Page 123 - dcp4

112
ลอยกระทง
เรียบเรี ยงโดย กรมส่งเสริมวัฒนธรรม
ลอยกระทง เป็นประเพณีที่ สำ�คัญและถือปฏิ บัติ สืบทอด
กันมายาวนานตั้งแต่ สมัยที่มี ผู้คนอาศัยอยู่ในดินแดนสุวรรณภู มิ
สันนิษฐานว่า การลอยกระทงจะเป็นคติของชนชาติที่ประกอบ
การกสิกรรม ซึ่งต้องอาศัยนํ้าในการเพาะปลูก เมื่ อถึงเวลานํ้าหลาก
จึงทำ�กระทงลอยเพื่อขอบคุณแม่คงคาหรือสิ่งศักดิ ์สิทธิ์ที่ประทาน
นํ้าให้เกิ ดความอุดมสมบูรณ์ ตามด้วยการละเล่นรื่นเริงที่แสดงถึง
การแล้วเสร็จของภาระกิจที่ได้กระทำ�มาแล้วจนเห็นผล ประเพณี
ลอยกระทงจึงเป็นประเพณีของคนในสังคมลุ่มนํ้าซึ่งประกอบอาชีพ
ทางการเกษตร โดยปรากฏทั้งในอินเดี ย พม่า ลาว เขมรและไทย
ซึ่งปฏิบัติแตกต่ างกันไปในแต่ละพื้ นที่ ในประเทศไทย มีการจัด
ประเพณีลอยกระทงแตกต่างไปตามพื้ นที่ภาคต่ างๆ ดังนี้
การลอยกระทงในภาคกลาง จะจัดขึ้นเฉลิมฉลองตามวาระ
ในเทศกาลนํ้านอง เป็นงานสนุ กสนาน รื่นเริ งของผู้คนที่ อาศัย
ตามแม่นํ้าลำ�คลอง นิยมทำ �กระทงใบตอง ปักดอกไม้ธู ปเทียนเพื่อ
อธิษฐานขอพรและขอขมา แม่คงคา มีการจุดดอกไม้เพลิงเป็นการ
เล่นสนุกในวั นเพ็ญเดือนสิบสอง ในอดีตชาวบ้านนิยมตักนํ้าตอน
เที่ ยงคืนไว้กิ น อาบ หรือลูบหน้าลูบตั วเพื่ อความเป็นสิริ มงคล
เพราะเป็นเวลาที่นํ้าใสสะอาด
การลอยกระทงในภาคเหนือ นิ ยมทำ �กันในเดือนยี่เป็ ง
(ตรงกับเดือน ๑๒ ของภาคอื่นๆ) มีคำ�เรียกแต่ โบราณว่า “ประเพณี
ลอยโขมด” หรือ “ลอยไฟ” ระยะหลังเรียกกันว่า “ลอยสะเปา” คือ
ลอยสำ�เภา หมายถึ ง ลอยกระทงขนาดใหญ่ที่ทำ�ประกวดกัน
จุดประสงค์เพื่ อส่งประทีป ดอกไม้ ธูปเทียนไปถวายนมัสการต่อ
พระมหาอุปคุ ตเจ้ า ผู้ มี บริ กรรมพำ �นัก ณ ใต้ ท้องมหานที
มีการทำ�ความสะอาดบ้ านเรือน ประดับหิ้ งบูชาพระด้ วยดอกไม้