Page 76 - Thai Culture

74 | วัฒนธรรม วิถีชีวิตและภูมิปั ญญา
ครูหมอโนรา
ครูหมอโนราคือบรรพบุรุษของโนรา บางครั้งเรียกว่าครู หมอตายาย เป็นที่นับถือของคนในท้องถิ่นและเป็ นที่
ยึดเหนี่ยวจิตใจในยามตกทุ กข์ได้ ยาก หรือหากถึงคราวเจ็บป่วยโดยไม่ทราบสาเหตุ ก็จะมีการเชิญครู หมอมาประทับ
ทรงเพื่อหาวิธี การรักษา ในขณะเดียวกันครูหมอโนรายังเป็นภู มิปัญญาชาวบ้านด้านความเชื่อที่มีส่วนในการสร้ าง
ความมั่นคงในชุมชน และเป็ นกลไกอันแยบยลในการควบคุ มดูแลคนในชุมชนให้ประพฤติตนโดยตั้งอยู่ในคุณธรรม
ความดีงาม ถู กท�ำนองคลองธรรม เพราะหากท� ำสิ่งใดผิดจารีต ครูหมอก็สามารถดลบันดาลให้มีอันเป็นไปได้
โนราเพื่อความบันเทิง
การแสดงโนราเพื่อความบันเทิงในแต่ละครั้งจะมีล�ำดับการแสดงที่ถือเป็นขนบนิยม โดยเริ่มจากการปล่อยตัวนางร� ำ
ออกร�ำ (อาจมีผู้แสดงจ�ำนวน ๒ - ๕ คน) ซึ่งมี ขั้นตอนคือ เกี้ยวม่ าน หรือขับหน้าม่าน เป็นการขับร้องบทกลอนอยู่ใน
ม่านกั้นโดยไม่ให้ เห็นตัว จากนั้นออกร่ายร�ำแสดงความช�ำนาญและความสามารถในเชิงร�ำเฉพาะตัว ต่อด้วยการท�ำบท
และว่ากลอนเพื่อเป็นการแสดงความสามารถเชิงบทกลอน และร�ำอวดมืออีกครั้งก่อนเข้าโรง จากนั้นจะถึ งเวลาของการ
ออกพราน คือ ออกตัวตลก ซึ่งเป็นผู้มีความส�ำคัญในการสร้างบรรยากาศให้ครึกครื้น ปิดท้ายด้วยการออกตั วนายโรง
หรือโนราใหญ่ นายโรงจะอวดท่าร�ำและขับบทกลอนเป็ นพิเศษให้สมแก่ฐานะที่เป็ นนายโรง ในกรณีที่เป็นการแสดง
ประชันโรง โนราใหญ่จะท� ำพิธี เฆี่ยนพราย และเหยี ยบลูกนาว เพื่อเป็นการตัดไม้ข่มนามคู่ต่อสู้ และเป็นก�ำลังใจ
แก่ผู้ร่วมคณะของตนออกพรานอีกครั้ง เพื่ อบอกว่าต่อไปจะเล่นเป็นเรื่อง และจะเล่นเรื่องอะไร จากนั้นจึงเริ่มแสดง