Page 70 - บูรพศิลปิน58

55
บูรพศิ ลปิน พ.ศ. ๒๕๕๘
พระเจ้ าบรมวงศ์เธอ
กรมหลวงวงษาธิราชสนิท
บุคคลสำ�คัญของโลก พุทธศักราช ๒๕๕๑
ประสูติ ๙ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๓๕๑
สิ้ นพระชนม์ ๓๑ สิงหาคม พ.ศ. ๒๔๑๓
ยุคสมัย รัตนโกสินทร์ (รัชกาลที่ ๑ - รัชกาลที่ ๕)
พระประวั ติและพระกรณียกิ จ
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงวงษาธิราชสนิท พระนามเดิม พระองค์
เจ้านวม เป็นพระราชโอรสในพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้ านภาลัย ประสูติ แต่
เจ้าจอมมารดาปรางใหญ่ เมื่อวันที่ ๙ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๓๕๑
เมื่อทรงพระเยาว์ทรงได้รับการศึกษาเบื้องต้นจากเจ้านายสตรีในพระบรม
มหาราชวัง เมื่อทรงโสกันต์แล้ว ได้ทรงผนวชเป็นสามเณร ณ วัดพระเชตุพนวิมล
มั งคลาราม เป็นศิษย์ของสมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระปรมานุชิ ตชิโนรส
พ.ศ. ๒๓๘๕ ตำ�แหน่ งเจ้ากรมหมอหลวงว่างลง พระบาทสมเด็ จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัวจึ งทรงพระกรุณา
โปรดเกล้าฯ สถาปนาพระองค์เจ้านวม เป็นพระเจ้าน้องยาเธอ กรมหมื่นวงษาธิ ราชสนิท ดำ�รงตำ�แหน่งเจ้ากรมหมอหลวง
ต่ อมาพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่ หัวทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้เป็นพระเจ้าน้องยาเธอ กรมหลวงวงษา
ธิ ราชสนิท
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงวงษาธิราชสนิท ทรงศึกษาวรรณคดี ศาสนา โบราณราชประเพณี และทรง
ศึกษาการแพทย์ไทยจากพระมารดาและขรัวยาย ซึ่งเป็นแพทย์แผนโบราณแห่งตำ�บลบางช้าง เมืองสมุทรสงคราม อีก
ทั้งยังทรงศึกษาเพิ่มเติมจากหมอหลวงและตำ�ราต่าง ๆ จนมีความรู้และความเชี่ยวชาญทางการแพทย์แผนไทย
ต่อมาใน พ.ศ. ๒๓๗๑ พระเจ้าบรมวงศ์ เธอ กรมหลวงวงษาธิราชสนิท ทรงเริ่มศึกษาความรู้ตามแบบตะวันตก
จากคณะมิชชั นนารี ได้ทรงศึกษาภาษาอั งกฤษ และความรู้อื่นๆ โดยเฉพาะวิชาการแพทย์ ใน พ.ศ. ๒๓๗๓ ได้ทรง
ศึกษาจากนายแพทย์ แดนบีช บรัดเลย์ และคณะ ในการรักษาโรคต่างๆ ทรงพยายามประยุ กต์ความรู้ทางการแพทย์
ตะวั นตกกับการแพทย์ไทยเข้าด้วยกัน
นอกจากราชการกรมหมอหลวงแล้ว พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงวงษาธิราชสนิทยังทรงได้รับมอบหมาย
ให้ปฏิบัติหน้าที่ในกรมอื่นๆ ด้วย เช่น ทรงกำ �กับราชการกรมมหาดไทยและพระคลังสินค้า ทรงเป็นแม่ทัพหลวงใน
สงครามเชียงตุง เป็นที่ปรึกษาราชการแผ่นดิน และยังเป็นพระอาจารย์ ในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
อีกด้ วย
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงวงษาธิราชสนิท สิ้นพระชนม์เมื่อวันที่ ๓๑ สิ งหาคม พ.ศ. ๒๔๑๓ พระชันษา
๖๓ ปี ทรงเป็นต้นราชสกุล สนิทวงศ์ (ในจดหมายเหตุบัญชีนํ้าฝน ของ สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาปวเรศ
วริยาลงกรณ์ ระบุว่า สิ้นพระชนม์วันเดือน ๑๐ ขึ้นคํ่า ๑ ตรงกั บวันพุธที่ ๑๖ สิงหาคม พ.ศ. ๒๔๑๔)
๑๑
สมัยรั ตนโกสินทร์