Page 76 - dcp1

67
มวยทะเล
เรียบเรียงโดย พันเอก(พิเศษ) อำ �นาจ พุกศรีสุข
มวยทะเลเป็นกีฬาพื้นบ้าน ซึ่งมีการเล่นกันแพร่หลายมาตั้งแต่สมั ยโบราณในแทบทุกจังหวัดเป็ นกิจกรรมที่ส่งเสริม
ให้เกิดความสนุ กสนานในเทศกาลตรุษสงกรานต์ งานประเพณีหรืองานรื่นเริงต่างๆโดยเฉพาะอย่างยิ่งในงานที่มี กิจกรรม
ทางนํ้ าอื่นๆ จะทำ�ให้งานสนุกสนานยิ่งขึ้นสันนิษฐานว่ามวยทะเลดัดแปลงมากจากการชกมวยไทยที่เป็นที่นิยมกันมานาน
แล้ว นามาเล่ นกันบริเวณชายหาดหรื อในทะเลแล้วชกต่อยกั นให้ฝ่ายใดตกทะเล จึงเรียกว่า “มวยทะเล”
มวยทะเลชกต่อยกันบนท่อนไม้ ท่อนเดียว และถ้าใครตกลงมาจากท่อนไม้ก็ จะถือว่าคนนั้นเป็นฝ่ายแพ้ นิยมเล่น
กันบริเวณหาดทรายชายนํ้า ในนํ้าทะเลตื้ นๆ ชายทะเล ในแม่นํ้าลำ�คลองหรือนํ้าตก บางท้องถิ่นที่ไม่ มีแหล่งนํ้ านิยมเล่น
กั นในลานวัดโดยรองพื้นด้วยทรายนุ่ มๆ เพื่อกันหล่นลงมาบาดเจ็บโดยปั กเสา ๒ ต้นไขว้กันเป็ นขาสำ�หรั บรองไม้พาด
จำ�นวน ๒ ขา ให้ขาทั้งสองห่างกันประมาณ ๓ เมตรแล้วนำ �เสาไม้พาดหรื อไม้หมากกลมวางพาดระหว่างเสาไขว้ที่เป็นขา
ทั้ง ๒ ข้าง ให้เสาไม้สูงจากพื้นดินหรือพื้นนํ้ าประมาณ ๑–๒ เมตร แล้วใช้นํ้ามันหมูหรือนํ้ามั นมะพร้าวทำ�เสาไม้พาดให้ลื่น
ตรงกึ่งกลางเสาไม้พาดทำ�สัญลั กษณ์ไว้ ในปัจจุบันยังมีการเล่นกีฬาชนิดนี้ อยู่ทั่วไป แต่เดิมเล่นกันเฉพาะในหมู่ผู้ ชายทั้ง
ผู้ใหญ่และเด็ก ในปัจจุบันสามารถเล่นได้ทั้งผู้ชายและผู้หญิ ง การแต่งกาย ผู้ ชายสวมกางเกงมวยไทยหรือกางเกงขาสั้น
ไม่ สวมเสื้อ ผู้หญิงสวมกางเกงขาสั้นสวมเสื้ อ ให้รัดกุมและสวมนวมทั้งสองข้ าง ดนตรีประกอบใช้ดนตรีปี่มวยประกอบ
เหมื อนการแข่งขันชกมวยไทย
วิธีการเล่น แบ่งผู้เล่นออกเป็น ๒ ฝ่ ายๆ ละ ๑ คน และทำ�การจั บฉลากเลือกว่าจะอยู่แดนไหนเล่นครั้งละ ๒ คน
โดยให้ผู้เล่นทั้ง ๒ คนสวมนวมที่มื อทั้ง ๒ ข้าง แล้วปี นขึ้นไปนั่ งคร่อมลักษณะขี่ม้าบนเสาไม้ ที่นอนพาดอยู่บนหัวเสานั้ น ให้
แต่ละคนนั่ งห่างจากจุดกลางของเสาไม้พาด ประมาณ ๑ เมตร หันหน้ าเข้าหากั น และพยายามนั่งทรงตัวอยู่บนเสาไม้พาด
ที่ลื่นให้ ได้ เมื่อทั้ง ๒ คนพร้ อมแล้ว กรรมการจะให้สัญญาณเริ่ มเล่น เมื่ อผู้เล่นทั้ง ๒ คน จะต้องเขยิบเข้าหากันแล้วต่างชก
ต่อยกั น เช่นเดียวกับการชกมวยโดยทั่วไปเพื่อทำ�ให้คู่ต่ อสู้ตกจากเสาไม้พาด
กติกาการเล่น การชกต้องกำ�หมัด ห้ ามตบหรือผลักดั น หากผู้เล่นคนใดเสียการทรงตัวไม่สามารถคร่อมอยู่บนเสาไม้
ได้ปล่อยให้ร่างกายพลิ กไปอยู่ใต้เสาไม้พาด แต่สามารถเกี่ยวเสาไว้ได้ ไม่ ตกลงสู่พื้น จะไม่ถือว่าตกจากเสาไม้พาด อนุญาต
ให้เล่นต่อไปได้ ถ้ามือหรื อเท้าของผู้เล่นถูกพื้นดินหรือพื้นนํ้ าใต้เสา จะถือว่าตกจากเสาไม้พาด ถือว่าแพ้ ในรอบคัดเลือก
ผู้เล่ นคนใดสามารถชกต่อยให้อีกฝ่ายหนึ่งตกลงจากเสาไม้พาดได้ก่อน ถื อว่าเป็นผู้ชนะ ในครั้งเดี ยว โดยรอบรองชนะเลิศ
หรือรอบ ๔ คนสุดท้าย ให้ทำ�การแข่งขันชกเอาผลการแข่งขัน ๒ ใน ๓ ยกๆ ละ ๓ นาที โดยให้พักยกได้ ๑ นาที หากใคร
ตกจากไม้พาดก็จะถือว่าแพ้ในยกนั้ น เมื่อ หมดยกก็ จะทำ�การเปลี่ยนแดน
ปัจจุบันยังมีการเล่นมวยทะเลอยู่ทั่วไป แต่ในรายการโทรทัศน์บางรายการนำ �มวยทะเลมาใช้ในลักษณะที่ ทำ�ให้มวย
ทะเลเป็นแค่ของตลกขบขั นเท่านั้น ทำ�ให้สูญเสียคุณค่าทางวัฒนธรรม
มวยทะเล ได้รับการขึ้นทะเบี ยนเป็นมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมของชาติประจำ�ปีพุทธศักราช ๒๕๕๖
ภาพ : ฮาชินา โต๊ะเหม