Basic HTML Version
Folk Literature Domain
Intellectual Cultural Heritage
65
ตำ
�นานพระเจ้
าเลี
ยบโลก
เป็
นวรรณกรรมพุ
ทธศาสนาที่
มี
ปรากฏในวั
ฒนธรรมพื้
นบ้
านของไทย โดยเฉพาะในภาคเหนื
อ
และภาคตะวั
นออกเฉี
ยงเหนื
อ บางท้
องถิ่
นเรี
ยกว่
า พุ
ทธตำ
�นาน
หรื
อ พุ
ทธตำ
�นานพระเจ้
าเลี
ยบโลก เป็
นเรื่
องบั
นทึ
กการเดิ
นทาง
ของพระพุ
ทธเจ้
ามายั
งดิ
นแดนสิ
บสองปั
นนา ล้
านนา ล้
านช้
าง
และอี
สานของไทย เนื้
อหาของตำ
�นานเป็
นการอธิ
บายภู
มิ
ศาสตร์
ประวั
ติ
ศาสตร์
วั
ฒนธรรมของชุ
มชนและชาติ
พั
นธุ์
ต่
างๆ
ผ่
านการอธิ
บายการเสด็
จเดิ
นทางไปเทศนาสั่
งสอนโปรด
เวไนยสั
ตว์
พร้
อมกั
บการประทานพระเกศาธาตุ
และประทั
บ
พระบาท อั
นเป็
นที่
มาของการสร้
างพระธาตุ
และพระพุ
ทธบาท
ในดิ
นแดนต่
างๆ ดั
งกล่
าว
ตำ
�นานพระเจ้
าเลี
ยบโลก จึ
งมี
คุ
ณค่
าในแง่
ที
่
เป็
นประวั
ติ
ศาสตร์
ท้
องถิ่
น และประวั
ติ
ศาสตร์
การรั
บพุ
ทธศาสนาของผู้
คนใน
ดิ
นแดนอุ
ษาคเนย์
โดยเฉพาะในช่
วงพุ
ทธศตวรรษที่
๒๑ โดยการ
เล่
าผ่
านบั
นทึ
กเรื่
องราวต่
างๆ จากการเดิ
นทางของพระพุ
ทธเจ้
า
ทำ
�ให้
ดิ
นแดนแถบนี้
กลายเป็
นพื้
นที่
ศั
กดิ์
สิ
ทธิ์
เนื้
อหาในตำ
�นาน
พระเจ้
าเลี
ยบโลก ยั
งเป็
นการอธิ
บายที่
มาของภู
มิ
นาม ชื่
อบ้
าน
นามเมื
องและเรื่
องราวการดำ
�รงชี
วิ
ตของผู้
คน กลุ่
มชาติ
พั
นธุ์
ในแต่
ละท้
องถิ่
น ทำ
�ให้
เกิ
ดแรงยึ
ดโยงในระบบความสั
มพั
นธ์
ของ
ตำ
�นานพระเจ้
าเลี
ยบโลก
ผู้
คนในท้
องถิ่
นต่
างๆ ภายใต้
อุ
ดมการณ์
ความเชื่
อ และความ
ศรั
ทธาร่
วมกั
นในพุ
ทธศาสนา โดยเฉพาะเรื่
องการบู
ชาพระธาตุ
และรอยพระบาทของพระพุ
ทธเจ้
า ความสำ
�คั
ญอี
กประการหนึ่
ง
ของตำ
�นานพระเจ้
าเลี
ยบโลก ยั
งเห็
นได้
จากอิ
ทธิ
พลในการ
เป็
นต้
นแบบ และการสร้
างขนบในการรั
งสรรค์
วรรณกรรม
พุ
ทธศาสนา ประเภทตำ
�นานพระธาตุ
และตำ
�นานพระบาท
เรื่
องอื่
นๆ ในท้
องถิ่
นต่
างๆ ในภาคเหนื
อและภาคอี
สานของไทย
อี
กด้
วย