Page 31 - dcp5

22
ภาษาชอุง
เรียบเรียงโดย สุนี คำ�นวลศิลป์ และ ณัฐมน โรจนกุล
คำ�ว่ า ชอุง มีความหมายว่า “คน” ออกเสียงด้วยลักษณะนํ้าเสียงตํ่ากระตุกคล้ายคำ�ว่ า ชอง ในภาษาชอง
ชาวชอุงปัจจุบันอยู่ที่บ้านทุ่งนา อำ�เภอศรีสวั สดิ์ และบางส่วนอยู่ในอำ�เภอลาดหญ้า จังหวัดกาญจนบุรี ถิ่ นฐานเดิม
ของพวกเขาอยู่ในจั งหวัดกัมปงโสม จังหวัดชายทะเลทางตะวันตกเฉี ยงใต้ของประเทศกัมพูชา โดยสันนิษฐานว่า ชาว
ชอุงที่อยู่ในประเทศไทยอพยพเข้ามาในช่วงเวลาของสงครามอานามสยามยุทธราวพุทธศักราช ๒๓๗๔ – ๒๓๘๗
โดยพระยาบดินทรเดชา (สิงห์ สิงหเสนี ) เป็นแม่ ทัพนำ�ชาวชอุ งเดินทางจากตะวันออกสู่จังหวัดกาญจนบุรี
สุดแดนตะวันตกของประเทศไทย และให้ ตั้งบ้านเรือนอยู่บริเวณริมแม่นํ้าแคว อำ�เภอลาดหญ้า ก่อนที่ชาวชอุงกลุ่มใหญ่
จะย้ายไปยังอำ�เภอศรีสวัสดิ์ในปัจจุบัน พวกเขาเป็นที่ รู้จักในชื่อ อูด ข่าสะอูด ชองอูด หรือ นาอูด คำ�ว่า อู ด มีความหมาย
ในภาษาชอุงว่า “ไม้ฟืน” พวกเขาเรียกตนเองว่า ชอุ์ง และไม่ชอบให้ผู้อื่ นเรียกว่า อู ด หรือ สะโอจ (ตามเอกสาร
เก่าอ้ างที่ถึงชาวชอุ งในประเทศกัมพูชา) ซึ่งมีความหมายในเชิงดูถูก
ภาษาชอุงจัดอยู่ในตระกู ลภาษาออสโตรเอเชียติกสาขามอญ-เขมร กลุ่มย่อยเปียริก เช่นเดียวกับภาษาชอง
จังหวัดจันทบุรี ภาษากะซองและภาษาซัมเรจั งหวัดตราด ทั้ งสี่ภาษามี ความใกล้เคียงกันมาก เช่ น “คน” ภาษาชอุง
ว่า กะเจิ่ม, ชอุ์ง ภาษาชองว่ า กะชึ่ม, ช์อง ภาษากะซองว่า กะซึ่มและภาษาซัมเรว่า กะซุ้มภาษาชอุ งมีพยัญชนะต้น
๒๑ หน่วยเสียงพยัญชนะสะกด ๑๓ หน่ วยเสียง พยัญชนะประสม ๙ หน่ วยเสียง สระเสียงสั้นและยาว ๑๘ หน่วยเสียง
โดยมีพยัญชนะสะกดที่ เป็นลักษณะของภาษากลุ่ มมอญ-เขมร ได้แก่ <จ><ญ><ล>และ <ฮ> รวมทั้งมีลั กษณะ
นํ้าเสียงที่เป็นลักษณะสำ�คัญของภาษากลุ่มนี้ ภาษาชอุงมีลักษณะนํ้าเสียง ๔ แบบ ได้แก่ ลักษณะนํ้าเสียงกลางปกติ เช่น
ตาก = ถั่ว, ลักษณะนํ้าเสี ยงสูงบีบ (เสียงปกติตามด้วยการกักของเส้ นเสียง) เช่น ต้าก= ลิ้น, ลักษณะนํ้าเสี ยงตํ่าใหญ่
(เสียงก้องมี ลม) เช่น ต่าก = นํ้า, และลักษณะนํ้ าเสียงตํ่ากระตุ ก (เสียงก้องมี ลมตามด้วยการกักของเส้นเสียง) เช่น
มู์ย = หนึ่ง ลักษณะทางไวยากรณ์มี การเรียงประโยคแบบ ประธาน-กริยา-กรรม เช่น เอ็ ญเจวท็อง พีงเม์ว เออะ.เกลา
“ฉัน – ไป – ตก (ปลา) – ปลา – ที่.บ่ อ” ยังมีการสร้างคำ�ด้วยการเติมหน่วยคำ�เติมหน้า (Prefix) ตามลักษณะ
ภาษากลุ่มมอญ-เขมร ได้แก่ ปะ และ เออะ “ที่” ที่แสดงการระบุสถานที่ของคำ�นาม และ เปิง ที่เปลี่ยนจากคำ�ว่ า
โฮจ “ตาย” ให้เป็น เปิงโฮจ “ฆ่า” ลักษณะไวยากรณ์ที่น่าสนใจคือการใช้คำ�ปฏิเสธ ๒ คำ� ประกบคำ �กริยาหรือกริยา
วลี เช่น ท็ก – บื ด – เอฮ “ไม่ – ดี – ไม่” เป็นต้น ภาษาชอุงมีความใกล้ชิ ดกับภาษาชองมากกว่าภาษากะซองและ
ซัมเร ทั้งลักษณะนํ้าเสียง ๔ ลั กษณะ เช่น คำ�ว่ า เม์ว ทั้งในภาษาชอุงและชองมีความหมายว่า “ปลา” เหมือนกัน มี
วงศ์คำ �ศัพท์ที่คล้ายคลึ งกัน เช่ น “ข้าวสุก” ภาษาชอุงและชองว่า ปล็อง ในขณะที่ภาษากะซองว่า กลง และภาษา
ซัมเรว่า กล็อง รวมทั้งการใช้หน่วยคำ�ปฏิเสธสองคำ�ประกบกริยาวลีเช่นเดียวกับภาษาชอง แตกต่างกันที่หน่วยคำ�ที่
ใช้ในภาษาชองจะใช้หน่วยคำ�ซํ้ากั นคือ อิฮ - อิฮ “ไม่ – ไม่” แต่ภาษาชอุงจะใช้คำ�ต่ างกันคือ ท็ก – เอฮ “ไม่ – ไม่”