Page 203 - Thai Culture

กีฬาภูมิปัญญาไทย |201
• ม้าก้านกล้ วย (บน)
ภาพจิตรกรรมฝาผนังบริเวณระเบี ยงคด
รอบพระอุโบสถวั ดพระศรีรัตนศาสดาราม
• งูกินหาง (ล่าง)
• รีรีข้าวสาร (ซ้ าย)
การเล่นพื้นบ้านของเด็กมีรูปแบบที่หลากหลายและแตกต่างกันไปใน
แต่ละภาค เช่น การเล่นไล่จับ ภาคใต้ มีการเล่ นเสือกินวัว ภาคกลางมีการเล่ น
หมาไล่ ห่าน ส่วนภาคเหนือมี การเล่ นแมวกินน�้ำมัน การเล่นบางประเภท
ช่วยฝึกความช่างสังเกตและความคิด เช่น การเล่ นสีซอ หมากเก็บ ในขณะที่
บางประเภทฝึกความพร้อมเพรียง ความอดทน เช่น ลิงชิงหลัก และขายแตงโม
นอกจากนี้ยังมี การเล่นเลียนแบบผู้ใหญ่ เช่ น หม้อข้าวหม้อแกง ซึ่ งเป็นการ
ฝึกบทบาทสมมติของความเป็นผู้ใหญ่ให้กับเด็ก การเล่นที่น�ำวัสดุ ในท้องถิ่ น
มาดัดแปลงตามความคิดสร้ างสรรค์และจินตนาการให้เป็นรูปทรงต่ างๆ
เช่น ขี่ ม้าก้านกล้วย ที่น�ำก้านกล้ วยมาตัดเป็นรูปม้า หรือปี่ตอซัง ที่น�ำตอซังข้าว
มาเป่าเล่นเป็นเสียงสูงต�่ำ การเล่นมีบทร้องประกอบอันไพเราะ เช่น บทร้องเล่น
จันทร์เจ้า ฝนตกฟ้าร้อง และการเล่นที่ฝึกความรู้รอบตัวต่างๆ อย่างปริศนา
ค�ำทายที่ ได้รับความนิยมในทุกภาค เรี ยกได้ว่ าการเล่นพื้ นบ้านของเด็กไทย
เป็นการใช้เวลาว่างให้เป็นประโยชน์ มีส่วนช่วยในการพัฒนาร่างกาย อารมณ์
สติปัญญา รวมถึงความสามัคคีและความเห็นอกเห็นใจผู้อื่น
การเล่ นของเด็กและผู้ใหญ่ ถือเป็นการเล่นเพื่ อความสนุกที่เด็กเล่นได้
ผู้ใหญ่ก็เล่นดี เช่น การชักเย่อ ลูกช่วง งูกินหาง โค้งตีนเกวียน (อีสาน) ตั้งเต
ไม้หึ่ง รีรีข้าวสาร มอญซ่อนผ้า สะบ้า แม่ศรี คล้องช้าง และว่ าว ส่วนการเล่น
ส�ำหรับผู ้ใหญ่โดยเฉพาะมักเป็นการเล่นที่เกี่ยวข้องกับการประกอบอาชี พ
ซึ่งส่วนมากเป็นเกษตรกร โดยเฉพาะในภาคกลางจะเกี่ยวกั บการท� ำนา
เป็นส่วนใหญ่ นอกจากเป็นการเล่นเพื่อผ่อนคลายความเครียดแล้ ว ยังเป็น
โอกาสให้หนุ่มสาวได้หยอกล้อสนิทสนมกันตามวั ฒนธรรมอันดี การเล่นจึง
มักมีการร้องเพลงพื้นเมือง ซึ่งมีการโต้ ตอบกันเป็นเพลง ใช้ปฏิภาณในทาง
ภาษา เช่น เพลงเกี่ ยวข้าว เพลงร้อยชั่ง เพลงเต้นก�ำร�ำเคียว เพลงสงฟาง
“ ‘การเล่น’ แตกต่างจาก ‘การละเล่ น’ ที่เป็น
การแสดงให้ผู้อื่นชม โดยแยกผู้เล่ นและผู้ดู
ออกจากกันด้วยการจ�ำกัดเขตผู้ดูหรือการสร้าง
เวที ส�ำหรับผู้เล่น ”