Page 12 - มรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรม๒๕๕๓

มรดกภูมิ ปัญญาทางวัฒนธรรม
10
ความหมายของมรดกภู มิปัญญาทางวัฒนธรรม
“มรดกภูมิปั ญญาทางวัฒนธรรม” หมายถึ ง การปฏิบั ติ
การแสดงออก ความรู้ ทั กษะ ตลอดจนเครื่องมื อ วั ตถุ
สิ่งประดิ ษฐ์ และพื้นที่ทางวัฒนธรรมที่เกี่ยวเนื่องกับสิ่งเหล่านั้น
ซึ่งชุ มชน กลุ่ มชน หรือในบางกรณีปั จเจกบุ คคลยอมรับว่า
เป็นส่วนหนึ่งของมรดกทางวั ฒนธรรมของตน มรดกภูมิปัญญา
ทางวัฒนธรรมซึ่งถ่ายทอดจากคนรุ่นหนึ่งไปยังคนอี กรุ่นหนึ่งนี้
“มรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรม” จำ�แนกออกเป็น ๖ สาขา ดังนี้
ลำ�ดับที่ สาขา ความหมาย ประเภท
๑ ศิลปะการแสดง การแสดงออกซึ่งอารมณ์ ความรู้สึก
และเรื่องราวต่างๆ โดยมี ผู้แสดง
เ ป็ นสื่ อผ่ านทา ง เ สี ย ง ไ ด้ แก่
การขับร้ อง หรือการเล่ นดนตรี
และทางร่างกาย ได้แก่ การร่ายรำ�
การเชิด การเต้น การแสดงท่าทาง
ฯลฯ
๑. ดนตรี หมายถึ ง เสี ยงที่ ประกอบกันเป็ นทำ �นองเพลง
และ/หรื อลีลาจังหวะทำ�ให้รู้สึกเพลิ ดเพลิน หรือเกิดอารมณ์ รัก โศก หรือ
รื่ นเริง เป็นต้น ดนตรีมีบทบาทหน้าที่ในการบรรเลงเพื่อการขับกล่อม
ความบั นเทิง ประกอบพิ ธีกรรม และประกอบการแสดง
๒. การแสดง หมายถึ ง การแสดงออกทางร่างกาย ท่ วงท่า
การเคลื่ อนไหว ท่าเต้ น ท่ารำ� การแสดงกิริ ยาของการเต้น การรำ�
การเชิดฯลฯ ซึ่ งแสดงถึงอารมณ์ความรู้ สึกและเรื่องราว การแสดง
อาจแสดงร่ วมกับดนตรีและการขั บร้องหรือไม่ ก็ได้
๓. ดนตรี และการแสดงในพิธี กรรม หมายถึง การผสมผสาน
ระหว่างการแสดง การร้อง การร่ายรำ � และดนตรีที่ใช้ประกอบพิธี กรรม
๔. เพลงร้องพื้นบ้าน หมายถึง บทเพลงที่เกิดจากคนในท้องถิ่นนั้นๆ
ที่คิดรูปแบบการร้อง การเล่น เป็ นบทเพลงที่มีท่วงทำ �นอง ภาษาที่
เรียบง่าย มุ่งความสนุ กสนานเพลิดเพลินในโอกาสต่างๆ หรื อการร่วม
แรงร่วมใจทำ�สิ่งใดสิ่งหนึ่งในการประกอบอาชีพ
๒. ง า น ช่ า ง ฝี มื อ
ดั้งเดิม
ภูมิปัญญา ทักษะฝีมือช่าง การเลือก
ใช้วัสดุ และกลวิธี การสร้างสรรค์
ที่แสดงถึ งอัตลั กษณ์ สะท้ อน
พัฒนาการทางสังคม และวัฒนธรรม
ของกลุ่มชน
๑. ผ้าและผลิ ตภัณฑ์ จากผ้า หมายถึง ผลผลิ ตที่เกิดจากการทอ
ย้อม ถัก ปัก ตีเกลียว ยก จก มัดหมี่ พิมพ์ลาย ขิด เกาะ/ล้วง เพื่อใช้เป็น
เครื่องนุ่ งห่ม และแสดงสถานภาพทางสังคม
๒. เครื่องจักสาน หมายถึง ภาชนะเครื่องใช้ประจำ �บ้านที่ทำ�จาก
วั ตถุดิบในท้องถิ่น เช่น ไผ่ หวาย กระจูด ลำ�เจียก โดยนำ�มาจักและสาน
จึงเรียกว่า เครื่องจักสาน กลวิธี ในการทำ�เครื่องจักสาน ได้แก่ การถัก ผูก
รัด มั ด ร้อย โดยใช้ตอก หวาย เพื่อให้เครื่องจั กสานคงทนและคงรูปอยู่ได้
ตามต้องการ
เป็ นสิ่ งซึ่ งชุมชนและกลุ่ มชนสร้างขึ้ นมาอย่างสมํ่ าเสมอ
เพื่อตอบสนองต่ อสภาพแวดล้อมของตน เป็นปฏิสัมพันธ์ ของ
พวกเขาที่ มีต่อธรรมชาติ และประวัติศาสตร์ของตน และทำ �ให้
คนเหล่านั้ นเกิดความภูมิ ใจในตัวตนและความรู้สึกสืบเนื่ อง
ก่อให้เกิดความเคารพต่อความหลากหลายทางวัฒนธรรม และ
การคิดสร้างสรรค์ของมนุษย์