Page 76 - มรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรม๒๕๕๒

68 มรดกภูมิปัญญาทางวั ฒนธรรม
เครื่องปั้นดินเผาเวียงกาหลง เป็นเครื่องปั้นดินเผา
ชน ิ ดเข ียนส ี ใต ้ เคล ื อบ ทำเป็นภาชนะเคร ื่ องใช ้
แบบต่างๆ เช่น จาน พาน ถ้วย แจกัน โถ ตะเกียง
คนโท น้ำต้ น กาน้ำ และชนิ ดที่เป็นรูปลอยตัว เช่น
รู ปคน รูปสัตว์ ชนิดต่ างๆ แหล่ งผลิตที่สำคั ญอยู่ ที่
อำเภอเวียงป่าเป้า จังหวัดเชียงราย
กระบวนการผลิต เร ิ่ มด้ วยการเตร ียมดิ น
(ดินขาว) นวด และนำมาขึ ้นรูปด้วยมือบนแป้นหมุน
(ใช้มือหมุ นหรือเท้าถีบ) นำไปเผาดิน จากนั ้นนำมา
เขียนด้วยสีใต้เคลือบ ชุบเคลือบ และเผาเคลือบ
เครื่องปั้ นดิ นเผาเวียงกาหลง (และเครื่ องปั้ น
ด ิ นเผาชน ิ ดเคล ื อบอ ื่ นๆ) เป็ นเคร ื่องใช ้ สำหรั บ
ชนชั้ นสู ง การใช ้เคร ื่ องปั้ นด ิ นเผาบ่ งบอกถ ึ งรากฐาน
ที่ยาวนานของวัฒนธรรม ซึ่งหมายถึงการตั้งรกรากที่มั่นคง
ในแหล่งนั้ นๆ จนสามารถตั้งแหล่ งผลิตเครื่ องปั้ นดินเผา
เพื่ อใช้สอยได้ ประการสำคั ญ บริเวณนั้นต้ องเป็นแหล่ง
วั ตถุ ดิบที่ สำคัญ คื อ มีดิ นขาวที่ มี คุ ณภาพดี เนื่องจาก
ดิ นชนิดนี ้สามารถนำมาทำเคร ื่ องปั ้ นดิ นเผาที่มี ความ
แข็งแกร่ง สามารถทนความร้ อนได้ดี จนสามารถพั ฒนา
ให้เป็นเครื่ องปั้นดินเผาคุณภาพสูง
เครื่องปั้นดินเผาเวียงกาหลง
ความพ ิ เศษของ เคร ื่ องปั ้ นด ิ นเผาเว ี ยงกาหลง
นอกเหนือจากมีเนื ้ อดินที่ขาวแล้ว ยังมีลวดลายที่เกิ ดจาก
การเขียนด้วยสีใต้เคลือบเป็นสีดำ ซึ่งเป็นสีที่ได้จากวัตถุดิบ
เฉพาะในท้ องถ ิ่ น ประกอบด ้ วยลวดลายหลากหลาย
เช่น ปลา นก ลายดอกต่างๆ มีเอกลักษณ์พิเศษ คือ มีความ
พลิ ้วไหว ดูมีชี วิตชีวาละเอียดอ่ อน ยากที่จะเลียนแบบได้
นอกจากนี้การเคลือบของเครื่ องปั้ นดินเผาเวียงกาหลงนั ้น
ยั งมีความสวยงาม มี ลักษณะพื ้นผิ วที่ พิเศษ (ไม่มันเงา
แต่เรียบใส) และมีความบาง