Page 67 - มรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรม๒๕๕๓

Basic HTML Version

Folk Literature Domain
Intellectual Cultural Heritage
65
ตำ
�นานพระเจ้
าเลี
ยบโลก
เป็
นวรรณกรรมพุ
ทธศาสนาที่
มี
ปรากฏในวั
ฒนธรรมพื้
นบ้
านของไทย โดยเฉพาะในภาคเหนื
และภาคตะวั
นออกเฉี
ยงเหนื
อ บางท้
องถิ่
นเรี
ยกว่
า พุ
ทธตำ
�นาน
หรื
อ พุ
ทธตำ
�นานพระเจ้
าเลี
ยบโลก เป็
นเรื่
องบั
นทึ
กการเดิ
นทาง
ของพระพุ
ทธเจ้
ามายั
งดิ
นแดนสิ
บสองปั
นนา ล้
านนา ล้
านช้
าง
และอี
สานของไทย เนื้
อหาของตำ
�นานเป็
นการอธิ
บายภู
มิ
ศาสตร์
ประวั
ติ
ศาสตร์
วั
ฒนธรรมของชุ
มชนและชาติ
พั
นธุ์
ต่
างๆ
ผ่
านการอธิ
บายการเสด็
จเดิ
นทางไปเทศนาสั่
งสอนโปรด
เวไนยสั
ตว์
พร้
อมกั
บการประทานพระเกศาธาตุ
และประทั
พระบาท อั
นเป็
นที่
มาของการสร้
างพระธาตุ
และพระพุ
ทธบาท
ในดิ
นแดนต่
างๆ ดั
งกล่
าว
ตำ
�นานพระเจ้
าเลี
ยบโลก จึ
งมี
คุ
ณค่
าในแง่
ที
เป็
นประวั
ติ
ศาสตร์
ท้
องถิ่
น และประวั
ติ
ศาสตร์
การรั
บพุ
ทธศาสนาของผู้
คนใน
ดิ
นแดนอุ
ษาคเนย์
โดยเฉพาะในช่
วงพุ
ทธศตวรรษที่
๒๑ โดยการ
เล่
าผ่
านบั
นทึ
กเรื่
องราวต่
างๆ จากการเดิ
นทางของพระพุ
ทธเจ้
ทำ
�ให้
ดิ
นแดนแถบนี้
กลายเป็
นพื้
นที่
ศั
กดิ์
สิ
ทธิ์
เนื้
อหาในตำ
�นาน
พระเจ้
าเลี
ยบโลก ยั
งเป็
นการอธิ
บายที่
มาของภู
มิ
นาม ชื่
อบ้
าน
นามเมื
องและเรื่
องราวการดำ
�รงชี
วิ
ตของผู้
คน กลุ่
มชาติ
พั
นธุ์
ในแต่
ละท้
องถิ่
น ทำ
�ให้
เกิ
ดแรงยึ
ดโยงในระบบความสั
มพั
นธ์
ของ
ตำ
�นานพระเจ้
าเลี
ยบโลก
ผู้
คนในท้
องถิ่
นต่
างๆ ภายใต้
อุ
ดมการณ์
ความเชื่
อ และความ
ศรั
ทธาร่
วมกั
นในพุ
ทธศาสนา โดยเฉพาะเรื่
องการบู
ชาพระธาตุ
และรอยพระบาทของพระพุ
ทธเจ้
า ความสำ
�คั
ญอี
กประการหนึ่
ของตำ
�นานพระเจ้
าเลี
ยบโลก ยั
งเห็
นได้
จากอิ
ทธิ
พลในการ
เป็
นต้
นแบบ และการสร้
างขนบในการรั
งสรรค์
วรรณกรรม
พุ
ทธศาสนา ประเภทตำ
�นานพระธาตุ
และตำ
�นานพระบาท
เรื่
องอื่
นๆ ในท้
องถิ่
นต่
างๆ ในภาคเหนื
อและภาคอี
สานของไทย
อี
กด้
วย