Page 47 - Thai Culture

Basic HTML Version

��
���
��������
���
��
��
 | 45
ประเพณี
ท�
ำขวั
ญข้
าว
ศรั
ทธาแห่
งทุ่
งสี
ทอง
กว่
าต้
นกล้
าจะเติ
บโตเป็
นรวงข้
าวสี
ทองที่
พร้
อมเก็
บเกี่
ยวผลผลิ
ต ต้
องอาศั
ยผื
นดิ
อั
นอุ
ดมสมบู
รณ์
และการดู
แลอย่
างต่
อเนื่
องนานกว่
า ๔ เดื
อน ขวั
ญและก�
ำลั
งใจอั
นแรงกล้
ของชาวนาจึ
งเป็
นสิ่
งส�
ำคั
ญที่
จะต่
อสู
กั
บความเปลี่
ยนแปลงของธรรมชาติ
ซึ่
งเกิ
ดขึ้
นได้
ทุ
กเมื
ในช่
วงเวลาการเพาะปลู
กประเพณี
ท�
ำขวั
ญข้
าวมิ
ใช่
เป็
นแค่
เพี
ยงประเพณี
ที่
เซ่
นสรวง
บู
ชาแม่
โพสพของชาวนาไทยให้
คุ
มครองต้
นข้
าวอั
นบอบบางเท่
านั้
น หากแต่
เป็
นการหลอมรวม
พลั
งแห่
งศรั
ทธาของทุ
กคนในชุ
มชนที่
จะช่
วยให้
การเพาะปลู
กและเก็
บเกี่
ยวเป็
นไปได้
อย่
าง
ราบรื่
เพราะข ้
าวคื
ออาหารหลั
กและเป็
นพื
ชที่
เลี้
ยงชี
วิ
ตคนไทยมาแต่
โบราณ
ความส�
ำคั
ญของข้
าวจึ
งเปรี
ยบได้
กั
บของศั
กดิ์
สิ
ทธิ์
ที่
ต้
องให้
ความเคารพ อี
กทั้
งยั
งเชื่
อว่
ข้
าวเป็
นพื
ชพรรณเพี
ยงหนึ่
งเดี
ยวที่
มี
ขวั
ญและมี
สิ่
งศั
กดิ์
สิ
ทธิ์
คุ
มครอง เรี
ยกว่
แม่
ขวั
ญข้
าว หรื
อ แม่
โพสพ ที่
ปกป้
องให้
ต้
นข้
าวเจริ
ญงอกงามดี
หากขวั
ญข้
าวไม่
อยู
กั
ต้
นข้
าว ข้
าวก็
จะไม่
เจริ
ญงอกงามและให้
ผลผลิ
ตที่
สมบู
รณ์
ดั
งนั้
นจึ
งต้
องปฏิ
บั
ติ
ต่
อข้
าว
ด้
วยความกตั
ญญู
รู
คุ
ณ และเมื่
อใดที่
มี
การเปลี่
ยนแปลงเกิ
ดขึ้
นกั
บข้
าว เช่
น ข้
าวตั
งท้
อง
หรื
อจะเกี่
ยวข้
าว ต้
องขอขมาต่
อต้
นข้
าวทุ
กครั้
การท�
ำขวั
ญข้
าวถื
อเป็
นภู
มิ
ปั
ญญาและความเชื่
อของชาวไทยทุ
กภาคในการอยู่
ร่
วม
และเคารพวิ
ถี
ธรรมชาติ
อี
กทั้
งยั
งเป็
นพิ
ธี
กรรมที่
ตอบสนองทางด้
านจิ
ตใจ ช่
วยสร้
างขวั
และก�
ำลั
งใจให้
แก่
ชาวนาไทย พิ
ธี
กรรมเกี่
ยวกั
บข้
าวในประเทศไทยแบ่
งได้
เป็
น ๓ ระยะ
เริ่
มตั้
งแต่
ก่
อนการเพาะปลู
ก ในช่
วงเพาะปลู
ก และเมื่
อได้
ผลผลิ
ตแล้
ว อย่
างไรก็
ตาม
ในแต่
ละภาคก็
มี
วิ
ธี
การปฏิ
บั
ติ
ที่
แตกต่
างกั
นไป ชาวนาภาคกลางและภาคใต้
ท�
ำขวั
ญข้
าว
หลายครั้
งตั้
งแต่
ข้
าวเริ่
มออกรวงอ่
อนๆ ล�
ำต้
นป่
องกลางเหมื
อนคนท้
อง หรื
อที่
เรี
ยกว่
ข้
าวกลั
ดหางปลาทู
อี
กครั้
งตอนเก็
บเกี่
ยวขนข้
าวเข้
าลานและตอนขนข้
าวเข้
ายุ้
ง ในขณะที่
ชาวนาภาคเหนื
อและภาคอี
สานจะท�
ำขวั
ญข้
าวในช่
วงที่
ได้
ผลผลิ
ตและเตรี
ยมขนข้
าวเข้
ายุ
เท่
านั้
ในช่
วงข้
าวในนาก�
ำลั
งตั้
งท้
อง �
ชาวนาจะน�
ำกล้
วย อ้
อย ถั่
ว งา ส้
ม �
อย่
างละ ๑ ค�
ำใส่
ตะกร้
าสาน พร้
อมกั
บ�
หมากและพลู
จี
บ ๑ ค�
ำ มาท�
ำพิ
ธี
ท�
ำขวั
ญบู
ชาแม่
โพสพตามความเชื่
อว่
า�
จะช่
วยให้
เมล็
ดข้
าวไม่
ล้
ม หนอน�
และสั
ตว์
ต่
างๆ ไม่
มากล�้
ำกราย �
ได้
ผลผลิ
ตอุ
ดมสมบู
รณ์