Page 317 - บูรพศิลปิน58

302
บูรพศิลปิน พ.ศ. ๒๕๕๘
นายบุญยัง เกตุคง
ศิลปินแห่งชาติ สาขาศิลปะการแสดง (ลิเก)
พุทธศักราช ๒๕๓๔
เกิด พ.ศ. ๒๔๖๗ ที่จังหวัดสมุทรสงคราม
ถึงแก่กรรม ๒๒ สิงหาคม พ.ศ. ๒๕๔๐
ยุคสมัย รัตนโกสินทร์ (รัชกาลที่ ๖ - รัชกาลที่ ๙)
ประวัติและการทำ�งาน
นายบุญยั ง เกตุคง เป็ นบุตรของนายพยอมหรือนายเที่ยง และนางเขียน
เกตุคง อาชีพหลักทำ �สวนมะพร้าวและขายเครื่องอุ ปโภคบริโภคเล็กๆ น้ อยๆ
อาชีพรองเป็นหัวหน้าวงปี่พาทย์ หัวหน้าคณะลิ เก มีพี่น้อง ๔ คน หนึ่งในนั้ นคือ
นายบุญยงค์ เกตุ คง ศิลปินแห่งชาติ สาขาศิลปะการแสดง (ดนตรีไทย) ประจำ�ปี
พุทธศักราช ๒๕๓๑
เริ่มหัดดนตรีในวงปี่พาทย์ของบิดาตั้งแต่อายุ ๗ - ๘ ปี ได้เรียนวิชาสามัญได้ปีเศษๆ บิ ดาก็พาไปฝากเรียน
ดนตรีกับครู หรั่ง พุ่มทองสุก ที่ปากคลองภาษี เจริญ กรุงเทพฯ พร้อมกับนายบุ ญยงค์ เกตุ คง พี่ชาย ตั้งแต่บัดนั้นก็ไม่
ได้เรียนวิชาสามัญอีกเลย เรี ยนได้ ๓ - ๔ ปี ครูเห็นแววดีพาไปฝากครูเพชร จรรย์นาฏ นักดนตรีของวังบูรพาภิ รมย์
จนมีความสามารถเก่ งกล้าขึ้นและเห็นพรสวรรค์ทางการดนตรี ครู จึงพาไปฝากหลวงประดิษฐ์ ไพเราะ (ศร ศิลปบรรเลง)
สามารถบรรเลงเพลงเดี่ยวต่างๆ ได้มากมาย พบกับศิษย์รุ่นพี่มากมายถ่ายทอดวิชาความรู้ให้ก็มี
นายบุญยั ง ได้ไปสมั ครตัวเรี ยนวิชากับครูดนตรี อีกหลายท่านคือ ครูแมว พาทยโกศล ครูยรรยง โปร่งนํ้ าใจ
ครูเครื่องหนังกำ�กับจังหวะ นอกจากนี้ยังศึกษาดนตรีเพิ่มเติม เช่น ซออู้ ซอด้วง กับหลวงไพเราะเสียงซอ (อุ่น ดู รยะชีวิน)
ครูฉลวย จิยะจันทร์ เพลงหน้าพาทย์ กับครูเอื้ อน กรณ์เกษม จนมีความชำ�นาญเพิ่มมากขึ้น
เริ่มเข้าสู่วงการลิเกเมื่ออายุได้ ๑๖ ปี ครูลิ เกคนแรกคือ นายวาด เม็ดขนุน แต่นายบุญยงค์ พี่ ชายทักท้วง
ว่าเล่นดนตรีดีกว่าลิ เก จึงหยุดการเรียนลิ เกหันกลั บไปเล่นดนตรีดังเดิม เมื่อบิดาย้ายกลับไปแสดงลิเกที่วิ กอัมพวา
สมุทรสงคราม นายบุญยั งกลับไปด้วย และเล่ นอยู่ในคณะลิเกของบิดา ทั้งเล่นดนตรีและเล่นลิเก แล้วแต่ตัวใดขาด แต่
การแสดงลิเกนั้นบิดาให้เล่นเป็นแต่ตั วเสนา ด้วยความที่อยากเอาดีทางลิเกจึงไปตามหาครูลิเก ได้สมัครเป็นลูกศิษย์
นายสนิท จรกา จนได้เข้าแสดงในคณะลิเก แต่ก็ยังไม่เป็นที่พอใจ เดินทางไปสมัครเป็นลูกศิษย์ของคณะศิษย์ ว.พ.ร.
(วัดพระพิ เรนทร์) แสดงอยู่ช่วงหนึ่งคณะศิษย์ ว.พ.ร.เลิกล้มไป นายบุ ญยัง ก็สมัครเป็นลูกโรงในคณะนายเฉื่อย หัวล้าน
ต่อมาลาออกไปสมัครในคณะนายเต้ก เสือสง่า ที่ จังหวัดนครราชสีมา ประมาณ ๒ ปี ก็กลั บมาแสดงลิเกที่กรุงเทพฯ อีก
ได้รวมคณะกับพี่ชาย นายบุญสม อยุธยา (พร ภิรมย์) ตั้งคณะลิเกชื่อว่า คณะเกตุคงดำ�รงศิ ลป์ รับแสดงทั่วไปและ
แสดงออกอากาศทางวิทยุหลายแห่ ง ถึงกระนั้ นก็ยั งไม่เป็ นที่พอใจของตนเองจึงกลั บไปจังหวั ดนครราชสีมา เพื่ อ
เรียนเพิ่มเติมกับครู เต้ก เสือสง่า อีกครั้งหนึ่ง ในครั้งนี้ ได้ทำ�หน้าที่ควบคุมคณะไปแสดง และแสดงอยู่ที่นครราชสีมา
ถึง ๑๘ ปี ขณะเดียวกันก็ได้รั บการถ่ายทอดจากครูเต้ก เสือสง่าจนหมดสิ้น ต่อมาครูเต้กเริ่มเจ็บป่วย และเสียชีวิตลง
ลูกศิษย์ก็ ได้ กลับมารวมตัวกันแสดงหารายได้จุนเจื อให้ภรรยาครู เต้กระยะหนึ่งแล้วก็แยกย้ายกันกลั บ นายบุ ญยัง
เริ่มเบื่ออาชีพลิเก จึงหันไปประกอบอาชีพอื่ น เช่น ขายถ่าน ขายอาหารสำ�เร็จรูป ตั้งคอกม้าแข่ง ขาดทุนจนหมดตัว
๓๘
สมัยรั ตนโกสินทร์