292
บู
รพศิ
ลปิ
น พ.ศ. ๒๕๕๘
นายทองดี
ชู
สั
ตย์
เกิ
ด
พ.ศ. ๒๓๘๕
ถึ
งแก่
กรรม
พ.ศ. ๒๔๗๐
ยุ
คสมั
ย
รั
ตนโกสิ
นทร์
(รั
ชกาลที่
๓ - รั
ชกาลที่
๗)
ประวั
ติ
และการทำ
�งาน
นายทองดี
ชู
สั
ตย์
เป็
นนั
กดนตรี
อาวุ
โสแห่
งสำ
�นั
กดนตรี
วั
ดกั
ลยาณมิ
ตร
มี
ศั
กดิ
์
เป็
นน้
าชายของหลวงกั
ลยาณมิ
ตตาวาส จึ
งนั
บญาติ
เป็
นปู่
ของจางวางทั่
ว
พาทยโกศล ไม่
สามารถสื
บประวั
ติ
ได้
ว่
าเป็
นบุ
ตรของผู้
ใด ท่
านเป็
นผู้
ทรงความรู้
ทางดนตรี
สู
งมาก (ยกเว้
นไม่
เป่
าปี่
) โดยเฉพาะอย่
างยิ่
งเพลงหน้
าพาทย์
เรี
ยกได้
ว่
าเป็
น
ผู้
เชี่
ยวชาญอย่
างยิ่
งในสมั
ยนั้
น นายทองดี
เป็
นครู
ผู้
ใหญ่
ของวงดนตรี
พาทยโกศลมา
ตลอดชี
วิ
ต มี
ลู
กศิ
ษย์
จำ
�นวนมาก อาทิ
จางวางทั่
ว พาทยโกศล นายแมว พาทยโกศล
นายเอื้
อน กรณ์
เกษม นายยรรยงค์
โปร่
งนํ้
าใจ หลวงประสานดุ
ริ
ยางค์
(สุ
ทธิ์
ศรี
ชยา)
นายช่
อ สุ
นทรวาทิ
น นายฉั
ตร สุ
นทรวาทิ
น นายแดง พาทยกุ
ล นายเตื
อน พาทยกุ
ล นายเทวาประสิ
ทธิ์
พาทยโกศล
นายเปล่
ง แจ้
งจรั
ส และยั
งต่
อเพลงให้
กั
บนั
กดนตรี
แถวฝั่
งธนจนเป็
นที่
รู้
จั
กกั
นดี
ตั้
งแต่
ปากคลองด่
านไปจนถึ
งบางขุ
นเที
ยน
เช่
น ที่
สำ
�นั
กของครู
หร่
ายประตู
นํ้
า สำ
�นั
กของครู
หรั่
ง และครู
ดำ
� เป็
นต้
น
เมื่
อ พ.ศ. ๒๔๖๘ กรมมหรสพได้
ทำ
�พิ
ธี
ไหว้
ครู
ครั้
งใหญ่
พระบาทสมเด็
จพระมงกุ
ฎเกล้
าเจ้
าอยู่
หั
ว ทรงพระกรุ
ณา
โปรดเกล้
าฯ ให้
นายทองดี
เข้
ามาเป็
นผู้
บอกเพลงหน้
าพาทย์
องค์
พระพิ
ราพอั
นเป็
นเพลงหน้
าพาทย์
สู
งสุ
ด ได้
มี
ผู้
ต่
อเพลง
ครั้
งนั้
นรวม ๖ คน คื
อ พระยาเสนาะดุ
ริ
ยางค์
(แช่
ม สุ
นทรวาทิ
น) พระเพลงไพเราะ (โสม สุ
วาทิ
ต) หลวงบำ
�รุ
งจิ
ตรเจริ
ญ
(ธู
ป สาตนะวิ
ลั
ย) หลวงสร้
อยสำ
�เนี
ยงสนธ์
(เพิ่
ม วั
ฒนวาทิ
น) หมื่
นคนธรรพประสิ
ทธิ
สาร (แตะ กาญจนะผลิ
น) และ
นายมนตรี
ตราโมท
นายทองดี
ชู
สั
ตย์
ถึ
งแก่
กรรมในสมั
ยต้
นรั
ชกาลพระบาทสมเด็
จพระปกเกล้
าเจ้
าอยู่
หั
ว ฌาปนกิ
จศพที่
วั
ดกั
ลยาณมิ
ตร
ผลงานสำ
�คั
ญ
มี
ผลงานการแต่
งเพลงไว้
หลายเพลงแต่
เท่
าที่
มี
ผู้
จำ
�ได้
ก็
มี
เพลงช้
า เรื่
องเต่
าทอง และเพลงตระประทานพร
ซึ่
งท่
านทำ
�จากตระโหมโรงตั
วแรก
ได้
รั
บการยกย่
องเชิ
ดชู
เกี
ยรติ
เป็
น
บู
รพศิ
ลปิ
น
สาขาศิ
ลปะการแสดง พุ
ทธศั
กราช ๒๕๕๘
๓๒
สมั
ยรั
ตนโกสิ
นทร์