Page 104 - dcp4

93
ประเพณีนัดเปิดสนามในงานประเพณีทานสลากภัตของวั ดพระธาตุช้างคํ้ าวรวิหาร ตรงกับวันขึ้น ๑๕ คํ่ า เดื อน
๑๒ ประมาณเดือนกันยายน และให้ มีการแข่งเรือประเพณีนัดปิดสนามในงานทอดกฐินพระราชทาน ซึ่งกำ�หนดใน
วันเสาร์–อาทิตย์ หลังออกพรรษาประมาณ ๑–๒ สัปดาห์ อยู่ในช่วงเดือนตุลาคม – พฤศจิกายน จึงถือเป็นข้อปฏิบัติ
จนถึงปัจจุบัน
การแข่งเรือพญานาคเมืองน่านยิ่งเพิ่มความสำ �คัญมากขึ้น เมื่อนายชัยวั ฒน์ หุตะเจริญ ผู้ว่าราชการจังหวัดน่าน
ได้กราบบังคมทูลขอพระราชทานถ้ วยรางวัลประเภทเรือใหญ่ จากพระบาทสมเด็จพระเจ้ าอยู่หัวภูมิ พลอดุลยเดช เพื่อ
เป็นรางวัลให้กับเรือแข่งที่ชนะเลิศ ในปี พ.ศ.๒๕๒๖ เรือขุนน่าน บ้านศรีบุญเรือง อำ�เภอภูเพียงได้รับพระราชทานถ้วยรางวัล
เป็นปีแรก ต่อจากนั้นมาจึงมีการทูลขอพระราชทานถ้วยรางวัลจากสมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯสยามมกุฎราชกุมาร
และสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี และปีที่สร้างความปิติ ยินดีแก่ชาวน่ านคือ ปี พ.ศ.๒๕๒๗
เมื่อสมเด็ จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุ ฎราชกุมาร ได้เสด็จพระราชดำ�เนิน เป็นองค์ประธานในพิ ธีปิดการแข่งขัน
เรือประเพณีจังหวัดน่าน และได้พระราชทานถ้วยรางวั ลให้แก่เรือแข่งที่ชนะเลิศในการแข่ งขันนั บแต่นั้นมาการแข่งเรือ
เมืองน่านก็ได้รับความสนพระทัยจากพระบรมวงศานุวงษ์มาโดยตลอด โดยเฉพาะจากสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ
สยามบรมราชกุมารี ที่ทรงให้ มีการจัดการพายเรือพญานาคนี้ ให้แก่ พระราชอาคันตุกะจากต่ างประเทศได้ร่วมชื่นชม
แห่นางแมว
ประเพณีแห่นางแมวเป็นพิธีอ้อนวอนขอฝนของพวกชาวบ้ านที่มี มาช้านาน ซึ่งเป็นพิธี กรรมของชาวไทยชนบท
ทั่วไป ทั้งภาคเหนือ ภาคกลาง ภาคตะวันออก และภาคตะวันออกเฉียงเหนือ จะจัดทำ�ขึ้นในปีที่ท้องถิ่นแห้งแล้งผิด
ปกติ ฝนไม่ตกต้องตามฤดูกาล อันจะทำ�ให้ชาวบ้านเดือดร้ อน กล่าวคือ ในสังคมของไทยเรานั้นส่วนใหญ่แล้วประชาชน
จะประกอบอาชีพเกษตรกรรมเป็นหลัก การประกอบอาชีพทางเกษตรในสมัยก่อน ต้ องพึ่งพาสภาพดินฟ้าอากาศ
ซึ่งเป็นไปตามธรรมชาติ ดั งนั้น ปัจจัยของความสมบู รณ์จึงมีความเกี่ยวข้องกับฝนเป็นหลัก ตามความเชื่อดั้งเดิม “ฝน”
เป็นสิ่งที่เบื้องบนประทานลงมา ถ้าปีไหนฝนดีข้าวกล้าในนาก็เจริญงอกงาม หากปีใดฝนแล้งหรือฝนไม่ตกต้องตาม
ฤดูกาล ข้าวกล้าในนาก็ จะเสียหาย ไม่มี นํ้าจะทำ �นา อาจถึงกับให้เกิ ดภาวะข้าวยากหมากแพงได้ และชาวนาส่วนใหญ่
มีความเชื่อว่าการพึ่งพิงอำ�นาจที่เหนือธรรมชาติ ว่าปีใดฝนเกิดแห้งแล้ง ฝนไม่ตกต้องตามฤดูกาล ชาวนาทั้ งหลายก็จะ
ไม่สามารถทำ �นาได้เนื่องจากไม่มี นํ้า ชาวนาไม่มีวิธี การอื่นใดที่จะช่วยได้ จึงพึ่งพาสิ่งเหนือธรรมชาติ ต่างๆจึงทำ�ให้เกิด
พิธีกรรมที่เรียกว่า “การแห่นางแมว” ซึ่งเป็นความเชื่อว่าหากกระทำ�เช่นนั้ นแล้วจะช่วยให้ฝนตกได้ภายใน ๓ วันหรือ
๗ วัน การแห่นางแมวจึงเป็นประเพณีที่สืบทอดกันมาตราบจนทุกวันนี้ อีกทั้งพิธีแห่นางแมวไม่ได้บ่งบอกถึงเพียงความ
เชื่อของคนประกอบอาชี พเกษตรกรรมเท่านั้ นแต่ยังเป็ นการสร้างความสัมพั นธ์ในหมู่บ้ านให้แนบแน่นยิ่ งขึ้นได้
โดยกลุ่มคนที่มีอาชีพเกษตรกรรมได้กลับมารวมตัวกันอีกครั้งหนึ่งทำ�ให้เกิดความสร้างสรรค์สามัคคีสามารถทำ�ให้ชุมชน
ชาวนามีความเป็นปึกแผ่ นมากขึ้นด้วย