Page 42 - บูรพศิลปิน58

27
บูรพศิ ลปิน พ.ศ. ๒๕๕๘
สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช
พระราชสมภพสันนิ ษฐานว่า มีนาคม พ.ศ. ๒๒๗๗
สวรรคต พ.ศ. ๒๓๒๕
ยุคสมัย ธนบุรี
พระราชประวัติและพระราชกรณียกิจ
สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช หรือสมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรี พระนามเดิม สิ น พระราชบิดาชื่อ ไหยฮอง
เป็ นขุนพัฒน์ นายอากรชาวแต้จิ๋ว อาศัยอยู่ในกรุงศรีอยุ ธยา พระราชมารดาชื่อ นางนกเอี้ ยง เป็นชาวไทย เสด็จ
พระราชสมภพเมื่ อเดือน มีนาคม พ.ศ. ๒๒๗๗ ในแผ่นดินสมเด็จพระเจ้าอยู่ หัวบรมโกศแห่งกรุงศรีอยุ ธยา
เมื่อ พ.ศ. ๒๓๐๘ ในสมัยสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวเอกทัศน์ สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราชเมื่ อครั้งยังเป็นพระยา
ตาก ช่วยราชการสงครามป้องกันพม่าซึ่งยกทัพมาล้อมกรุงศรีอยุธยา พระยาตากสู้รบกับข้าศึกด้วยความเข้มแข็งสามารถ
ยิ่ง มีบำ�เหน็จความชอบในราชการสงคราม จึงโปรดเกล้ าฯ ให้เลื่ อนตำ�แหน่งเป็นพระยาวชิรปราการ ผู้ สำ�เร็จราชการ
เมืองกำ�แพงเพชร แต่ยังมิได้ขึ้นไปรับราชการที่เมืองกำ�แพงเพชร เพราะติดราชการสงครามกับพม่าอยู่ ที่กรุงศรีอยุธยา
เมื่อ พ.ศ. ๒๓๐๙
ก่อนกรุ งศรีอยุ ธยาจะเสียแก่ พม่า พระยาตากได้รวบรวมไพร่พลตีฝ่าวงล้ อมพม่าออกจากกรุงศรีอยุธยาไป
ทางทิศตะวั นออกและตั้งมั่นอยู่ที่ เมืองจันทบู รณ์ เมื่ อกรุงศรี อยุธยาเสี ยแก่พม่ า พระยาตากจึงยกทัพมากอบกู้
เอกราช สถาปนากรุงธนบุรี เป็นราชธานีแห่งใหม่ แล้วปราบดาภิเษกเป็นกษัตริย์ ภายหลังปราบดาภิเษกแล้ว สมเด็จ
พระเจ้าตากสินมหาราชทรงดำ�เนินการสร้างความเป็นปึกแผ่ นให้แก่พระราชอาณาจั กร ซึ่งนอกจากทำ�สงครามขับไล่
พม่ากว่า ๑๐ ครั้งแล้ว ยังต้องยกทัพไปปราบกลุ่มคนไทยที่ตั้งตนเป็นอิสระ ตั้งเป็นชุมนุมต่างๆ ได้แก่ ชุมนุมเจ้าพระยา
พิษณุโลก (เรือง) ชุมนุมเจ้าพระฝาง (เรือน) ชุมนุมเจ้าพระยานครศรีธรรมราช (หนู) และชุ มนุมเจ้าพิมาย หรือกรมหมื่นเทพ
พิพิธพระราชโอรสในสมเด็ จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ ส่งผลให้ราชอาณาจักรไทยรวมกันเป็นอันหนึ่งอันเดียว เป็นปึกแผ่น
มั่ นคงอีกครั้งหนึ่ง
ถึงแม้ว่าตลอดรัชสมั ยจะเต็มไปด้วยสงคราม แต่สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราชทรงฟื้นฟูประเทศในทุกๆ ด้าน
ทั้งด้านการเมืองการปกครอง เศรษฐกิจ สังคม รวมทั้งทางด้านศิ ลปวัฒนธรรมของชาติ โปรดให้บำ�รุงการศึ กษาตาม
วั ดวาอารามต่างๆ โปรดให้การอุปถัมภ์เหล่ากวี ให้รวบรวมบรรดาช่างฝีมือ และให้ฝึกสอนทุกสาขาวิชาเท่าที่จะหาได้
อีกทั้งยังทรงพระราชนิ พนธ์บทละครเรื่องรามเกียรติ์บางตอนอีกด้ วย
ในปลายรัชกาล ได้เกิดจลาจลขึ้นในกรุงธนบุรี สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช เสด็จสวรรคตใน พ.ศ. ๒๓๒๕
พระชนมพรรษา ๔๘ พรรษา ทรงครองสิริ ราชสมบัติ ๑๕ ปี
พระราชกรณี ยกิจด้านวรรณศิลป์
บทละครเรื่องรามเกียรติ์ ๔ ตอน คือ ตอนพระมงกุฎ ตอนหนุ มานเกี้ยวนางวานรินจนท้ าวมาลีวราชมา
ตอนท้าวมาลีวราชพิพากษาความจนทศกัณฐ์เข้าเมือง และตอนทศกัณฐ์ ตั้งพิธีทรายกรด พระลักษมณ์
ต้องหอกกบิ ลพัทจนผูกผมทศกัณฐ์ กับนางมณโฑ ทรงพระราชนิพนธ์ เมื่อ พ.ศ. ๒๓๑๓
พระราชกำ�หนดว่าด้วยเรื่ องศีลสิกขา
ทรงได้รับการยกย่ องเชิดชู พระเกียรติ คุณเป็น บูรพศิลปิน สาขาวรรณศิลป์ พุทธศักราช ๒๕๕๘
๑
สมัยธนบุรี