Page 46 - dcp4

35
ประเพณีกองข้าวศรีราชา จังหวัดชลบุรี
เรียบเรียงโดย สำ�นักงานเทศบาลเมืองศรีราชา
ประเพณีกองข้าว หรือประเพณีกองข้าวบวงสรวง เป็นประเพณีที่จัดขึ้นตามความเชื่ อของชาวอำ�เภอศรีราชา
จังหวัดชลบุรี เป็นการทำ�พิธีบวงสรวงเซ่นไหว้ สิ่งศักดิ์ สิทธิ์ เจ้าป่าเจ้าเขาพระแม่คงคา ให้ปกปักษ์รักษา คุ้มครองคนใน
ชุมชนให้รอดพ้นจากภยันตรายต่างๆ รวมถึงการทำ�บุญอุ ทิศส่ วนกุศลให้ภูตผีปีศาจ หรือวิ ญญาณเร่ร่อนเพื่อให้ชีวิ ตพบ
แต่ความสงบสุข ประเพณีกองข้าวมีการจัดขึ้ นหลายอำ�เภอในจังหวัดชลบุรี เช่น อำ�เภอเมืองชลบุรี อำ�เภอศรีราชา
อำ�เภอบางละมุง อำ�เภอพนัสนิคม อำ�เภอบ้านบึง อำ�เภอเกาะสี ชัง เป็นต้น ซึ่งจะนิยมจัดขึ้นหลังวันสงกรานต์ของทุกปี
โดยจะจัดปีละครั้ งบริเวณชายหาด
ในอดีตชาวชลบุรีส่ วนใหญ่ประกอบอาชีพประมงทางทะเล ก่อนออกเรื อจึงต้ องมีพิ ธีเซ่ นไหว้สิ่งศั กดิ์สิทธิ์
เพื่อคุ้ มครองภัยธรรมชาติ
ประวัติกล่าวว่าประเพณีกองข้าว นิยมจัดขึ้ นหลังวันสงกรานต์เป็นประจำ �ทุกปี เริ่มตั้งแต่เมื่อไหร่ ไม่มีหลักฐาน
ปรากฏ ในปัจจุบันประเพณีกองข้าวบางพื้นที่ได้เลิกปฏิบัติไปแล้วเท่ าที่ยังมีปรากฏอยู่คืออำ �เภอศรีราชา
ประเพณีกองข้าวศรีราชา ตามที่ผู้สูงอายุหลายท่านกล่าวว่า ปฏิบัติสืบทอดกั นมาช้านานแล้วเมื่อดวงอาทิตย์
เคลื่อนย้ายราศีเข้าสู่ปีใหม่ ที่เรียกว่า สงกรานต์ล่วงไปประมาณ ๓–๔ วัน ให้ชักชวนเพื่อนบ้านนำ�ลูกหลานมารวมกั น
ในเวลาแดดร่มลมตก อาหารคาวหวานและอาหารพื้นบ้าน เช่น ฮื่อแช่ ก๋วยเตี๋ยวบก ปิ้ งงบ แจงลอน ขนมเต่า ขนม
ก้นถั่ว ฉาบไข่ แมงดา เป็นต้น ไปรวมกั นที่ชายทะเล แล้ วแต่ละบ้านแบ่ งอาหารคนละเล็กละน้อยใส่กระทงใบตอง
ไปวางรวมกันบริเวณริมหาด แล้ วจุดธูปคนละ ๑ ดอก แล้ วกล่าวร้องเชิญภูตผี ปีศาจที่สิงสถิตบริเวณหาด ผีไม่ มีญาติที่
หิวโหยมากินอาหารที่นำ�มากองไว้เชื่อว่าเมื่อ ภูตผี ปีศาจอิ่ มหมีพีมั นแล้ว ท่านจะได้ไม่มารบกวน ทำ�ให้ชาวบ้านอยู่เย็น
เป็นสุข ไม่มีโรคภัย และไม่เกิ ดภัยธรรมชาติ จึงเรียกว่า พิธี กองข้าวบวงสรวง
หลังจากนั้นชาวบ้านที่มารวมกัน เซ่นไหว้ทูตผี ปีศาจนั่งรอจนกว่ าธูปจะหมด ๑ ดอกแล้วกล่าวลาขอพรเสร็จ
แล้วก็จะตั้งวงร่วมกันรับประทานอาหารที่เตรียมมา หากมีอาหารเหลือให้นำ�มากองไว้เพื่อเป็ นทานแก่สัตว์ ห้ามนำ �
อาหารที่เหลือกลั บบ้านเด็ ดขาด
การจัดพิธีกองข้าวในสมัยก่อนจะจัดบริเวณแหลมฟาน แหลมท้าวเทวา และบริเวณริมเขื่อนหน้าบ้านนายอำ�เภอ
ทั้ง ๓ แห่ง จะจัดเรียงกันไป เป็นเวลา ๓ วัน ต่อมาในปี พ.ศ. ๒๕๓๖ ย้ายมาจัดบริเวณสำ�นักงานเทศบาลเมืองศรีราชา
โดยจัดเป็นงานประเพณีใหญ่ มีการละเล่นพื้นบ้านหลากหลายแต่ชาวบ้านริมทะเลยังจัดอยู่เหมือนเดิ มแล้ว จึงมาร่วม
จัดพิธีที่บริเวณหน้าสำ�นักงานเทศบาลเมืองศรีราชาและปั จจุบันประเพณีกองข้าวศรีราชาได้จัดขึ้นบริเวณสวนสุขภาพ
(เกาะลอยศรีราชา) ในระหว่างวันที่ ๑๙ – ๒๑ เมษายนของทุ กปี