Page 49 - dcp3

38
แคะดินแม่แบบออกก็จะได้ลูกตะกร้อกลมๆแต่การใช้วิ ธีนี้เป็นงานที่ยุ่งยาก
เพราะจะสานกี่ลูกก็ต้ องปั้นดินเป็นลูกกลมให้ได้ จำ�นวนที่ต้องการ ในสมัย
หลังๆ จึงทำ�ให้ง่ายขึ้น โดยไม่ต้องปั้นดิน คือเมื่อชักหวายจนได้หวายขนาด
ที่ต้องการแล้ว นำ �ไปวัดขนาดโครงตามขนาดที่ ต้องการแล้วทำ�เครื่ องหมาย
ไว้ที่หวาย ก่อนขึ้นโครงเป็นวงกลม จากนั้ นก็นำ�หวายมาสานให้เป็นรูปร่าง
ที่ละเล่นให้ แน่นหนาตามที่ ต้องการ ถ้าดูแล้วไม่แน่น หรือไม่กลมก็จะใช้คีม
บีบหนีบตกแต่งไปเรื่อยๆ ให้ได้ลักษณะที่ ต้องการ
ตะกร้อเป็ นกีฬาพื้นบ้านที่เป็นเอกลักษณ์ของไทยอย่ างหนึ่งที่มี
การเล่นกันมาแต่โบราณลูกตะกร้อที่ใช้เล่นเดิมสานขึ้นจากหวาย แต่การ
แข่งขันตะกร้อระดับสากลได้ มีการเปลี่ ยนจากการใช้ลูกตะกร้อหวาย
เป็นลูกตะกร้อพลาสติกมานานหลายปี ทำ�ให้ ตะกร้อพลาสติกได้รับความ
นิยมเพิ่มมากขึ้นพร้อมๆกับการสูญหายไปของตะกร้ อหวาย การสูญสิ้ น
โอกาสและเวทีในการเล่นของตะกร้อ “หวาย” ไม่ เพียงแต่ก่อให้เกิดผล
กระทบต่อคนจำ�นวนหนึ่งอย่างที่ไม่อาจเคยมีใครคาดคิ ดมาก่อนเท่านั้น ยังเป็นการสู ญเสีย
มรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมในการสานตะกร้อหวายที่ตกทอดกันมายาวนานอี กด้วย
“ตะกร้อ” เดิมสานจากหวายแต่เนื่องจากตะกร้อที่ผลิตขึ้ นจากวัสดุธรรมชาตินั้นยากต่อ
การผลิตให้ มีขนาดและนํ้าหนักที่ แน่นอนเท่ากั นทุกลูกทำ �ให้ “กีฬาเซปักตะกร้อ” ขาดการยอมรับในระดั บสากล
จึงมีการคิดผลิ ตตะกร้อจากวัสดุสังเคราะห์ประเภทพลาสติก และไม่ได้สานด้วยมือ แต่ผลิตได้โดยระบบอุตสาหกรรม
ให้ได้ปริมาณมากๆ มีมาตรฐานทั้งขนาด นํ้าหนักและความกลมของลูกตะกร้ อ เท่ากันทุกลูก ตะกร้อพลาสติกจึงได้
รับความนิยมมากขึ้นและได้การรับรองจากสหพั นธ์เซปักตะกร้อนานาชาติ ให้ ใช้ “ลูกตะกร้อพลาสติก” แข่งขันใน
เกมระดับนานาชาติ แทนที่ “ลู กตะกร้อหวาย” หลายปีผ่านมาจนทำ�ให้ลูกตะกร้อหวายเกือบสูญหายไปจากวงการ
ตะกร้อไทย และตะกร้อสากล ทำ�ให้ “ช่างสานตะกร้อ” เกือบจะสูญหายไปด้วย ดังนั้ น วิชาความรู้เรื่อง การสาน
ตะกร้อหวายก็คงจะสูญหายไปด้ วยในไม่ช้าอย่างแน่นอน เนื่องจากไม่มี ผู้สืบสานวิธีการสานตะกร้อหวาย
ปัจจุบัน เหลือผู้มี ความรู้เรื่องการสาน “ตะกร้อหวาย” ที่ชุมชนในอำ�เภอลำ�ลูกกา จังหวัดปทุมธานี หนทางที่
จะฟื้นชีพวิชาการสานตะกร้อหวายได้หนทางหนึ่ ง คือ ผลักดันให้มี การใช้ตะกร้อ
หวายในการเรียนการสอน การฝึกฝนและแข่ งขันกีฬาตะกร้อในประเทศไทย ที่มิใช่
การแข่งขันระดับนานาชาติจะช่วยกระตุ้ นให้เกิดความต้ องการตะกร้อหวายมากขึ้น
แล้ววิชาสานตะกร้อหวายก็จะกลับมา
ตะกร้ อหวาย ได้รั บการขึ้นทะเบียนเป็ นมรดกภูมิ ปัญญาทางวั ฒนธรรม
ของชาติประจำ�ปีพุทธศักราช ๒๕๕๖