Page 95 - Thai Culture

Basic HTML Version

ศิ
ลปะการแสดง สื่
อแห่
งจิ
ตวิ
ญญาณ
|
 93
ลิ
เกทรงเครื่
องแพร่
หลายไปทั่
วภาคกลางอย่
างรวดเร็
ว ท�
ำให้
มี
วิ
กลิ
เกเกิ
ดขึ้
นมากมาย ลิ
เกทรงเครื่
อง
จั
ดเป็
นต้
นแบบของการแสดงลิ
เกในยุ
คต่
อมาเนื่
องจากกระบวนท่
าร�
ำ การร้
องเพลงไทยเดิ
ม และ
ทางในการแสดง เป็
นกรอบและแบบแผนที่
ใช้
ส�
ำหรั
บการแสดงลิ
เก โดยเฉพาะเพลงรานิ
เกลิ
งหรื
อราชนิ
เกลิ
ที่
ครู
ดอกดิ
น เสื
อสง่
า ครู
ลิ
เกในอดี
ตเป็
นผู
คิ
ดขึ้
น และใช้
เป็
นท�
ำนองเพลงหลั
กส�
ำหรั
บด�
ำเนิ
นเรื่
อง
สื
บต่
อมา
การแสดงลิ
เกทรงเครื่
องเริ่
มขาดช่
วงไปในสมั
ยสงครามโลกครั้
งที่
๒ พ.ศ. ๒๔๘๔ เนื่
องจาก
ประสบปั
ญหาการขาดแคลนวั
สดุ
เครื่
องแต่
งกายซึ่
งต้
องน�
ำเข้
าจากต่
างประเทศ เช่
น ผ้
าและเพชร
เที
ยม ท�
ำให้
การแต่
งกายชุ
ดลิ
เกทรงเครื่
องหมดไป ส่
วนวงร�
ำมะนาที่
ใช้
กั
บการออกแขกก็
เปลี่
ยน
ไปใช้
วงปี
พาทย์
แทนเพื่
อเป็
นการประหยั
ด เกิ
ดเป็
นลิ
เกลู
กบทที่
เป็
นการแสดงผสมกั
บการขั
บร้
อง
และบรรเลงเพลงลู
กบท ร้
องและร�
ำไปตามกระบวนเพลง ใช้
ปี
พาทย์
ประกอบแทนร�
ำมะนา แต่
งกาย
ตามที่
นิ
ยมในสมั
ยนั้
นๆ เน้
นสี
ฉู
ดฉาด ผู
แสดงเป็
นชายล้
วน จวบจนเมื่
อสิ้
นสงครามโลกครั
งที่
การแสดงลิ
เกทรงเครื่
องจึ
งเริ่
มมี
การฟื
นฟู
อี
กครั้
ง และเพิ่
มมิ
ติ
ทางสั
งคมเข้
าไปมากขึ้
น การแสดง
ลิ
เกยุ
คนี้
เริ่
มน�
ำการแสดงประเภทอื่
นๆ เข้
ามาเสริ
มเพื่
อสร้
างความบั
นเทิ
งมากขึ้
น เช่
น เพลงลู
กทุ
เพลงจากภาพยนตร์
อิ
นเดี
ย เน้
นการท�
ำฉากให้
ดู
สมจริ
ง และปรั
บเปลี่
ยนเครื่
องแต่
งกายให้
มี
ความตระการตา
ขึ้
น อรรถรสในการชมลิ
เกไม่
ว่
าจะเป็
นประเภทใดส่
วนหนึ่
งขึ้
นอยู
กั
บฝี
มื
อของนั
กแสดงซึ่
งต้
องเป็
นผู
มี
ปฏิ
ภาณในการร้
องและเจรจา สามารถจดจ�
ำบทได้
อย่
างแม่
นย�
ำ ด้
นกลอนสดได้
และที่
ส�
ำคั
ญคื
อมี
เสี
ยงร้
อง
อั
นไพเราะจั
บใจผู้
ชม
ลิ
เกนั
บเป็
นมหรสพที่
สะท้
อนวิ
ถี
ชี
วิ
ตความเป็
นไทย แฝงไว้
ด้
วยขนบประเพณี
ค่
านิ
ยม การใช้
ภาษา
นาฏศิ
ลป์
ดนตรี
จิ
ตรกรรม และการปลู
กฝั
งคุ
ณธรรม จริ
ยธรรม ภู
มิ
ปั
ญญาดั
งกล่
าวของการแสดงลิ
เก
เกิ
ดขึ้
นจากการเรี
ยนรู้
ฝึ
กฝน สั่
งสมประสบการณ์
และถ่
ายทอดสื
บต่
อกั
นมาโดยที่
ยั
งคงรั
กษาภู
มิ
ปั
ญญา
ดั้
งเดิ
มที่
เห็
นว่
าดี
งามเหมาะสมไว้
ขณะเดี
ยวกั
นก็
ปรั
บเปลี่
ยนพั
ฒนาภู
มิ
ปั
ญญาบางอย่
างไปตามยุ
คสมั
เพื่
อให้
สอดคล้
องกั
บสภาพสั
งคมในปั
จจุ
บั
น ลิ
เกจึ
งเป็
นการแสดงที่
ได้
รั
บความนิ
ยมตลอดมา เนื่
องจาก
เนื้
อหาที่
น�
ำมาใช้
แสดงสามารถให้
ความบั
นเทิ
งกั
บผู้
ชมได้
เป็
นอย่
างดี
ลิ
เกป่
เป็
นพั
ฒนาการของลิ
เกอี
กสายหนึ่
งที่
นิ
ยมเล่
นกั
นในกลุ่
มคนมุ
สลิ
มทางภาคใต้
ลิ
เกป่
า หรื
อ ลิ
เก
ร�
ำมะนา หรื
อลิ
เกบก ใช้
เครื่
องดนตรี
ประกอบด้
วย กลองร�
ำมะนา หรื
อโทน ๒ - ๓ ใบ ปี่
๑ เลา ฉิ่
ง ๑ คู่
กรั
บ ๑ คู
บางคณะอาจจะมี
โหม่
งและทั
บด้
วย มี
นายโรงเช่
นเดี
ยวกั
บหนั
งตะลุ
งและมโนราห์
ผู
แสดงลิ
เกป่
คณะหนึ่
งมี
ประมาณ ๖ - ๘ คน การแสดงจะเริ่
มด้
วยการโหมโรงเกริ่
นวง จากนั้
นแขกขาวกั
บแขกแดง
จะออกมาเต้
นและร้
องประกอบ โดยมี
ลู
กคู
ร้
องรั
บ ต่
อด้
วยการบอกเรื่
องราว แล้
วจึ
งเริ่
มท�
ำการแสดง