Page 102 - dcp4

91
แห่พระเจ้าฝนแสนห่า
พระเจ้าฝนแสนห่า หรือพระเจ้าฝนพระเจ้าแสนแซ่ พระเจ้าฝนแสนทอง (วัดป่าตึง) เป็นคำ�เรียกพระพุทธรู ป
ของล้านนา ที่มาจากปรั มปราคตินิทาน เชื่อว่าพระเจ้าฝนแสนห่า มาจากพระฤๅษีได้เนรมิ ตให้ฝนตกลงมาโปรดมนุษย์
และได้บันทึกลงในธรรม และมี เรื่องเล่าถึงพระพุทธรูปที่หายไป บางตำ�นานสะท้อนว่าเป็นของคู่บ้านคู่เมืองเป็นของ
เก่าแก่ ได้แก่ พญาเม็งราย เริ่มสร้างเมืองก็ สร้างพระพุทธรูปเก้าองค์ การหล่อพระฝนแสนห่ามีเกจิอาจารย์หรื อ
มหาเถระ ผู้อาวุโสเมืองเหนือเรียกว่า “ครูบา” จำ�นวน ๑๐๘ รู ป เขียนคาถาต่างๆ ลงในแผ่นทองหรือแท่งทองทุกๆ แผ่น
หรือแท่งก่อนจะหลอมเทลงเบ้าแม่พิ มพ์ เวลาเททองลง พระเกจิทุกรู ปก็จะสวดพระคาถาของฝนและสวดไปจนกว่า
พิธีเททองนั้นจะเสร็จสิ้น
การแห่พระเจ้าฝนแสนห่า ทางภาคเหนือของประเทศไทย เชื่อว่าปฏิบัติมานานกว่ า ๕๐๐ ปีแล้ว ปัจจุบัน
ในจังหวัดเชียงใหม่จะทำ�พิ ธีบูชาพระเจ้าฝนแสนห่า ๒ ประเพณี คือ แห่ในวันสงกรานต์ และอีกวาระหนึ่งเมื่อถึ ง
วันเดือนปีที่จะมีพิธีแห่พระพุทธรูปสำ�คัญ หรือพิธีบูชาเสาอินทขิล ทางเทศบาลนครเชียงใหม่จะทำ�หนังสือขออนุญาต
อัญเชิญพระเจ้าฝนแสนห่ามาร่วมพิธี ดังกล่าวทุกครั้ง
แห่มอม
“มอม” เป็นสัตว์ในป่ าหิมพานต์ มีลักษณะเป็ นสัตว์ผสมระหว่างสิงโตกับลิง มอมเป็นพาหานะของท้าวปัชชุนน
เทวบุตรซึ่งเป็นเทพแห่งเมฆและฝน บางความเชื่อเล่าว่ามอมมีกำ�ลังมหาศาลจึงลืมตัว ชอบแสดงอำ�นาจจึงกลับสู่สวรรค์
ไม่ได้ เทพปัชชุนนะจึงสั่งให้เฝ้ าพุทธสถาน เพื่อจะได้ฟังธรรม จนกว่าจะละความทะนงตนจึงจะได้ กลับคืนไปเป็นเทพ
พาหนะ ในปัจจุบันไม่มีประเพณีการแห่ มอมเพื่อขอฝนแล้ว แต่ เดิมเชื่อว่าบูชาเพื่อความเป็ นสิริมงคลนำ�ความร่มเย็น
เป็นสุข ฝนฟ้าตกต้องตามฤดูกาล บ้านเมืองมีความอุ ดมสมบูรณ์ เมื่อก่ อนชาวล้านนาจะสร้างมอมไม้ทั้งตัวเล็กและตัว
ใหญ่เอาไว้แห่เพื่ อขอฝน นอกจากนี้ บางแห่งชาวบ้านได้มาบนบานมอม เพื่ อขอพึ่งพิงเรื่องต่างๆเพิ่มขึ้นนอกจากเรื่อง
ความอุดมสมบู รณ์ให้ฝนตกต้องฤดู กาล โดยบนบานเรื่องการทำ�มาหากินที่เปลี่ยนไป และขอเรื่ องตำ�แหน่งการงาน
ในปัจจุบัน มอมไม้ที่เอาไว้แห่ไม่ ค่อยมีให้เห็นแล้ว ที่ ยังเหลืออยู่ จะเป็นมอมปูนปั้น หมอบอยู่แถวบันไดโบสถ์ วิ หาร
ตามวัด และผู้คนก็ไม่ค่อยรู้ จัก
การแข่งเรือพญานาคเมืองน่าน
เมืองน่านเป็นเมืองโบราณที่ปรากฏชื่อตั้งแต่ ราว พ.ศ.๑๘๒๐ ในศิลาจารึกของพ่อขุ นรามคำ�แหงยุคสุ โขทัย
นอกจากนั้นยังมี อีกชื่อว่า “นาเคนทรนคร” ซึ่งหมายถึง เมืองแห่งพญานาค ที่แสดงถึงความสัมพันธ์ กับผู้ตั้งเมืองคือ
“ขุนนุ่น” และ “ขุนฟอง” ราชบุตรบุญธรรมของพระญาภูคา ที่ถือกำ�เนิดมาจากไข่พญานาค นอกจากนั้นชื่อเมืองตาม
ระบบภูมิทักษา ยังตรงกับ “นาคนาม”ด้วยเหตุนี้จึงพบรูปพญานาคอยู่ทั่วไปในศาสนสถาน รวมถึงสิ่งที่แสดงถึงความ
อุดมสมบูรณ์และผูกพันกับวิถีชีวิตของผู้คน นั่นคือ “เรื อ” ในอดีตคนเมืองน่านใช้เรือเป็นพาหนะสำ�คัญในการเดินทาง
ถึงกับมีการตรากฎหมายที่ว่าด้วยเรือเอาไว้อย่างละเอียดดังปรากฏใน “อาณาจักรหลักคำ�” กฎหมายโบราณของเมือง