41
“ยาหม่
อง” เป็
นสู
ตรตำ
�รั
บยาไทยที่
ใช้
ในรู
ปแบบของยา
ขี้
ผึ้
ง
(ointment) ซึ่
งจะใช้
เป็
นยาทาภายนอกบริ
เวณผิ
วหนั
ง
มั
กจะมี
การเติ
มตั
วยาสำ
�คั
ญประเภทต่
างๆ ลงไปในสู
ตรตำ
�รั
บยาหม่
องนั้
นๆ สาเหตุ
ที่
เรี
ยกกั
นติ
ดปากว่
า ยาหม่
อง เนื่
องด้
วย
ในสมั
ยก่
อนที่
มี
การผลิ
ตยาหม่
องออกมาจำ
�หน่
าย นายห้
างและร้
านค้
าได้
จ้
างลู
กจ้
างชาวพม่
าออกมาเดิ
นเร่
ขายตามที่
ต่
างๆ
ทำ
�ให้
ชาวบ้
านพากั
นเรี
ยกยาขี้
ผึ้
งลั
กษณะนี้
จนติ
ดปากว่
า
“ยาหม่
อง”
ไปโดยปริ
ยาย
ยาหม่
องมี
หลากหลายสู
ตรตำ
�รั
บโดยมากมั
กใช้
ในการรั
กษาและบรรเทาอาการปวดเมี่
อยตามร่
างกาย แก้
แมลงกั
ดต่
อย
แก้
ฟกชํ้
า บางสู
ตรตำ
�รั
บที่
มี
การเข้
าเครื่
องยาที่
มี
กลิ่
นหอมเย็
นสามารถใช้
เพื่
อบรรเทาอาการวิ
งเวี
ยนศี
รษะหน้
ามื
ดตาลาย
ได้
อี
กด้
วย
กรรมวิ
ธี
การปรุ
งยาหม่
องตามแบบแผนไทยนั้
น จะประกอบไปด้
วย เครื่
องยาหรื
อสมุ
นไพรหลากหลายชนิ
ดด้
วยกั
น
ซึ่
งแบ่
งได้
เป็
น ๒ ส่
วนใหญ่
ๆ ด้
วยกั
นคื
อ ส่
วนเป็
นเครื่
องยาหรื
อสมุ
นไพรที
่
ใช้
ในการออกฤทธิ์
โดยมากจะเป็
นพวกนํ้
ามั
น
หอมระเหยหรื
อสมุ
นไพรที่
มี
กลิ่
นหอมเย็
นเป็
นหลั
ก เช่
น พิ
มเสน การบู
ร เกล็
ดสะระแหน่
นํ้
ามั
นระกำ
� นํ้
ามั
นกานพลู
นํ้
ามั
นอบเชย เป็
นต้
น ส่
วนที่
เป็
นตั
วขี้
ผึ้
งซึ่
งเป็
นส่
วนที่
เป็
นเนื้
อของยาหม่
อง เช่
น ขี้
ผึ้
ง ไขสั
ตว์
ต่
างๆ เป็
นต้
น
จากหลั
กฐานทางประวั
ติ
ศาสตร์
พบว่
า คนไทยรู้
จั
กการเตรี
ยมยาตำ
�รั
บในรู
ปแบบยาหม่
องนี้
มาช้
านานตั้
งแต่
ในสมั
ยกรุ
งศรี
อยุ
ธยาแล้
ว ดั
งปรากฏอยู่
ใน
ตำ
�ราพระโอสถพระนารายณ์
หรื
อปรากฏวิ
ธี
การปรุ
งยารู
ปแบบสู
ตรตำ
�รั
บต่
างๆ
ใน
คั
มภี
ร์
แพทย์
ศาสตร์
สงเคราะห์
ฉบั
บหลวง
อี
กด้
วย
ปั
จจุ
บั
นยาหม่
องถื
อได้
ว่
าเป็
นรู
ปแบบของสู
ตรตำ
�รั
บที่
ได้
รั
บความนิ
ยมอย่
างมาก เห็
นได้
จากผลิ
ตภั
ณฑ์
ยาหม่
อง
รู
ปแบบสู
ตรต่
างๆ ที่
วางจำ
�หน่
ายในท้
องตลาด อี
กทั้
งสู
ตรตำ
�รั
บยาหม่
องนี้
ยั
งจั
ดอยู่
ใน
ตำ
�รั
บยาสามั
ญประจำ
�บ้
านแผนโบราณ
กลุ่
มยาบรรเทาอาการปวดเมื่
อยตามร่
างกายและกลุ่
มยาแก้
แมลงกั
ดต่
อย
ยาหม่
อง ได้
รั
บการขึ
้
นทะเบี
ยนเป็
นมรดกภู
มิ
ปั
ญญาทางวั
ฒนธรรมของชาติ
ประจำ
�ปี
พุ
ทธศั
กราช ๒๕๕๖
ยาหม่
อง
ภาพ : ตั
วอย่
างยาหม่
องสู
ตรไพล
ที่
มา : http://talk.mthai.com/topic/415195
เรี
ยบเรี
ยงโดย ยอดวิ
ทย์
กาญจนการุ
ณ