Page 34 - dcp5

25
การเล่นผีแม่มดมีวัตถุ ประสงค์เพื่ อปัดเป่าความเจ็ บไข้ให้หายไปจากคนป่ วยตามความเชื่อของกลุ่ม คนที่เข้า
ป่าแล้วเกิดทำ�สิ่ งที่ไม่ ควรหรือไม่เคารพสิ่งศักดิ์ สิทธิ์ผีจะตามมาและทำ �ให้เจ็บป่วย ในพิธีจะมี การเชิญผี แม่มดมาเข้ า
ร่างทรงและบอกผีช่วยให้หายป่วยมีการเล่นตีกลองและร้องรำ�กันอย่างครึกครื้น นับเป็นโอกาสที่เพื่อนบ้านจะมารวม
ตัวกัน ร่วมกันประกอบพิธีกรรมและร่วมสนุกสนานรื่นเริงทุกวันนี้ ก็ยังคงมีการเล่นผีแม่มดโดยจะจัดในเดื อนสามแต่
น่าเสียดายว่าทั้งภาษาและวัฒนธรรมดั้งเดิมหลายอย่างของชาวซัมเร
กำ�ลังสูญหาย โดยเฉพาะภาษาซึ่งเป็นเครื่องบ่งชี้ถึงชาติพันธุ์ที่สำ�คั ญ
ยิ่งและยั งเป็นเครื่องบันทึกความรู้ และภูมิ ปัญญาต่ างๆ ปัจจุบั นมี
ผู้พูดภาษาซัมเรในประเทศไทยประมาณ ๕๐ คน โดยผู้รู้ภาษาดีมี ไม่
เกิน ๑๐ คน ซึ่งส่วนใหญ่อายุมากกว่า ๖๐ ปี เนื่องจากผู้พูดภาษาซัมเร
เป็นบุคคลทวิภาษาคือพูดภาษาซัมเรและภาษาไทย ทั้งยังใช้ภาษาไทย
มากกว่าภาษาของตนเอง เพราะอยู่ร่ วมกับคนไทยอื่นๆ ในท้องถิ่น
ภาษาของตนจะใช้ในกลุ่มผู้ สูงอายุที่พูดได้เท่านั้น เด็กๆ เรียนภาษาไทย
จากโรงเรียนและไม่ หัดพู ดภาษาแม่ของตนเลย คนวัยหนุ่มสาวก็ไม่ เห็น
ความสำ�คัญและรู้ สึกว่าภาษาของตนเองด้ อยกว่าภาษาไทย
ภาษาซัมเรนั บเป็นภาษาในกลุ่มภาวะวิกฤตขั้นรุนแรง คาดได้
ว่าอี กหนึ่งหรือสองช่ วงอายุคนคงจะสูญหายไปโอกาสที่จะฟื้นฟูให้คง
อยู่ต่อไปเป็ นไปได้ยาก เพราะขาดบุ คคลที่จะร่วมสืบทอด จึ งมีความ
จำ�เป็นอย่างยิ่งที่จะต้องมี การศึกษาและเก็บรวบรวมองค์ความรู้ ภาษา
และวัฒนธรรมกลุ่ มซัมเรนี้ ไว้ให้ มากที่สุดและจั ดทำ �เป็นคลังข้อมู ล
อนุรักษ์ และเพื่อเผยแพร่เป็นมรดกทางวัฒนธรรมของชาติต่อไป
ภาษาซัมเร ได้รั บการขึ้นทะเบียนเป็ นมรดกภูมิปั ญญาทาง
วัฒนธรรมของชาติประจำ�ปีพุทธศักราช ๒๕๕๗
เอกสารอ้างอิง
พรสวรรค์ พลอยแก้ว. (๒๕๔๗). ศั พทานุกรมหมวดคำ �ศัพท์ภาษาซัมเร: สื่อสะท้ อนโลกทัศน์ ของกลุ่มชาติ พันธุ์
ในภาวะวิกฤตขั้นสุดท้าย. กรุงเทพฯ : สำ�นักงานคณะกรรมการการอุดมศึกษาและสำ�นักงานกองทุนสนับสนุน
การวิจัย.
สุวิไล เปรมศรีรัตน์ และพรสวรรค์ พลอยแก้ว. (๒๕๔๘). สารานุกรมกลุ่มชาติพันธุ์ในประเทศไทย: กะซองและซัมเร.
กรุงเทพฯ: เอกพิมพ์ไทย จำ�กัด.