Page 97 - Thai Culture

ศิลปะการแสดง สื่อแห่งจิตวิญญาณ |95
หุ่นไทย
ศาสตร์และศิลป์ แห่งการแสดง
การแสดงหุ่นไทยคือศิลปะแห่งการชั กและเชิดที่ต้องอาศัยฝีมือและทักษะความรู้หลายแขนงของ
ผู้เชิด บังคับให้ท่วงท่าการเคลื่อนไหวของหุ่นมีความเหมือนคนมากที่สุด ทั้งยังต้องสอดคล้องกับจั งหวะ
เพลงและการแสดงบทบาทตามเนื้อเรื่องอีกด้วย หุ่นไทยแบ่งได้เป็น ๔ ประเภทจากลักษณะของหุ่นและ
วิธี การเชิด ได่แก่ หุ่นหลวง หุ่นวังหน้า หุ่นกระบอก และหุ่นละครเล็ก
หุ่นหลวง
เป็นมหรสพของหลวงที่มีมาแต่สมัยอยุธยาตอนกลาง มีหลักฐานแสดงว่ามีการเล่นหุ่นปรากฏ
อยู่ในบันทึกทั้งที่เป็นหมายรั บสั่ง สมุดไทย วรรณกรรม และวรรณคดีเรื่องต่างๆ ตั้ งแต่แผ่นดิ นสมเด็จ
พระนารายณ์มหาราช ลักษณะเด่นของหุ ่นหลวงอยู่ที่มีขนาดใหญ่ สูงถึง ๑ เมตร ตัวหุ่นท�ำด้ วยไม้ คว้าน
ให้บางเบาเฉพาะที่ส่วนเอวของตัวหุ่น ใช้เส้ นหวายขดซ้อนกั นเพื่อให้เคลื่อนไหวได้ นอกจากนี้มีเชือก
ร้อยจากนิ้วมือผ่านตามล�ำแขนเข้ าสู่ล�ำตัวของหุ่น เพื่อให้ มือและแขนขยับได้ ส่วนเท้ าติดไว้กับแข้งและ
ขา กระดิกไม่ได้เหมือนมือ ด้านในล�ำตัวหุ่นมีแกนไม้ยาวยื่นออกมาจากส่วนก้นของหุ่นส�ำหรับให้คนเชิดจับ
เครื่องแต่ งกายและเครื่องประดับหุ่นหลวงคล้ายกั บ เครื่องแต่งกายของโขนและละคร
“ บุคลิกลั กษณะและรูปลักษณ์ของตัวหุ่น
จะปรับเปลี่ยนไปตามบุคลิกลั กษณะ
ความนิยมและศิลปวัฒนธรรมของผู้คน
ในประเทศนั้ น ๆ เช่นเดียวกั บหุ่นไทย
ที่ถ่ายทอดท่าร�ำ เครื่ องแต่งกาย และ
การด�ำเนินเรื่องมาจากศิ ลปะการแสดงต่าง ๆ
ของไทย”
• ภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่อง “รามเกียรติ์”
บริเวณระเบี ยงคดรอบพระอุโบสถ
วัดพระศรีรัตนศาสดาราม