Page 38 - มรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรม๒๕๕๓

Basic HTML Version

สาขาศิ
ลปะการแสดง
มรดกภู
มิ
ปั
ญญาทางวั
ฒนธรรม
36
ละครใน
หมายถึ
ง การแสดงที่
ดำ
�เนิ
นเป็
นเรื่
องราว โดยใช้
ศิ
ลปะการร่
ายรำ
�ประกอบการขั
บร้
อง และมี
วงปี่
พาทย์
บรรเลง
ประกอบการแสดง ละครในเป็
นละครผู้
หญิ
งที่
มี
กำ
�เนิ
ในราชสำ
�นั
ก มี
ประวั
ติ
ความเป็
นมาที่
ยาวนานตั้
งแต่
สมั
กรุ
งศรี
อยุ
ธยา เรื่
องที่
ใช้
แสดงมี
เพี
ยง ๔ เรื่
องเท่
านั้
น คื
รามเกี
ยรติ์
อุ
ณรุ
ท ดาหลั
งและอิ
เหนา
ละครใน
ขั้
นตอนและจารี
ตการแสดงละครใน เริ่
มต้
นด้
วยวงปี่
พาทย์
โหมโรงจนจบกระบวนเพลง เว้
นเพลงวา เมื่
อจะเริ่
มแสดงละคร
จึ
งบรรเลงเพลงวา แล้
วแสดงชุ
ดเบิ
กโรงก่
อนการแสดง
ชุ
ดเบิ
กโรงมี
อยู่
๒ แบบ คื
อ “เบิ
กโรงด้
วยระบำ
�” ปั
จจุ
บั
นที่
ยั
งคงอยู่
คื
อ ชุ
ดเบิ
กโรงประเลง เบิ
กโรงรำ
�ดอกไม้
เงิ
นทอง
(ตั
วแสดงเป็
นตั
วพระ) เบิ
กโรงรำ
�ฉุ
ยฉายดอกไม้
เงิ
นทอง
(ตั
วแสดงเป็
นตั
วนาง) เบิ
กโรงอี
กประเภทหนึ่
ง คื
อ “เบิ
กโรง
ด้
วยการแสดงสั้
นๆ” ปั
จจุ
บั
นมี
การสื
บทอดเพี
ยงเรื่
องเดี
ยว
คื
อ เบิ
กโรงวสั
นตนิ
ยาย (รามสู
รเมขลา) จากนั้
นจึ
งจั
บเรื่
องใหญ่
แต่
โบราณใช้
เวลาแสดงทั้
งสิ้
นไม่
น้
อยกว่
า ๔ ชั่
วโมง ปั
จจุ
บั
นิ
ยมแสดงไม่
เกิ
นกว่
า ๒ ชั่
วโมง ดั
งนั้
น การแสดงชุ
ดเบิ
กโรง
จึ
งหายไปโดยปริ
ยาย
การแสดงละครใน เน้
นกระบวนท่
าร่
ายรำ
�ที่
งดงาม
สอดประสานกั
บการขั
บร้
องและเพลงดนตรี
ที่
มี
จั
งหวะช้
ไม่
มุ่
งเน้
นการดำ
�เนิ
นเรื่
อง ยึ
ดถื
อขนบธรรมเนี
ยมประเพณี
เช่
การเดิ
นทางของตั
วละครเริ่
มต้
นด้
วย การอาบนํ้
าแต่
งตั
(บทลงสรง) การจั
ดทั
พตรวจพล (บทชมทั
พ) การชมความงาม
ของพาหนะ (บทชมม้
า ชมรถ) การชมความงามของ
ธรรมชาติ
(บทชมดง) ดั
งนั้
น การแสดงละครในในสายตา
ของผู้
ชมปั
จจุ
บั
นจึ
งค่
อนข้
า งช้
า ยื
ดยาด ทำ
� ให้
ละคร
ลดความนิ
ยมลง
วงดนตรี
ที่
ใช้
ประกอบการแสดงละครใน โดยปกติ
ใช้
วงปี่
พาทย์
เครื่
องห้
า นิ
ยมตี
ด้
วยไม้
นวม เพื่
อให้
มี
กระแสเสี
ยงที่
นุ่
มนวล เพลงร้
องและหน้
าพาทย์
ที่
ใช้
ประกอบการร่
ายรำ
จากบทละครที่
ปรากฏเป็
นหลั
กฐาน ใช้
เพลงร้
องไม่
มากนั
โดยจะดำ
�เนิ
นเรื่
องด้
วย “เพลงร่
ายใน” เป็
นหลั
กใหญ่
การใช้
เพลงร้
องทำ
�นองต่
างๆ ปรากฏมากขึ้
นในระยะที่
มี
ละคร
ดึ
กดำ
�บรรพ์
เกิ
ดขึ้
นแล้
ว และเป็
นแบบแผนสื
บมาถึ
งปั
จจุ
บั
ก า ร แต่
ง ก า ย ล ะ ค ร ใ นทุ
กตั
ว แ ต่
ง ก า ย ยื
น เ ค รื่
อ ง
(แต่
งเลี
ยนแบบเครื่
องต้
นเครื่
องทรงของพระมหากษั
ตริ
ย์
)
และบุ
คคลชั้
นสู
ง สวมศิ
ราภรณ์
ตามยศศั
กดิ์
ของตั
วละคร
เรื่
องราวและขั้
นตอนการแสดงละครใน ล้
วนแสดงให้
เห็
นถึ
งวิ
ถี
ชี
วิ
ตของสั
งคมราชสำ
�นั
กในอดี
ต เป็
นบั
นทึ
กจารี
ประเพณี
อาทิ
ระเบี
ยบประเพณี
ของพระราชพิ
ธี
ต่
างๆ มหรสพ
สมโภช การแต่
งกายของผู้
คน อาหารการกิ
น การจั
ดทั
การจั
ดขบวนแห่
แหน การเจรจาในการทู
ต ถื
อเป็
นบั
นทึ
กข้
อมู
ทางประวั
ติ
ศาสตร์
ที่
ผู้
ศึ
กษาในศาสตร์
ต่
างๆ สามารถใช้
เป็
ฐานข้
อมู
ลได้
อย่
างดี
ละครใน ซึ่
งเป็
นวั
ฒนธรรมการแสดงละครที่
สำ
�คั
ของไทย สมควรที่
จะได้
รั
บการอนุ
รั
กษ์
และสื
บสานในฐานะ
มรดกภู
มิ
ปั
ญญาทางวั
ฒนธรรมของชาติ
และควรสนั
บสนุ
นให้
มี
การจั
ดแสดงละครในที่
สมบู
รณ์
ก่
อนจะสู
ญหายไปอย่
างถาวร