Page 107 - dcp4

96
พิธี โกนจุก
เรียบเรี ยงโดย พันเอก(พิ เศษ)อำ�นาจ พุ กศรีสุข
พิธีโกนจุก เป็นพิธี กรรมและประเพณีที่มี มาแต่โบราณ
และยังมีการปฏิบัติกันอยู่ในปัจจุบัน เนื่องจากเด็กไทยในสมัย
โบราณหลังโกนผมไฟแล้วนิ ยมไว้ผมจุกเป็นส่วนใหญ่ มีบาง
คนไว้ผมเปีย ผมแกละหรื อผมโก๊ะเมื่ อเด็กโตขึ้ นจนกระทั่งเด็ก
ผู้หญิงมีอายุ ๑๑ ปี เด็ กผู้ชายมีอายุ ๑๓-๑๕ ปี ซึ่งเป็นวัยที่ย่าง
เข้าสู่วัยหนุ่มสาวแล้วจึงต้องทาพิธี ตัดผมของเด็กออกไป เรียกว่า
“พิธี มงคลโกนจุก” ยังมีปฏิบัติ กันอยู่ทั่วไปในสังคมไทยและ
ชาวไทยเชื้อสายมอญ
“พิ ธีมงคลโกนจุ ก” เป็นงานมงคลพิธี สำ �คัญของเด็ก
ที่ต้องเตรียมการอย่างถี่ถ้ วนกล่าวคือต้องสอบหาวันและฤกษ์
อันเป็นมงคลแก่การทำ�พิธี ให้สอดคล้องกับชาตาชันษาของเด็ก
แล้วกำ �หนดวั นจัดงานซึ่ งมักทำ�กัน ๒ วั น จากนั้นนิ มนต์
พระสงฆ์เพื่ อมาเจริญพระพุทธมนต์วันสุกดิบ (๑ วันก่อนทำ�พิธี)
เชิญโหราหรือพราหมณ์มาทำ�พิธีทางไสยศาสตร์ พร้อมกับบอก
เชิญแขกที่จะมาร่ วมงาน จัดเตรียม อุปกรณ์เครื่ องใช้ต่ างๆ
ที่ต้องใช้ในการจัดงาน แล้ วจัดแต่งบ้านเรือนให้สะอาดสวยงามเตรียมไว้สาหรับจัดพิธี
เมื่อถึ งวันสุกดิ บเวลาเย็นก่อนพระสงฆ์เจริญพระพุทธมนต์ เจ้าภาพจะนำ�เด็กไปไว้ที่บ้านญาติ ซึ่งอยู่ห่างออกไป
โกนผมรอบจุกของเด็ก แต่ งตัวเด็กให้สวยงามเป็ นพิเศษแล้วแห่ มาที่บ้านของตนเอง นำ�เด็กเข้ ามานั่งในมณฑลพิธี
เพื่อฟั งพระสงฆ์เจริญพระพุทธมนต์ โดยสวมมงคลลงยังผมจุ กของเด็ก เอาสายสิ ญจน์ คล้องศี รษะเด็กแล้วโยงไปยัง
ที่บูชาพระ เมื่อพระสงฆ์ เจริญพระพุทธมนต์ จบแล้ว ปลดมงคลและสายสิญจน์ ที่ออกจากศีรษะเด็ก จากนั้น
หมอทำ�ขวัญทำ�พิธี สู่ขวัญเด็ก เมื่อเสร็จพิธี แล้วนำ�เด็กออกจากมณฑลพิธี ไปเปลี่ยนเครื่องแต่ งกายเป็นชุดธรรมดา
เป็นการเสร็จพิธีตอนเย็นวันสุกดิ บ คืนนี้ อาจมีมหรสพสมโภช และงานเลี้ยงฉลองแล้วแต่เจ้าภาพ
วันที่สอง เริ่มด้วยการเลี้ยงพระ โดยให้ เด็กนุ่งขาวห่มขาว ไม่ใส่ถุงเท้ารองเท้า ลงนั่งยังที่นั่งที่เตรียมไว้ผู้ทำ�พิธี
แบ่งผมจุกเด็กออกเป็น ๓ ปอย เอาสายสิญจน์ผูกปลายปอยผมกับแหวนนพเก้าและใบมะตูมปอยละ ๑ วง เอาใบเงิน
ใบทองแซมไว้ที่ผม และเอาหญ้ าแพรกขมวดเป็นแหวนหั วพิรอดสวมครอบจุกไว้