Page 68 - dcp2

57
ลำ�บาก การเผยแพร่ภูมิ ปัญญาก็เป็นไปในลักษณะจำ�กัดเพราะเดิ มใช้ระบบการท่องจำ�แบบมุขปาฐะและคัดลอกด้วยมือ
จึงมีการเผยแพร่เฉพาะในกลุ่มคนที่ ต้องการศึกษาจริ งจังเท่านั้น และส่วนมากเน้นในการพยากรณ์แต่เพียงอย่างเดียว
อีกทั้งยังมีการเข้าใจผิดว่าระบบการพยากรณ์อื่นๆ ที่ ไม่เกี่ยวข้ องกับระบบท้องฟ้าและดวงดาว เช่น การทรงเจ้า
เข้าผี การประกอบพิธี กรรมทางไสยศาสตร์ เป็นส่วนหนึ่งของระบบโหราศาสตร์ไทยด้วย ทำ�ให้บุคคลทั่วไปมีทัศนคติในเชิงลบ
ต่อวิชาโหราศาสตร์ไทยในภาพรวม ทำ�ให้ตำ�ราอื่นๆ ที่ไม่เกี่ยวข้องกับภาคพยากรณ์และพิธีกรรม ได้แก่ วิชาที่เกี่ยวข้องกับการ
คำ�นวณตำ�แหน่งของดวงดาว การคำ�นวณสุริยุปราคา จันทรุปราคาการวางตัวของดาวนักษัตร ฤกษ์ ตำ�ราดาวหาง การคำ�นวณ
และจัดทำ�ปฏิทินจันทรคติ ถูกเผยแพร่อย่ างจำ�กัดตามไปด้วย ส่วนผู้ที่รู้และสามารถเข้ าใจในระบบโหราศาสตร์ที่เกี่ยวข้ อง
กับจารีตประเพณี และวิถีชีวิตจริ งๆ เช่น การสังเกตตำ�แหน่งดาวเพื่อหาเวลาทิศทาง เพื่ อกำ�หนดฤดูกาลเกษตรกรรมนั้น
พบได้ น้อยมาก และก็ล้ วนแต่เป็นผู้สู งอายุ ทำ�ให้การสืบทอดอาจขาดช่วง ประกอบกับความก้าวหน้าทางวิทยาศาสตร์
และเทคโนโลยีซึ่งสามารถกำ�หนดเวลาและวงรอบของฤดูกาล ได้ละเอียดมากยิ่งขึ้น รวมถึงมีการเตือนภัยอั นเนื่องมาจาก
เหตุ ผิดปกติของธรรมชาติ ได้แก่ การอุตุนิยมวิทยาและแบบจำ�ลองการคาดการณ์สภาพอากาศ ทำ�ให้องค์ความรู้ทางด้าน
โหราศาสตร์และความรู้ด้านการดูดาว การดูทิศทางลม อันเกี่ยวเนื่องกับวงรอบการเพาะปลูก การเก็บเกี่ยวซึ่งเดิมถูกละเลย
และมีแนวโน้มว่าจะเลือนหายไปในที่สุดนั้น
ปัจจุ บันเริ่มมีการนำ�โหราศาสตร์ กลับมาศึ กษาค้นคว้าฟื้ นฟูและปรับใช้ ในชีวิ ตประจำ�วันมากขึ้ นตามลำ �ดับ
ในหลักวิชาและแนวทางที่ได้กลั่นกรองแล้วว่ามีความเหมาะสมต่อสภาพสังคมในยุคปัจจุบัน โดยมีหน่วยงานชุมชนที่ยังมีการ
เก็ บรักษาและถ่ายทอดความรู้ตลอดจนเป็ นแหล่งข้อมูลที่สำ�คัญด้านโหราศาสตร์ไทย ได้ แก่
๑) สำ �นักหอสมุดแห่งชาติ หอจดหมายเหตุแห่ งชาติ สำ �นักวิทยบริการ(หอสมุ ด) ในมหาวิทยาลัยต่างๆ
พิพิ ธภัณฑสถานแห่งชาติ และพิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นเป็นแหล่งรวบรวมความรู้ด้านโหราศาสตร์ ท้องถิ่น
๒) สำ �นั กราชเลขาธิการ และสำ �นั กพระราชวั ง รับผิ ดชอบการจั ดทำ�ปฏิทิ นหลวงซึ่ งพระบาทสมเด็จ
พระเจ้าอยู่หัวทรงพระกรุ ณาพระราชทานแก่ผู้ ที่ไปลงนามถวายพระพรชัยมงคลเนื่องในวันขึ้นปีใหม่ทุกปี
๓) หมวดงานโหรกองพระราชพิธี สำ�นักพระราชวั ง และมหาเถรสมาคมพิจารณาปฏิทินจันทรคติประจำ�ปี
ด้วยระบบการอ้างอิงฤดูกาลด้วยตำ �แหน่งดาวฤกษ์ โดยต้องกำ�หนดวันเข้าพรรษาและออกพรรษาให้ถูกต้ องกับนั กษัตรฤกษ์
ทางพุทธบัญญัติ กำ �หนดฤกษ์ยามในพระราชพิธี ต่างๆ
๔) คณะสงฆ์ธรรมยุติ กนิกาย เช่น วั ดบวรนิเวศวิหาร วัดโสมนัสราชวรวิ หาร เป็นต้น ยังคงใช้ระเบียบปฏิทิน
และกระดานปักขคณนาตามที่พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงสถาปนา
๕) มู ลนิธิสมาคมโหรแห่งประเทศไทยในพระสังฆราชูปถั มภ์ถ่ายทอดการคำ�นวณตำ�แหน่งดาวเคราะห์ด้วย
คัมภีร์สุริยยาตร์และตำ�ราดาราศาสตร์โบราณของราชสำ�นัก รวมถึงสมาคมหรือสถาบันทางโหราศาสตร์อื่นๆ ที่เน้นถ่ายทอด
ด้านการพยากรณ์ และพิธีกรรมที่เกี่ยวข้ อง
๖) ชมรมปั กขทืนล้ านนาเชียงใหม่ ถ่ ายทอดการคำ�นวณปฏิ ทิ นปี ใหม่เมื อง (ปฏิ ทินสงกรานต์ ) วั น
ตามความเชื่อและอื่นๆ