Page 137 - dcp4

Basic HTML Version

126
เหยา
เรี
ยบเรี
ยงโดย ผู้
ช่
วยศาสตราจารย์
ชื่
น ศรี
สวั
สดิ์
กลุ่
มคนที่
อาศั
ยอยู่
ในอุ
ษาคเนย์
จะมี
ความผู
กพั
นอยู่
กั
บธรรมชาติ
และสิ่
งเหนื
อธรรมชาติ
ความเป็
นไปและความ
เป็
นอยู่
ของชี
วิ
ตจะดี
จะร้
ายจะขึ้
นอยู่
กั
บความพึ
งพอใจของสิ่
งที่
เหนื
อธรรมชาติ
ซึ่
งได้
แก่
ภู
ตผี
วิ
ญญาณ เทวดา และ
สิ่
งศั
กดิ์
สิ
ทธิ์
ทั้
งหลายที่
เชื่
อว่
ามี
อยู่
แม้
การเจ็
บไข้
ได้
ป่
วยก็
เชื่
อว่
าเกิ
ดขึ้
นจากการกระทำ
�ของภู
ตผี
วิ
ญญาณและ สิ่
งศั
กดิ์
สิ
ทธิ์
เหล่
านั้
น ชาวผู้
ไทยและกะโซ่
เป็
นกลุ่
มที่
มี
ความเชื่
อและผู
กพั
นอยู่
กั
บความเชื่
อเหล่
านั้
น เมื่
อมี
ความเจ็
บไข้
ได้
ป่
วยหรื
ไม่
สบายก็
เชื่
อว่
าเป็
นเพราะการกระทำ
�ของภู
ตผี
วิ
ญญาณและสิ่
งศั
กดิ์
สิ
ทธิ์
ดั
งนั้
นการเยี
ยวยาหรื
อการรั
กษาอาการ
เจ็
บไข้
ได้
ป่
วยจึ
งเกิ
ดขึ้
นด้
วยการประกอบพิ
ธี
กรรมต่
างๆ ซึ่
งพิ
ธี
กรรมในลั
กษณะเช่
นนี้
ชาวผู
ไทยและกะโซ่
ซึ
งมี
อยู
จำ
�นวนมากในเขตพื
นที
จั
งหวั
ดสกลนคร นครพนม กาฬสิ
นธุ
และมุ
กดาหาร เรี
ยกว่
า พิ
ธี
เหยา ดั
งนั
นคำ
�ว่
า เหยา ก็
คื
อพิ
ธี
กรรมบำ
�บั
ดรั
กษาโรคภั
ไข้
เจ็
บ ซึ่
งเชื่
อว่
าการเจ็
บไข้
ได้
ป่
วยนั้
นเกิ
ดจากสิ่
งที่
เหนื
อธรรมชาติ
หมอเหยาซึ่
งเป็
ผู้
มี
บทบาทสำ
�คั
ญในการประกอบพิ
ธี
กรรมเหยาจะเป็
นผู้
นำ
�ในการประกอบพิ
ธี
กรรม
โดยเริ่
มจากการร่
ายรำ
�เพื่
อส่
องหรื
อทำ
�นายโดยเชิ
ญให้
สิ่
งเหนื
อธรรมชาติ
นั
นให้
ทรงสู
ในตั
วหมอเหยา และหมอเหยาก็
จะพู
ดหรื
อบอกผู้
ป่
วยหรื
อญาติ
ผู้
ป่
วย ในนามที่
เป็
ตั
วแทนของสิ่
งเหนื
อธรรมชาติ
นั้
นเป็
นภาษาท้
องถิ่
นในรู
ปของ กาพย์
กลอน
การประกอบพิ
ธี
กรรมเหยาจะเริ่
มต้
นที่
ญาติ
พี่
น้
องของผู้
ป่
วยไปเชิ
หมอเหยาและจั
ดหาเครื่
องคาย (เครื่
องบู
ชา) หมอเหยามาตกแต่
งให้
พร้
อม จากนั้
นก็
จะ
มี
การร่
ายรำ
�โดยมี
ปี่
และแคนเป็
นดนตรี
ประกอบเพื่
อเสี่
ยงทายหาสาเหตุ
ของอาการ
เจ็
บป่
วยและวิ
ธี
การแก้
ไขจนเป็
นที
แน่
ใจว่
าถู
กต้
องและสามารถปฏิ
บั
ติ
ตามได้
ก็
เป็
นอั
เสร็
จพิ
ธี
กรรมนี
ซึ่
งทำ
�ให้
ผู้
ป่
วยและญาติ
พี่
น้
องมี
ขวั
ญกำ
�ลั
งใจดี
ขึ้
นและบางคนก็
หาย
เป็
นปกติ
ในพิ
ธี
กรรมเหยาจะมี
ส่
วนประกอบที่
สำ
�คั
ญดั
งนี้
๑. หมอเหยาโดยปกติ
จะเป็
นผู้
หญิ
งที่
มี
อายุ
ซึ่
งทำ
�หน้
าที่
เป็
นสื่
อกลางหรื
ร่
างทรงของสิ
งศั
กดิ์
สิ
ทธิ์
เหนื
อธรรมชาติ
พร้
อมดนตรี
ประกอบในขณะร่
ายรำ
� ที่
สำ
�คั
ได้
แก่
แคน บางพื้
นที่
จะมี
ปี่
ผู้
ไทยด้
วย
๒. อุ
ปกรณ์
ประกอบอื่
นๆที่
สำ
�คั
ญได้
แก่
พานไม
อาจจะใช้
ถาดพาข้
าวก็
ได
ใช้
สำ
�หรั
บวางเครื่
องคายของหมอเหยา ผ้
าขาวสำ
�หรั
บรองพาน ซึ่
งหมอเหยาจะตั
เป็
นสี่
เหลี
ยมจั
ตุ
รั
สหรื
อที่
ภาษาผู้
ไทยเรี
ยกว่
า“แพรมน” ใช้
สำ
�หรั
บรองพาน และ
หมอเหยา