบที่
วั
ดมหาผล
บ้
านท่
าขอนยาง ตำ
�บลท่
าขอนยาง อำ
�เภอกั
นทรวิ
ชั
ย จั
งหวั
ดมหาสารคาม ในจารึ
กทั้
ง ๒ หลั
กได้
กล่
าวถึ
งเจ้
าเมื
อง
ท่
าขอนยาง นามว่
า พระสุ
วรรณภั
กดี
ซึ่
งเป็
นหั
วหน้
ากลุ่
มชาติ
พั
นธุ์
ญ้
อได้
สร้
างพั
ทธสี
มาและพระพุ
ทธรู
ปในจุ
ลศั
กราช
๑๒๒๒
ลั
กษณะเฉพาะที่
โดดเด่
นของภาษาญ้
อซึ่
งถื
อว่
าเป็
นเสน่
ห์
อย่
างหนึ่
งของภาษาญ้
อ ได้
แก่
เสี
ยงสระ เออ
ของคำ
�ที่
ตรงกั
บเสี
ยงสระ ใ –ของภาษาไทยมาตรฐาน (ถ่
ายถอดเสี
ยงเป็
นอั
กษรไทยตาม ธนานั
นท์
ตรงดี
, ๒๕๕๗)
เช่
หั
วเจ๋
= หั
วใจ
เฮอ
= ให้
ผู้
เญ่
= ผู้
ใหญ่
ลู
กเพ่
อหรื
อลุ
เพ่
= ลู
กสะใภ้
เส้
= ใส่
เบ๋
= ใบไม้
ม่
= ใหม่
เสอ
= ใส
เตอ
= ใต้
เกอ
= ใกล้
เญ่
= ใหญ่
เน้
= ใน
ลั
กษณะที่
โดดเด่
นอี
กประการหนึ่
งก็
คื
อ คำ
�แสดงคำ
�ถาม เช่
เตอ/เบอะเตอ
= อะไร
นั่
นเตอ / นั่
นเบอะเตอ
= นั่
นอะไร
เจ้
า เฮ็
ดเตอ / เจ้
า เฮ้
อ เบอเต๋
= คุ
ณทำ
�อะไร
เฮ็
ดเตอ
= ทำ
�ไม
ถาม ข้
อย เฮ็
ด เตอ
= ถามฉั
นทำ
�ไม
เลอ เล่
/ จั้
งเลอ
= อย่
างไร เช่
เขา เว่
อ เลอ เล่
= เขาพู
ดอย่
างไร
แม่
ซิ
เฮ็
ด เลอ เล่
= แม่
จะทำ
�อย่
างไร
เจา ซิ
เว่
า จั้
งเลอ
= คุ
ณจะพู
ดอย่
างไร มื่
อเลอ = เมื่
อใด/เมื่
อไร เช่
เจา คึ้
น เฮื
อน มื่
อเลอ
= คุ
ณขึ้
นบ้
านใหม่
เมื่
อใด
กะเลอ
= ที่
ไหน / ไหน
เจา ซิ
ไป กะเลอ
=คุ
ณจะไปไหน
คำ
�ศั
พท์
ที่
ใช้
ในประโยคคำ
�ถามเกี่
ยวกั
บบุ
คคล ใช้
คำ
�ว่
เพอ
= ใคร
เพอเลอ
= ใคร สามารถใช้
ทั้
งขึ้
นต้
น และ
ลงท้
ายประโยค เช่
เพอ มา ห่
า ข้
อย
= ใครมาหาฉั
เพอเลอ เอิ้
น ข้
อย
= ใครเรี
ยกฉั
นั่
นคื
อเพอ
= นั่
นคื
อใคร
เฮื
อนของเพอเลอ = บ้
านของใคร
แม้
ว่
าจะมี
การใช้
ภาษาญ้
อในชุ
มชนที่
อยู่
ในพื้
นที่
ต่
างๆ ดั
งกล่
าวข้
างต้
น แต่
ผู้
ที่
พู
ดภาษาญ้
อเริ่
มมี
จำ
�นวนลดน้
อย
ลงไปเรื่
อยๆ หากไม่
มี
แนวทางในการอนุ
รั
กษ์
ฟื้
นฟู
และสื
บทอด จึ
งจั
ดได้
ว่
า ภาษาญ้
อเป็
นภาษาหนึ่
งที่
อยู่
ในภาวะ
วิ
กฤต การฟื้
นฟู
และอนุ
รั
กษ์
ภาษาจึ
งเป็
นสิ่
งที่
จำ
�เป็
น จึ
งมี
หน่
วยงานหลายฝ่
ายที่
ร่
วมกั
นฟื้
นฟู
และอนุ
รั
กษ์
ทั้
งที่
เป็
งานวิ
จั
ยเพื่
อสร้
างองค์
ความรู้
และกิ
จกรรมเสริ
มสร้
างให้
เกิ
ดความสำ
�นึ
กในการอนุ
รั
กษ์
ภาษา ดั
งที่
กลุ่
มชาติ
พั
นธุ์
ญ้
ท่
าขอนยาง อำ
�เภอกั
นทรวิ
ชั
ย จั
งหวั
ดมหาสารคาม จั
ดให้
มี
โครงการหลายประเภท เพื่
อการฟื้
นฟู
และการอนุ
รั
กษ์
ภาษาญ้
อ เช่
น โครงการวิ
จั
ยเรื่
อง การฟื
นฟู
และการอนุ
รั
กษ์
ภาษา ตำ
�นาน ประวั
ติ
ศาสตร์
ท้
องถิ่
น และการละเล่
พื้
นบ้
านญ้
อ บ้
านท่
าขอนยาง ตำ
�บลขามเรี
ยง อำ
�เภอกั
นทรวิ
ชั
ย จั
งหวั
ดมหาสารคาม นอกจากนี้
ยั
งมี
การจั
ดศาลา
วั
ฒนธรรมญ้
อสร้
างขึ้
นเป็
นศู
นย์
รวมวั
ฒนธรรมญ้
อ ชุ
มนุ
มวั
ฒนธรรมญ้
อก่
อตั
วขึ้
นมาในโรงเรี
ยน ประเพณี
ไหลเรื
อไฟ
ได้
รั
บการฟื้
นฟู
การละเล่
นญ้
อปรากฏอยู่
ในลานวั
ด จั
ดทำ
�ป้
ายแหล่
งวั
ฒนธรรมญ้
อ และร่
วมสร้
างอาคารศู
นย์
การเรี
ยนรู้
วั
ฒนธรรมญ้
อท่
าขอนยาง
ปฏิ
บั
ติ
การทางสั
งคมของกลุ
มชาติ
พั
นธุ์
ญ้
อเพื่
อการอนุ
รั
กษ์
และฟื้
นฟู
วั
ฒนธรรมและภาษาของตนเองท่
ามกลาง
การสู
ญหายไปของภาษาและวั
ฒนธรรม จึ
งควรยกระดั
บภาษาญ้
อขึ้
นเป็
นมรดกทางสั
งคม เพื
อจะได้
สนั
บสนุ
นและเสริ
แรงใจให้
กลุ่
มชาติ
พั
นธุ์
ญ้
อได้
ร่
วมสร้
างสำ
�นึ
ก อนุ
รั
กษ์
และฟื้
นฟู
วั
ฒนธรรมของตนเองสื
บไป
ภาษาญ้
อ ได้
รั
บการขึ้
นทะเบี
ยนเป็
นมรดกภู
มิ
ปั
ญญาทางวั
ฒนธรรมของชาติ
ประจำ
�ปี
พุ
ทธศั
กราช ๒๕๕๗