Page 85 - มรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรม๒๕๕๓

Basic HTML Version

Folk Sports, Games and Martial Arts Domain
Intellectual Cultural Heritage
83
มวยไทย
มี
ร่
องรอยพั
ฒนาการมาตั้
งแต่
สมั
ยสุ
วรรณภู
มิ
เริ่
มชั
ดเจนขึ้
นในสมั
ยทวารวดี
รุ่
งเรื
องในสมั
ยสุ
โขทั
ย อยุ
ธยา ธนบุ
รี
และรั
ตนโกสิ
นทร์
เป็
นศิ
ลปะการต่
อสู้
ที่
มี
กลวิ
ธี
ในการใช้
ส่
วนต่
าง ๆ
ของร่
างกาย ได้
แก่
มื
อ เท้
า เข่
า ศอก อย่
างละ ๒ ศี
รษะอี
ก ๑
รวมเรี
ยกว่
า นวอาวุ
ธ อย่
างผสมกลมกลื
น ทั้
งในการต่
อสู้
ป้
องกั
ตั
วและเชิ
งกี
ฬา
มวยไทย
มี
ความสำ
�คั
ญทั้
งต่
อบุ
คคล ชุ
มชน สั
งคม และ
ประเทศชาติ
มี
ส่
วนสำ
�คั
ญยิ่
งในการดำ
�รงเอกราชของชาติ
ไทย
ตั้
งแต่
อดี
ตจนถึ
งปั
จจุ
บั
น ในสมั
ยก่
อน ชายฉกรรจ์
ไทยแทบทุ
กคน
ทั้
งพระมหากษั
ตริ
ย์
เจ้
านายชั้
นผู้
ใหญ่
ขุ
นนางฝ่
ายทหาร และ
สามั
ญชน จะได้
รั
บการฝึ
กฝนมวยไทยไว้
เพื่
อป้
องกั
นตั
วและชาติ
บ้
านเมื
อง เพราะการใช้
อาวุ
ธ เช่
น กระบี่
กระบอง พลอง ดาบ
ง้
าว ทวน ประกอบกั
บมวยไทย จะทำ
�ให้
การใช้
อาวุ
ธนั้
นเกิ
ประสิ
ทธิ
ภาพสู
งสุ
ด โดยเฉพาะอย่
างยิ่
งในการต่
อสู้
ป้
องกั
นตั
ระยะประชิ
ศิ
ลปะมวยไทย คื
อ ศิ
ลปะการต่
อสู้
ที่
ใช้
หลั
กพื้
นฐานและทั
กษะ
การต่
อสู้
ในระดั
บต่
างๆ คื
อ ท่
าร่
าง เชิ
งมวย ไม้
มวย และเพลงมวย
อย่
างผสมผสานกั
นจนมี
ประสิ
ทธิ
ภาพสู
งสุ
ด ทั้
งการรุ
กและ
การรั
ท่
าร่
าง
คื
อการเคลื่
อนตั
วและการเคลื่
อนที่
เชิ
งมวย
คื
ท่
าทางของการใช้
นวอาวุ
ธในการต่
อสู้
แบ่
งออกเป็
น เชิ
งรุ
ก ได้
แก่
เชิ
งหมั
ด เชิ
งเตะ เชิ
งถี
บ เชิ
งเข่
า เชิ
งศอก และเชิ
งหั
ว เชิ
งรั
บ ได้
แก่
ป้
อง ปั
ด ปิ
ด เปิ
ด ประกบ จั
บ รั้
ง เป็
นต้
น ซึ่
งเชิ
งมวยนี้
ถื
อว่
าเป็
พื้
นฐานสำ
�คั
ญในศิ
ลปะมวยไทย
ไม้
มวย
หมายถึ
งการผสมผสาน
การใช้
หลั
กพื้
นฐานของศิ
ลปะการต่
อสู้
เข้
ากั
บท่
าร่
างและเชิ
งมวย
ถ้
าใช้
เพื่
อการรั
บเรี
ยกว่
า “ไม้
รั
บ” ถ้
าใช้
เพื่
อการรุ
กเรี
ยกว่
า “ไม้
รุ
ก”
ไม้
มวย ยั
งแบ่
งออกเป็
นแม่
ไม้
ลู
กไม้
และไม้
เกร็
ด แม่
ไม้
คื
การปฏิ
บั
ติ
การหลั
ก ที่
เป็
นแม่
บทของการปฏิ
บั
ติ
การรุ
กและรั
ซึ่
งมี
ความเกี่
ยวข้
องกั
บองค์
ประกอบ ๓ ประการ คื
อ กำ
�ลั
ง พื้
นที่
ที่
ใช้
กำ
�ลั
ง และจั
งหวะเวลาในการใช้
กำ
�ลั
ง ลู
กไม้
คื
อ การปฏิ
บั
ติ
การรองที่
แตกย่
อยมาจากแม่
ไม้
ซึ่
งแปรผั
นแยกย่
อยไปตามการ
พลิ
กแพลงของท่
าร่
างและเชิ
งมวยที่
นำ
�มาประยุ
กต์
ใช้
และไม้
เกร็
คื
อ เคล็
ดลั
บต่
างๆ ที่
นำ
�มาปรุ
งทำ
�ให้
แม่
ไม้
และลู
กไม้
ที่
ปฏิ
บั
ติ
มี
ความพิ
สดารมากยิ่
งขึ้
ไม้
มวยนั้
น มี
การตั้
งชื่
อไม้
มวยต่
างๆให้
ไพเราะ เข้
าใจและ
จดจำ
�ได้
ง่
ายโดยเที
ยบเคี
ยงลั
กษณะท่
าทางของการต่
อสู้
กั
บชื่
หรื
อลี
ลาของตั
วละคร เหตุ
การณ์
หรื
อสั
ตว์
ในวรรณคดี
เช่
เอราวั
ณเสยงา หนุ
มานถวายแหวน มณโฑนั่
งแท่
น อิ
เหนา
แทงกฤช ไม้
มวยบางไม้
เรี
ยกชื่
อตามสิ่
งที่
คุ้
นเคยในวิ
ถี
ชี
วิ
มวยไทย
ของคนไทย เช่
น เถรกวาดลาน คลื่
นกระทบฝั่
ง หนู
ไต่
ราว
มอญยั
นหลั
ก ญวนทอดแห เป็
นต้
น เพราะเมื่
อเอ่
ยชื่
ท่
ามวยแล้
ว จะทำ
�ให้
นึ
กถึ
งท่
าทางของการต่
อสู้
ได้
อย่
างชั
ดเจน
ส่
วน
เพลงมวย
หมายถึ
ง การแปรเปลี่
ยนพลิ
กแพลงไม้
มวยต่
างๆ
ต่
อเนื่
องสลั
บกั
นไปอย่
างพิ
ศดารและงดงามในระหว่
างการต่
อสู้
ในอดี
ตมวยไทยชกกั
นด้
วยมื
อเปล่
า หรื
อใช้
ด้
ายดิ
บพั
นมื
อ หรื
เรี
ยกกั
นว่
า “คาดเชื
อก” จึ
งสามารถใช้
มื
อในการจั
บ หั
ก บิ
ด ทุ่
คู่
ต่
อสู้
ได้
นั
กมวยจึ
งใช้
ชั้
นเชิ
งในการต่
อสู้
มากกว่
าการใช้
พละกำ
�ลั
จึ
งเกิ
ดไม้
มวยมากมาย แต่
เมื่
อมวยไทยได้
พั
ฒนาเป็
นกี
ฬามากขึ้
มี
การออกฎกติ
กาต่
างๆ เพื่
อป้
องกั
นอั
นตรายที่
จะเกิ
ดขึ้
นแก่
นั
กมวย และตั
ดสิ
นได้
ง่
าย ไม้
มวยที่
มี
มาแต่
อดี
ตบางไม้
จึ
งไม่
สามารถนำ
�มาใช้
ในการแข่
งขั
นได้
และบางไม้
นั
กมวยก็
ไม่
สามารถ
ใช้
ได้
ถนั
ดเนื่
องจากมี
เครื่
องป้
องกั
นร่
างกายมาก ไม้
มวยบางท่
าจึ
ถู
กลื
มเลื
อนไปในที่
สุ
มวยไทย มี
วิ
วั
ฒนาการมาหลายยุ
คหลายสมั
ย จึ
งได้
หลอมรวม
ศิ
ลปวั
ฒนธรรมหลายด้
านเข้
าด้
วยกั
นอย่
างผสมผสานกลมกลื
เช่
น ความเชื่
อในเรื่
องจิ
ตวิ
ญญาณ คาถาอาคม ดนตรี
วรรณกรรม
คุ
ณธรรม จริ
ยธรรม เป็
นธรรมเนี
ยมนิ
ยมที่
นั
กมวยไทยยั
งคงยึ
ดถื
ปฏิ
บั
ติ
กั
นอยู่
ในปั
จจุ
บั
น ได้
แก่
การขึ้
นครู
การครอบครู
การไหว้
ครู
การแต่
งมวย และดนตรี
ปี่
มวย
โดยเหตุ
นี้
มวยไทยจึ
งเป็
นทั้
งศาสตร์
และศิ
ลป์
เป็
นเครื่
องมื
ที่
ใช้
ในการฝึ
กคนที่
วิ
เศษอย่
างหนึ่
ง เพราะการฝึ
กมวยไทยช่
วย
พั
ฒนาร่
างกาย อารมณ์
จิ
ตใจ และสติ
ปั
ญญา ให้
เป็
นผู้
มี
ความ
สมบู
รณ์
ทั้
งกาย ใจ สามารถอยู่
ในสั
งคมได้
อย่
างมี
ความสุ
นอกจากนี้
มวยไทยยั
งเป็
นสื่
อที่
ทำ
�ให้
ชาวต่
างชาติ
เข้
าใจและ
ชื่
นชมประเพณี
วั
ฒนธรรมไทยมากขึ้
นอี
กด้
วย