Page 108 - dcp4

97
เมื่อพระสงฆ์ปฏิบัติ ภัตกิ จเรียบร้อยแล้วนำ�
เด็กออกมายั งมณฑลพิธี ชาวบ้านที่มางานร่ วมกัน
ทำ�บุญตักบาตร ถวายภัตตาหารพระ เมื่อถึงเวลา
ฤกษ์ก็ลั่นฆ้ องชัย พระสวด “ชยันโตฯ” พิณพาทย์
บรรเลงเพลงมหาฤกษ์มหาชัย ประธานสงฆ์นำ�หอย
สังข์ตักนํ้ามนต์ รดศีรษะเด็ก แล้วใช้กรรไกรขลิบผม
พอเป็นพิธีพอพระสงฆ์สวดถึง“สีเส ปฐวิโปก ขเร”
ผู้เป็นประธานในพิธี จะตัดจุกปอยที่ ๑ ทันที จากนั้น
ผู้ใหญ่ ในตระกูลตัดผมปอยที่ ๒ พ่อเด็ กตัดปอย
ที่ ๓ แล้วให้ผู้ใหญ่อื่นๆ ทยอยกั นตัดพราหมณ์เป่า
สังข์ ดีดไม้บัณเฑาะว์ ดับมลทินทั้งปวงต่อจากนั้ น
จึงให้ช่างโกนผมให้แก่เด็กจนเกลี้ยงเกลา แล้วนำ�เด็กไปนั่งยัง เบญจา (ที่นั่งสาหรับรดนํ้าในการมงคล มีเพดานดาด
ผ้าขาว) พร้อมด้วยนํ้าพระพุ ทธมนต์ที่ใส่ในคนโทตั้งไว้บนม้าหมู่หนึ่ง นิมนต์ระสงฆ์มาประพรมนํ้าพระพุทธมนต์ให้แก่เด็ก
ต่อจากนั้นบรรดาผู้ใหญ่และวงญาติตลอดทั้งแขกที่มาในงานนั้นก็ต่างรดนํ้าเด็ก และให้ศีลให้พรเพื่ อความเจริญรุ่งเรือง
อยู่เย็นเป็นสุข ตามยศและอาวุโส
เมื่อเสร็จพิ ธีดังกล่าวแล้วเพื่อเป็ นการแสดงให้เห็นว่าพ้ นจากความเป็นเด็กแล้ วจึงนำ �เด็กไปแต่ งตัวใหม่ซึ่งเด็ก
ผู้ชายแต่งอย่างผู้ชาย เด็ กหญิงแต่งอย่างผู้หญิ ง สวมมงคลแล้วออกมานั่งที่หน้าพระสงฆ์ เจ้าภาพถวายภัตตาหาร
เมื่อพระฉันเสร็จและอนุโมทนาแล้วให้เด็ก ถวายเครื่องไทยธรรมด้วยตัวเด็กเอง หลังจากนั้นด้ายมงคลสวมคอ ผูกข้อมือ
อวยพรเพื่อรั บขวัญเด็ก ญาติพี่น้องจะทาขวัญด้วยการให้แก้ วแหวนเงินทองตามแต่สมัครใจเป็นอันเสร็จพิธีตอนเช้ า
เพียงนี้ ตอนบ่ ายทำ�พิ ธีทำ�ขวัญจุ กโดยการทำ�พิธี เวียนเทียน เมื่อเสร็จพิธีทั้งสิ้นแล้ว จุกที่ตัดและผมที่โกนออกมานั้ น
จะเก็บใส่กระทงใบบัวหรือใบบอนพร้อม ดอกไม้ ธูป เทียน แล้ วนำ�ไปลอยนํ้าตามที่เห็นสมควร
หลังจากโกนจุกแล้ วเด็กชายส่วนใหญ่ ผู้ปกครองจะให้ บวชเรียนเป็นสมเณร ส่ วนเด็กหญิงจะได้รับการอบรม
งานบ้านงานเรือนหรือไม่ก็ฝากตัวไว้ ในรั้วในวังหรือตามบ้านขุนนางใหญ่ เพื่อเตรียมตัวในการออกเรือนใน อนาคต
จากนั้นไปชีวิ ตของเด็กจะเจริญวัยเป็นผู้ใหญ่โดยสมบูรณ์
การไว้ผมจุกของเด็ กไทยนั้นปรากฏอยู่ในทุ กชนชั้นเนื่ องจากความเชื่อเรื่องขวั ญ การโกนจุกพิธี หลวงคือ
การโกนจุกของชั้นพระองค์เจ้าขึ้นไปเรียกว่า “พระราชพิธีโสกันต์” ของเจ้านายชั้นรองๆลงมาเรี ยกว่า “เกศากั นต์”
ส่วนชาวบ้านที่ไม่มีทุนทรัพย์พอที่จะทำ�พิธี โกนจุกเองที่ บ้านก็จะให้เด็กแต่งตัวไปร่วมโกนจุก ในพระราชพิธีตรียัมปวาย
ที่โบสถ์พราหมณ์ ส่วนการโกนจุก สำ�หรับชาวบ้านทั่วไปในชนบทนั้นทำ�กันง่ายๆโดยการโกนกันเองที่บ้านหรืออาจจะ
พาไปโกนที่วั ดเพื่อเป็ นสิริมงคล