Page 360 - บูรพศิลปิน58

345
บูรพศิ ลปิน พ.ศ. ๒๕๕๘
นายสาคร ยังเขียวสด
ศิลปินแห่งชาติ สาขาศิลปะการแสดง (หุ่ นละครเล็ก)
พุทธศักราช ๒๕๓๙
เกิด พ.ศ. ๒๔๖๔ ที่จังหวัดนนทบุ รี
ตาย ๒๑ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๕๐
ยุคสมัย รัตนโกสินทร์ (รัชกาลที่ ๖ - รัชกาลที่ ๙)
ประวัติ และการทำ�งาน
เป็นบุตรของนายคุ่ ย กับนางเชื่อม เกิดในเรื อละคร ขณะบิดา มารดา
เดินทางไปแสดงหุ่นละครเล็กกับคณะครูแกร ศัพทวนิช จึงได้ชื่อ สาคร จากตัวละคร
“สุดสาคร” ในเรื่องพระอภัยมณีที่คณะครูแกร กำ�ลังแสดง ตอนเด็กเจ็บป่วยหนัก
แทบเอาชีวิตไม่ รอด บิดาจึงยกให้ เป็นบุตรของพระที่วัดจางวางดิษฐ์ จึงได้ชื่อใหม่ว่ า
“หลิว”
นายสาคร เรียนจบชั้นประถมปีที่ ๔ ที่โรงเรียนประชาระบือธรรม เริ่มชี วิตเป็นศิลปินตั้งแต่อายุ ๘ - ๙ ปี
โดยได้รับความรู้จากพวกญาติๆ จึงมีความสามารถเล่ นละครได้ตั้ งแต่ยังเยาว์ บิดาได้นำ�ไปถวายตัวเล่นละครอยู่กั บ
พระองค์เฉิดโฉม พระขนิษฐภคินีของกรมพระราชวังบวรวิไชยชาญ ได้รับบทเป็นตลกประจำ �คณะละครเด็ก เมื่อโต
ขึ้นมาได้ เล่นลิเกกับบิดาและคณะอื่นๆ เพื่อนๆ มักเรียกว่า “หลุยส์ ” ต่อมามีผู้เติมให้อีกเป็น “โจ หลุยส์” เมื่อบิดา
ถึงแก่กรรม รับภาระเป็นหัวหน้าคณะสืบต่อมาโดยตั้งชื่อคณะว่ า “โจ หลุยส์” นายสาคร มี ความสามารถในการแสดง
นาฏศิลป์หลายประเภท ทั้งโขน ละคร ลิเก และการเชิดหุ่ น แสดงได้หลายบทบาท แต่สิ่ งที่ซึมซับมากที่สุดคือ การเชิด
หุ่นละครเล็ก เพราะใช้ ชีวิตอยู่ กับคณะหุ่นละครเล็ กของครูแกร ซึ่งบิดามารดา เป็นคนเชิดหุ่นมือหนึ่งในคณะครูแกร
หลังสงครามโลกครั้งที่ ๒ การแสดงหุ่นละครเล็กเริ่มลดน้อยลง ครูแกรก็อายุมากขึ้ นจึงมอบตัวหุ่นให้ลูกสะใภ้
ต่อมาได้นำ�มามอบให้นายสาคร ซึ่งมิได้ดำ�เนินการใดๆ จนกระทั่งเมืองโบราณมาขอซื้อไปเก็บไว้ นายสาคร ได้ยึดอาชีพ
แสดงโขน ละคร ลิ เกและทำ�หัวโขนจำ�หน่ายเท่านั้น
ต่อมา พ.ศ. ๒๕๒๕ ในงานสมโภชกรุ งรัตนโกสินทร์ ๒๐๐ ปี การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทยติดต่อให้ไปสาธิต
การทำ�หัวโขนที่สวนอัมพร นายสาครได้ทำ�หุ่นจำ�ลองตั วเล็กไปแสดงด้วย เป็นที่ สนใจของคนทั่วไปถึงกับขอเช่าไปหลายคน
การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทยเห็ นสมควรอนุรักษ์ หุ่นละครเล็ก จึงขอร้องให้นายสาคร จัดทำ�หุ่นละครเล็กและเปิดการ
แสดงอีกครั้งหนึ่ง หลังจากสูญหายไปกว่ า ๕๐ ปี นายสาคร จึงตัดสินใจทำ�พิ ธีบูชาครูแกร เพื่อขออนุ ญาตและจัดทำ�หุ่น
พร้อมทั้ งเปิดการแสดงครั้งแรก เมื่อ พ.ศ. ๒๕๒๘ ตั้ งชื่อว่า “หุ่นละครเล็กคณะสาคร นาฏศิลป์ละครเล็กหลานครู แกร”
เป็ นที่ชื่นชอบของผู้ ชมอย่างยิ่ง ด้ วยลักษณะพิเศษของหุ่น ด้วยการเคลื่อนไหว เครื่ องแต่งกายและศิลปะการเชิด
จนเป็ นที่รู้ จักแพร่หลาย ได้ รับพระมหากรุณาธิคุ ณ แสดงหน้าพระที่นั่งถวายสมเด็จพระเทพรั ตนราชสุดาฯ สยาม
บรมราชกุมารี ในงานเทศกาลเที่ยวเมืองไทย ณ สวนอัมพรและศูนย์วัฒนธรรมแห่ งประเทศไทย จากนั้นเป็นต้นมา
นายสาคร ก็เริ่มฟื้นฟู และตั้งใจที่จะสืบทอดความรู้ หุ่นละครเล็ก รวมทั้งพัฒนาหุ่นให้งดงาม ประณีต และมีความพิเศษ
ด้วยเทคนิ คต่างๆ เพื่ อให้หุ่นงดงามในท่ารำ�และเจรจาเหมือนคนจริง มีชีวิ ตจิตใจ สง่างามและสนุกสนาน ทั้ งยังคิดให้มี
การเชิดหน้าโรงเพื่อให้ผู้ชมได้ชมลีลาของผู้เชิดอย่ างชัดเจนอีกด้ วย
๕๙
สมัยรั ตนโกสินทร์