Page 31 - บูรพศิลปิน58

16
บูรพศิลปิน พ.ศ. ๒๕๕๘
เจ้าฟ้าธรรมธิเบศ (เจ้ าฟ้ากุ้ ง)
ประสูติ ไม่ปรากฏหลักฐาน
ทิวงคตพ.ศ. ๒๒๙๘
ยุคสมัย อยุธยา
พระประวัติและการทำ �งาน
เจ้าฟ้าธรรมธิ เบศ ไชยเชษฐสุริ ยวงศ์ กรมขุนเสนาพิทั กษ์ มี พระนามเรียกกันเป็นสามั ญว่า เจ้ าฟ้ากุ้ง
เป็นพระราชโอรสในสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ และสมเด็จพระพันวัสสาใหญ่ ต่อมาสถาปนาเป็นกรมหลวงอภัยนุชิต
เจ้าฟ้ าธรรมธิเบศ มีพระมเหสี อั ครชายา เจ้าจอมหม่อมห้ ามหลายองค์ รวมทั้งนักสนมเป็นจำ�นวนมาก ในช่ วง
พระชนมายุ ทรงได้รับการสถาปนาพระอิสริยยศมาโดยลำ�ดับ ทรงมีผลงานทางด้ านกวีนิพนธ์ ด้านการบูรณปฏิ สังขรณ์
พระอาราม พระพุทธปฏิมาสำ�คัญ และเผชิญเหตุการณ์ต่างๆ สรุปได้ ดั งนี้
พ.ศ. ๒๒๖๗ ทรงได้รับสถาปนาเป็นเจ้าฟ้ าต่างกรม “เจ้าฟ้ าฯ กรมขุนเสนาพิทักษ์”
พ.ศ. ๒๒๗๘ เสด็จหนีพระราชอาญา ออกทรงผนวช ณ วัดโคกแสง เนื่องจากทรงพระแสงดาบแอบฟัน
เจ้าฟ้ านเรนทร์ กรมขุนสุเรนทรพิทักษ์ พระเจ้าหลานเธอในสมเด็จพระเจ้าอยู่ หัวบรมโกศ ขณะมาเฝ้ าเยี่ยมพระอาการ
ประชวรของสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ ต่อมากรมหลวงอภั ยนุชิต สมเด็จพระราชชนนีทรงพระประชวรและทูลขอ
พระราชทานอภัยโทษ จากนั้นทรงลาผนวช
พ.ศ. ๒๒๘๔ ทรงได้รับการสถาปนาเป็นกรมพระราชวังบวรสถานมงคล ตำ�แหน่งรัชทายาท
พ.ศ. ๒๒๙๘ ต้องพระราชอาญาเฆี่ยนถึงทิวงคต เนื่องจากทรงเป็นชู้กับเจ้าฟ้าสังวาลย์ พระมเหสีของสมเด็จ
พระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ ทรงรับเป็นสัตย์ จึงได้รั บโทษเฆี่ยนเป็นหลายยก และถอดจากเจ้าเป็ นไพร่ ถูกเฆี่ยนถึง ๔ ยก
ก็สิ้นพระชนม์
เจ้าฟ้าธรรมธิเบศ ทรงเป็นกวีเอก มี ฝีพระโอษฐ์อันไพเราะ ผลงานที่ทรงพระนิพนธ์นับเป็นวรรณคดีที่ทรง
คุณค่าอย่างยิ่ง เมื่อทรงดำ�รงพระอิสริยยศกรมพระราชวั งบวรฯ ได้ทรงอำ�นวยการปฏิ สังขรณ์วัดพระศรีสรรเพชญและ
ทรงควบคุมงานต่อพระเศียรพระมงคลบพิตร แปลงมณฑปพระมงคลบพิตรเป็นวิหาร และทรงอำ�นวยการซ่อมพระที่นั่ง
วิหารสมเด็จด้วย
พระราชกรณียกิ จด้านวรรณศิลป์
บทเห่เรือ บทเห่เรื่องกากี บทเห่สังวาส และบทเห่ครวญ
กาพย์ห่อโคลงนิราศธารโศก
กาพย์ห่อโคลงนิราศธารทองแดง
นันโทปนันทสูตรคำ�หลวง ทรงพระนิพนธ์ เมื่อ พ.ศ. ๒๒๗๙
พระมาลัยคำ �หลวง ทรงพระนิพนธ์ เมื่อ พ.ศ. ๒๒๘๐
เพลงยาว
ทรงได้รับการยกย่องเชิดชูพระเกี ยรติคุณเป็น บูรพศิลปิน สาขาวรรณศิลป์ พุทธศักราช ๒๕๕๘
๕
สมัยอยุธยา