144
บู
รพศิ
ลปิ
น พ.ศ. ๒๕๕๘
หลวงวิ
ศาลศิ
ลปกรรม (เชื้
อ ปั
ทมจิ
นดา)
เกิ
ด
๒ กุ
มภาพั
นธ์
พ.ศ. ๒๔๒๗ ที่
จั
งหวั
ดสมุ
ทรปราการ
ถึ
งแก่
กรรม
๑๖ มี
นาคม พ.ศ. ๒๕๒๕
ยุ
คสมั
ย
รั
ตนโกสิ
นทร์
(รั
ชกาลที่
๕ - รั
ชกาลที่
๙)
ประวั
ติ
และการทำ
�งาน
หลวงวิ
ศาลศิ
ลปกรรม (เชื้
อ ปั
ทมจิ
นดา) เป็
นบุ
ตรของนายทิ
ม และนางภู
การศึ
กษาได้
เรี
ยนกั
บบิ
ดาจนอ่
าน
ออกเขี
ยนได้
เรี
ยนหนั
งสื
อไทยและขอมที่
วั
ดทองศาลางาม ไปเรี
ยนช่
างกั
บครู
ดำ
� เรี
ยนแกะและปั้
นกั
บครู
ทั
ต และได้
เข้
า
เรี
ยนที่
โรงเรี
ยนนวลนรดิ
ศจนจบชั้
น ๓ ประโยค ๑
เมื่
ออายุ
๑๘ ปี
สมั
ครรั
บราชการกรมตำ
�รวจ แผนกไม้
สู
ง ถู
กเกณฑ์
ไปร่
วมสร้
างพระเมรุ
สมเด็
จพระบรม
โอรสาธิ
ราช เจ้
าฟ้
ามหาวชิ
รุ
ณหิ
ศ สยามมกุ
ฎราชกุ
มาร ที่
บริ
เวณวั
งหน้
า ต่
อมาย้
ายไปอยู่
แผนกแห่
นำ
�ตามเสด็
จ จากนั้
นได้
มาทำ
�งานที่
สโมสรช่
าง เป็
นช่
างเขี
ยน แล้
วไปเป็
นช่
างเขี
ยนแบบกรมคลองและได้
เรี
ยนกล้
องระดั
บกั
บนายช่
างชาวฝรั่
งเศส
อยู่
ไม่
นานก็
ลาออก แล้
วกลั
บมาทำ
�งานที่
สโมสรช่
างตามเดิ
ม ต่
อมาได้
ทำ
�หน้
าที่
หั
วหน้
าโรงงานในโรงเรี
ยนหั
ตถกรรม
เริ่
มงานช่
างถม ช่
างพิ
มพ์
สกรี
น ช่
างประดั
บมุ
ก ช่
างกลึ
งงา และได้
นำ
�นั
กเรี
ยนโรงเรี
ยนนี้
ช่
วยเขี
ยนลายเทพนมผนั
งพระที่
นั่
ง
ดุ
สิ
ตมหาปราสาท ในงานพระบรมศพพระบาทสมเด็
จพระจุ
ลจอมเกล้
าเจ้
าอยู่
หั
ว
ต่
อมาพระบาทสมเด็
จพระมงกุ
ฎเกล้
าเจ้
าอยู่
หั
วโปรดให้
สโมสรช่
างซึ่
งเปลี่
ยนชื่
อเป็
นโรงเรี
ยนหั
ตถกรรมราช
บุ
รณะ เมื่
อ พ.ศ. ๒๔๕๔ พระราชทานนามใหม่
ว่
า โรงเรี
ยนเพาะช่
าง เสด็
จฯ มาทรงเปิ
ด เมื่
อวั
นที่
๗ มกราคม พ.ศ.
๒๔๕๖ หลวงวิ
ศาลศิ
ลปกรรมได้
รั
บราชการ ณ ที่
แห่
งนี้
ถึ
ง ๑๗ ปี
และได้
รั
บพระราชทานบรรดาศั
กดิ์
เป็
นขุ
นและหลวง
ตามลำ
�ดั
บ จากนั้
นไปเป็
นนายช่
างตรวจการก่
อสร้
างประจำ
�กระทรวงธรรมการ (กระทรวงศึ
กษาธิ
การในปั
จจุ
บั
น) เมื่
อ
เปลี่
ยนแปลงการปกครอง ได้
ไปรั
บราชการ ณ กรมศิ
ลปากร เป็
นเวลา ๑ ปี
จึ
งมาเป็
นอาจารย์
ใหญ่
คนแรกของโรงเรี
ยน
ช่
างก่
อสร้
างอุ
เทนถวาย ประมาณ ๒ ปี
จึ
งออกจากราชการ และเปิ
ดสำ
�นั
กงานส่
วนตั
วชื่
อ
“ศิ
ลปกรรม”
ต่
อมากลั
บ
เข้
ารั
บราชการที่
กรมการศาสนา จนเกษี
ยณอายุ
ราชการเมื่
ออายุ
๖๓ ปี
เป็
นอาจารย์
พิ
เศษสอนที่
โรงเรี
ยนประณี
ต
ศิ
ลปกรรม (มหาวิ
ทยาลั
ยศิ
ลปากร) ประมาณ ๒๐ ปี
สอนในคณะจิ
ตรกรรมและประติ
มากรรม คณะมั
ณฑนศิ
ลป์
และ
คณะสถาปั
ตยกรรมศาสตร์
หลวงวิ
ศาลศิ
ลปกรรม (เชื้
อ ปั
ทมจิ
นดา) ถึ
งแก่
กรรม เมื่
อวั
นที่
๑๖ มี
นาคม พ.ศ. ๒๕๒๕ สิ
ริ
อายุ
๙๘ ปี
ผลงานสำ
�คั
ญ
ร่
วมสร้
างพระเมรุ
สมเด็
จพระบรมโอรสาธิ
ราช เจ้
าฟ้
ามหาวชิ
รุ
ณหิ
ศ สยามมกุ
ฎราชกุ
มาร
เขี
ยนลายเทพนมผนั
งพระที่
นั่
งดุ
สิ
ตมหาปราสาท ในงานพระบรมศพพระบาทสมเด็
จพระจุ
ลจอมเกล้
า
เจ้
าอยู่
หั
ว
งานออกแบบ/เขี
ยนแบบ
ออกแบบ เขี
ยนแบบ พระอุ
โบสถ/วิ
หาร/กุ
ฏิ
สงฆ์
/ฌาปนสถาน และอื่
นๆ
เช่
น วั
ดราชบุ
รณะ (วั
ดเลี
ยบ) กทม.,
วั
ดไตรมิ
ตร, วั
ดสุ
นทรธรรมทาน, วั
ดจั
นทรสโมสร, วั
ดไผ่
ตั
น, วั
ดญวน บางโพ, วั
ดท่
าพระ, วั
ดบุ
ปผาราม, วั
ดนาเกลื
อ
ชลบุ
รี
, วั
ดชลประทานรั
งสฤษฏิ์
นนทบุ
รี
, วั
ดโปรดสั
ตว์
พระนครศรี
อยุ
ธยา, วั
ดสามง่
าม นครปฐม, วั
ดทุ่
งสะพาน จั
นทบุ
รี
เป็
นต้
น
๑๖
สมั
ยรั
ตนโกสิ
นทร์