Basic HTML Version
37
ประเพณี
การทำ
�บุ
ญในพุ
ทธศาสนา
เรี
ยบเรี
ยงโดย พั
นเอก(พิ
เศษ) อำ
�นาจ พุ
กศรี
สุ
ข
“บุ
ญ” หรื
อ “ปุ
ญญ” แปลว่
า ชำ
�ระ มี
ความหมายตามพจนานุ
กรมฉบั
บราชบั
ณฑิ
ตยสถานว่
า “เครื่
องชำ
�ระ
สั
นดาน ความดี
คุ
ณงามความดี
กุ
ศลความสุ
ข ความประพฤติ
ชอบทางกาย วาจาและใจ ความสะอาด ความผ่
องแผ้
ว
แห่
งจิ
ต”
“บุ
ญ” อาจกล่
าวอธิ
บายได้
๓ ประการ คื
อ
๑. กล่
าวโดยเหตุ
“บุ
ญ” คื
อ การกระทำ
�ความดี
ตามหลั
กคำ
�สอนในพระพุ
ทธศาสนา อั
นหมายถึ
งการทำ
�กิ
จ
ใดๆ ที่
เป็
นการชำ
�ระหรื
อล้
างจิ
ตใจให้
บริ
สุ
ทธิ์
ผ่
องใส หมดจดจากมลทิ
น เครื่
องเศร้
าหมอง อั
นได้
แก่
โลภะ โทสะและ
โมหะ เพื่
อให้
ได้
ความสุ
ขกายสบายใจ
๒. กล่
าวโดยผล “บุ
ญ” คื
อ ความสุ
ขอั
นเกิ
ดขึ้
นจากใจที่
สงบ เมื่
อเกิ
ดขึ้
นในจิ
ตใจแล้
วทำ
�ให้
จิ
ตใจใสสะอาด
ปราศจากความเศร้
าหมองขุ่
นมั
ว คิ
ดพู
ดและทำ
�สิ่
งที่
ดี
ที่
ถู
ก ที่
ควร ที่
เป็
นประโยชน์
๓. กล่
าวโดยสภาพ “บุ
ญ” คื
อ จิ
ตใจที่
บริ
สุ
ทธิ์
ผ่
องใส อั
นเกิ
ดจากการที่
จิ
ตใจได้
รั
บการชำ
�ระล้
างจากการทำ
�บุ
ญ
หรื
อการทำ
�ความดี
นั่
นเอง
วิ
ธี
การทำ
�บุ
ญ ในพระพุ
ทธศาสนาเรี
ยกว่
า บุ
ญกิ
ริ
ยาวั
ตถุ
ซึ่
งในพระไตรปิ
ฎกระบุ
ไว้
๓ อย่
าง คื
อ ทาน ศี
ลภาวนา
และในคั
มภี
ร์
สุ
มั
งคลวิ
ลาสิ
นี
อรรถกถาที
ฆนิ
กาย มี
ข้
อปลี
กย่
อยเพิ่
มนอกเหนื
อจากในพระไตรปิ
ฎก อี
ก ๗ ประการ คื
อ
อปจารยะ เวยยาวั
จจะ ปั
ตติ
ทานะ ปั
ตตานุ
โมทนา ธั
มมั
สสวนะ ธั
มมเทสนา ทิ
ฏฐุ
ชุ
กั
มม์
จึ
งรวมเป็
น
บุ
ญกิ
ริ
ยาวั
ตถุ
๑๐ ซึ่
งสามารถแบ่
งออกได้
เป็
น ๓ หมวด คื
อ หมวดทาน หมวดศี
ล และหมวดภาวนา
แหล่
งปฏิ
บั
ติ
ในการทำ
�บุ
ญ
ยั
งยึ
ดถื
อปฏิ
บั
ติ
กั
นอยู่
ทั่
วไปในสั
งคมไทยที่
นั
บถื
อพระพุ
ทธศาสนา
วิ
ธี
ทำ
�บุ
ญแบ่
งออกได้
๒ อย่
างคื
อ ๑.การทำ
�บุ
ญเกี่
ยวกั
บจารี
ตประเพณี
และ ๒. การทำ
�บุ
ญโดยปกติ
๑. การทำ
�บุ
ญเกี่
ยวกั
บจารี
ตประเพณี
การทำ
�บุ
ญเกี่
ยวกั
บจารี
ตประเพณี
คื
อการทำ
�บุ
ญเนื่
องในงานประเพณี
ที่
มี
มาแต่
เดิ
ม ซึ่
งเป็
นประเพณี
เกี่
ยวกั
บชี
วิ
ตของชาวไทย แบ่
งออกได้
๒ ประเภทคื
อ
๑.๑ ประเพณี
เกี่
ยวกั
บชี
วิ
ตและครอบครั
ว ได้
แก่
ประเพณี
เกี่
ยวกั
บการเกิ
ด ประเพณี
เกี่
ยวกั
บการเลี้
ยงลู
ก
ประเพณี
บวชนาค ประเพณี
แต่
งงาน ประเพณี
ปลู
กเรื
อน ประเพณี
ทำ
�บุ
ญบ้
าน ประเพณี
ทำ
�บุ
ญอายุ
ประเพณี
ทำ
�ศพ
๑.๒ ประเพณี
เกี่
ยวกั
บส่
วนรวม เนื่
องด้
วยเทศกาล คื
อคราวสมั
ยที่
กำ
�หนดขึ้
นเป็
นประเพณี
เพื่
อทำ
�บุ
ญและ
รื่
นเริ
ง เช่
น ตรุ
ษ สงกรานต์
เข้
าพรรษา สารท และออกพรรษาเป็
นต้
น ประเพณี
ที่
กล่
าวมาแล้
วเหล่
านี้
ย่
อมมี
การทำ
�บุ
ญ
ทางพระพุ
ทธศาสนาอยู่
ด้
วย เช่
น ทำ
�บุ
ญเลี้
ยงพระและทำ
�บุ
ญตั
กบาตร เป็
นต้
น