Page 87 - dcp4

76
(๓) เทียนมณฑป คือ การหล่อเทียนแล้วทำ �หอครอบเทียนเป็นทรงมณฑปจึงเรียกชื่ อว่า “เที ยนมณฑป”
ถือว่าทำ �มาตั้งแต่สมัยก่ อน ทำ�เป็นที่วางเครื่ องบริขารในการทอดกฐินมณฑปนี้ ถ้าเรียกชื่ออีกอย่างก็ ดูเหมื อนว่า
“บุษบก” เพราะรูปแบบคล้ายคลึงกัน เพื่อให้เครื่องบริขารและบริวารที่ จะนำ�ไปทอดถวายพระสงฆ์ มีความโบราณ
โดดเด่นและสวยงาม สมกับเป็นเครื่องบูชาพระรัตนตรั ย เพื่อให้เกิดความศักดิ์สิทธิ์
(๔) เทียนประสาทผึ้ ง เป็นเทียนที่ทำ�เป็นรูปทรงปราสาทความหมาย ก็คือทำ�ขึ้นเพื่ ออุทิศส่วนกุ ศล ให้แก่
บรรพบุรุษที่ล่วงลับไปแล้ว ส่วนความหมายอีกอย่างก็คื อ ทำ�เพื่อแก้บน การทำ�เทียนแบบนี้จะใช้กาบกล้วยซึ่งแกะออก
จากลำ�ต้นกล้วย มาตั ดเป็นรูปเหลี่ยมให้ได้รูปทรง ใช้ ดอกผึ้งพิมพ์จากแบบพิมพ์ แม่พิ มพ์ก็อาศัยแบบจากตัดเอาก้าน
กล้วยบ้ าง เผือก มันแกวหรือผลไม้มาแกะเป็นรูปดอกไม้ ใช้ ไม้เสี ยบ จุ่มลงในขี้ผึ้งที่ต้ มที่ละลายแล้ว เอาลงจุ่มใน
นํ้าเย็น ดอกจะหลุดออกเมื่ อแข็งตัวแล้ วนำ�ดอกผึ้งไปติดกั บลำ�ต้นกล้วยที่เตรียมไว้ให้เกิ ดความสวยงาม
๒. เทียนพรรษา ประเภทติดพิ มพ์
เทียนพรรษาประเภทติดพิมพ์ เป็นต้ นเทียนที่มี ลายละเอียดอ่อน มีขั้นตอนและต้ องใช้คนจำ �นวนมาก
โดยเฉพาะต้องใช้ขี้ผึ้ งแท้ เป็นส่วนใหญ่ในการทำ�ดอกผึ้ง (ลายเทียน) ส่วนต้นเทียนเดิมใช้ขี้ผึ้ งถ้วยผสมกับขี้ผึ้งแท้หล่อลำ�ต้น
แต่ในปั จจุบันบางคุ้มวัดจะใช้เชือกพันรอบแกนเหล็กเทรอบด้วยปูนปลาสเตอร์ ตกแต่งให้กลมแล้วทาด้วยสี พลาสติก
หรือใช้ไม้อัดทำ�เป็ นเหลี่ยม หกเหลี่ยม แปดเหลี่ยม หรือเหลี่ ยมย่อมุม แทนการหล่อให้กลมเพียงอย่างเดี ยวการทำ�
ต้นเทียนประเภทติดพิมพ์ซึ่งเป็นภูมิปัญญาชั้นสูงของช่างเทียนพรรษาจั งหวัดอุ บลราชธานี มี ๗ ขั้นตอน ดังนี้
๑. การออกแบบ ๒. การหล่อต้ นเทียน
๓. การกลึงต้นเทียน ๔. การทำ�ผึ้ งแผ่น
๕. การทำ�ดอกผึ้งแผ่น ๖. การทำ�ดอกผึ้งติดพิ มพ์
๗. การติดดอกผึ้ง
๓. เทียนพรรษา ประเภทแกะสลั ก
ต้นเทียนประเภทแกะสลัก เป็นต้นเทียนสมัยใหม่ ทำ�เป็นครั้งแรกเมื่อ พ.ศ. ๒๕๐๒ โดยนายคำ�หมา แสงงาม
ต้นเทียนต้นหนึ่ งจะใช้ขี้ผึ้งประมาณ ๗๐-๑๐๐ กิ โลกรัม โดยใช้ขี้ ผึ้งดีผสมกับขี้ผึ้งชนิดไม่ดี ในอั ตราส่วน ๕ ต่อ ๑
หลังจากหล่อและกลึงต้นเทียนแล้ว จะเริ่มการแกะสลักต้ นเทียน โดยการจัดเตรียมคล้ ายกับการจัดทำ�ต้นเทียนพรรษา
ประเภทติดพิ มพ์ แต่จะมีส่วนที่ แตกต่างกัน คือ ขี้ผึ้งและลักษณะการออกแบบต้นเทียนพรรษาที่แตกต่างไปตามความ
คิดสร้ างสรรค์จากจินตนาการของช่างผู้สร้างสรรค์งานศิลป์ โดยมี องค์ความคิดว่ายึดหลักธรรมคำ�สั่งสอนในพระพุ ทธ
ศาสนา โดยออกแบบลายที่จะแกะสลัก โดยการร่างทั้งส่วนฐานลำ�ต้นและยอดเทียน ใช้ เครื่องมือแกะสลัก ซึ่งจะมี
การเซาะ เจาะ ขีด และขู ด ให้เป็นรูปสามมิติ เหมือนของจริง หรือรูปที่ร่างไว้ตามจินตนาการ ด้วยเครื่องมือที่ มีคม
ขนาดต่าง ๆ หรือเครื่องมือแกะสลักแกะลงไปในเนื้อเที ยนเพื่อให้เกิ ดรูปร่างหรือเรื่องราวตามที่ต้องการ ประกอบด้วย
๑) มีด ๒) สิ่ว ๓) ตะขอเหล็กและเหล็ กขูด ๔) แปรงทาสีชนิดดี
งานประเพณีแห่เที ยนพรรษา จังหวัดอุบลราชธานี เป็นประเพณีทางพุ ทธศาสนาของชาวอุบลราชธานี
ซึ่งบ่งบอกถึ งความเจริญในพุทธศาสนา วัฒนธรรม และประเพณีมาเป็นเวลายาวนาน ถือเป็นงานบุญที่ยิ่งใหญ่ที่สุดของ