Basic HTML Version
49
บู
รพศิ
ลปิ
น พ.ศ. ๒๕๕๘
สมเด็
จพระเจ้
าบรมวงศ์
เธอ
กรมพระยาดำ
�รงราชานุ
ภาพ
บุ
คคลสำ
�คั
ญของโลก พุ
ทธศั
กราช ๒๕๐๕
ประสู
ติ
๒๑ มิ
ถุ
นายน พ.ศ. ๒๔๐๕
สิ้
นพระชนม์
๑ ธั
นวาคม พ.ศ. ๒๔๘๖
ยุ
คสมั
ย
รั
ตนโกสิ
นทร์
(รั
ชกาลที่
๔ - รั
ชกาลที่
๘)
พระประวั
ติ
และพระกรณี
ยกิ
จ
สมเด็
จพระเจ้
าบรมวงศ์
เธอ กรมพระยาดำ
�รงราชานุ
ภาพ พระนามเดิ
ม
พระองค์
เจ้
าดิ
ศวรกุ
มาร พระราชโอรสองค์
ที่
๕๗ ในพระบาทสมเด็
จพระจอมเกล้
า
เจ้
าอยู่
หั
ว ประสู
ติ
แต่
เจ้
าจอมมารดาชุ่
ม พระสนมเอก เมื่
อวั
นที่
๒๑ มิ
ถุ
นายน พ.ศ.
๒๔๐๕
เมื่
อพระชั
นษาได้
๔ ปี
พระองค์
เจ้
าดิ
ศวรกุ
มารทรงเริ่
มต้
นการศึ
กษาใน
พระบรมมหาราชวั
ง ตามโบราณราชประเพณี
ทรงศึ
กษาภาษามคธกั
บพระยาปริ
ยั
ติ
ธรรมธาดา (เปี่
ยม) ต่
อมาทรงเข้
า
ศึ
กษาในโรงเรี
ยนหลวงสอนภาษาอั
งกฤษในกรมมหาดเล็
กรั
กษาพระองค์
ที่
พระบาทสมเด็
จพระจุ
ลจอมเกล้
าเจ้
าอยู่
หั
ว
ทรงพระกรุ
ณาโปรดเกล้
าฯ ให้
ตั้
งขึ้
นเมื่
อ พ.ศ. ๒๔๑๕
เมื่
อพระชั
นษาครบ ๑๓ ปี
พระองค์
เจ้
าดิ
ศวรกุ
มาร ทรงโสกั
นต์
และทรงผนวชเป็
นสามเณรประทั
บจำ
�พรรษา
ณ วั
ดบวรนิ
เวศวิ
หาร เมื่
อทรงลาผวชแล้
ว ทรงเข้
าศึ
กษาวิ
ชาการทหารในโรงเรี
ยนนายร้
อยทหารบก ในกรมทหาร
มหาดเล็
กรั
กษาพระองค์
เมื่
อจบหลั
กสู
ตร ๑ ปี
ได้
รั
บพระราชทานยศเป็
นนายร้
อยตรี
ทหารมหาดเล็
ก หลั
งจากทรงรั
บ
ราชการทหารได้
๗ ปี
ทรงผนวชเป็
นพระภิ
กษุ
แล้
วเสด็
จไปจำ
�พรรษาที่
วั
ดนิ
เวศธรรมประวั
ติ
อำ
�เภอบางปะอิ
น จั
งหวั
ด
พระนครศรี
อยุ
ธยา
เมื่
อ พ.ศ. ๒๔๒๙ ทรงได้
รั
บสถาปนาเป็
นพระเจ้
าน้
องยาเธอ กรมหมื่
นดำ
�รงราชานุ
ภาพ
พ.ศ. ๒๔๔๒ ทรงได้
รั
บสถาปนาเป็
นพระเจ้
าน้
องยาเธอ กรมหลวงดำ
�รงราชานุ
ภาพ เมื่
อ พ.ศ. ๒๔๕๔
ทรงได้
รั
บสถาปนาเป็
นพระเจ้
าบรมวงศ์
เธอ กรมพระดำ
�รงราชานุ
ภาพ ต่
อมาทรงกราบถวายบั
งคมลาออกจาก
ตำ
�แหน่
งเสนาบดี
กระทรวงมหาดไทย พระบาทสมเด็
จพระมงกุ
ฎเกล้
าเจ้
าอยู่
หั
วทรงแต่
งตั้
งให้
ดำ
�รงตำ
�แหน่
งสภานายก
หอพระสมุ
ดสำ
�หรั
บพระนคร
ต่
อมาใน พ.ศ. ๒๔๖๙ พระบาทสมเด็
จพระปกเกล้
าเจ้
าอยู่
หั
วโปรดเกล้
าฯ ให้
ตั้
งราชบั
ณฑิ
ตยสภา และโปรด
ให้
สมเด็
จพระเจ้
าบรมวงศ์
เธอ กรมพระยาดำ
�รงราชานุ
ภาพดำ
�รงตำ
�แหน่
งสภานายก ทรงดำ
�เนิ
นการให้
ออกกฎหมาย
สำ
�คั
ญ ๒ ฉบั
บ คื
อ พระราชบั
ญญั
ติ
จั
ดตั้
งพิ
พิ
ธภั
ณฑสถาน และพระราชบั
ญญั
ติ
ว่
าด้
วยการส่
งโบราณและศิ
ลปวั
ตถุ
ออก
นอกประเทศ
พ.ศ. ๒๔๗๒ ทรงได้
รั
บสถาปนาเป็
นสมเด็
จพระเจ้
าบรมวงศ์
เธอ กรมพระยาดำ
�รงราชานุ
ภาพ
สมเด็
จพระเจ้
าบรมวงศ์
เธอ กรมพระยาดำ
�รงราชานุ
ภาพทรงออกจากราชการ ภายหลั
งการเปลี่
ยนแปลงการ
ปกครอง พ.ศ. ๒๔๗๕ และในเดื
อนพฤศจิ
กายน พ.ศ. ๒๔๗๖ หลั
งจากการเกิ
ดกบฏบวรเดช ได้
เสด็
จไปประทั
บที่
ปี
นั
ง
จนถึ
งเดื
อนตุ
ลาคม พ.ศ. ๒๔๘๕ จึ
งเสด็
จกลั
บประเทศไทย
๘
สมั
ยรั
ตนโกสิ
นทร์