38
มรดกภู
มิ
ปั
ญญาทางวั
ฒนธรรม
การถื
อปฏิ
บั
ติ
ของโนราแต่
ละสาย สำหรั
บโนราโรงครู
เล็
ก
ใช้เวลา ๑ วั
นกั
บ ๑ คืน โดยปกตินิยมเริ่
มในตอนเย็
นวั
นพุ
ธ
แล้วไปสิ้นสุ
ดในวั
นพฤหั
สบดี
โนราเพื่
อความบั
นเทิง
เป็
นการแสดงเพื่
อให้ความ
บั
นเทิงโดยตรง มีลั
กษณะสำคั
ญ ดั
งนี้
๑. การรำ
โนราแต่
ละตั
วต้
องรำอวดความชำนาญ
และความสามารถเฉพาะตน โดยการรำผสมท่
าต่
างๆ
เข้าด้วยกั
นอย่างต่อเนื่
องกลมกลืน แต่ละท่ามีความถู
กต้อง
ตามแบบฉบั
บ มี
ความคล่องแคล่วชำนาญที่
จะเปลี่
ยนลี
ลา
ให้
เข้
ากั
บจั
งหวะดนตรี และต้
องรำให้
สวยงามอ่
อนช้
อย
หรื
อกระฉั
บกระเฉงเหมาะแก่
กรณี บางคนอาจอวดความ
สามารถในเชิ
งรำเฉพาะด้
าน เช่
น การเล่
นแขน การทำให้
ตั
วอ่
อน การรำท่
าพลิกแพลง เป็
นต้น
โนราเป็
นศิ
ลปะการแสดงพื
้
นบ้
านที่
เป็
นที่
นิ
ยมของ
คนในภาคใต้ องค์
ประกอบหลั
กในการแสดงโนรา คื
อ
เครื่
องแต่
งกาย และเครื่
องดนตรี
เครื่
องแต่
งกายประกอบด้วย เทริด เป็
นเครื่
องประดั
บ
ศีรษะของตั
วนายโรงหรือโนราใหญ่หรือตั
วยืนเครื่
อง เครื่
อง
ลู
กปั
ดร้
อยด้
วยลู
กปั
ดสี
เป็
นลายมี
ดอกดวง ใช้
สำหรั
บสวม
ลำตั
วท่
อนบนแทนเสื
้
อ ปี
กนกแอ่
นหรื
อปี
กเหน่
ง ทั
บทรวง
ปีกหรือหางหงส์
ผ้านุ
่
ง สนั
บเพลา ผ้าห้อยหน้า ผ้าห้อยข้าง
กำไลต้
นแขน-ปลายแขน และเล็
บ ทั
้
งหมดนี
้
เป็
นเครื่
อง
แต่
งกายของโนราใหญ่
หรือโนรายืนเครื่
อง ส่
วนเครื่
องแต่
งกาย
ของตั
วนางหรือนางรำเรียกว่
า “เครื่
องนาง” ไม่
มีกำไลต้นแขน
ทั
บทรวง และปีกนกแอ่
น
เคร ื่
องดนตร ี
ของโนรา ส่
วนใหญ่
เป็
นเคร ื่
องตี
ให้
จั
งหวะ ประกอบด้วย ทั
บ (โทนหรือทั
บโนรา) มี ๒ ใบ เสียง
ต่างกั
นเล็
กน้อย ใช้คนตีเพียงคนเดียว เป็
นเครื่
องตีที่
สำคั
ญ
ที่
สุ
ด เพราะทำหน้าที่
คุ
มจั
งหวะและเป็
นตั
วนำในการเปลี่
ยน
จั
งหวะทำนองตามผู
้รำ กลองทำหน้าที่
เสริมเน้นจั
งหวะและ
ล้อเสียงทั
บ ปี ่
โหม่
ง หรือฆ้องคู
่
ฉิ่
ง และแตระ
โนรามี
การแสดง ๒ รู
ปแบบ
คื
อ โนราประกอบ
พิ
ธี
กรรม (โนราโรงครู
) และโนราเพื่
อความบั
นเทิ
ง ซึ่
งมี
ความแตกต่
างกั
น ดั
งนี้
โนราประกอบพิ
ธี
กรรมหร ื
อโนราโรงครู
เป็
น
พิธีกรรมที่
มีความสำคั
ญในวงการโนราเป็
นอย่างยิ่
ง เพราะ
เป็
นพิ
ธี
กรรมเพื่
อเชิ
ญครู
หรื
อบรรพบุ
รุ
ษของโนรามายั
ง
โรงพิธีเพื่
อไหว้ครู
หรือไหว้ตายายโนรา เพื่
อรั
บของแก้บน และ
เพื่
อครอบเทริดหรือผู
กผ้าแก่ผู
้แสดงโนรารุ
่
นใหม่
มี ๒ ชนิด
คือ โนราโรงครู
ใหญ่ หมายถึง การรำโนราโรงครู
อย่างเต็
ม
รู
ปแบบ ซึ่
งจะต้องกระทำต่
อเนื่
องกั
น ๓ วั
น ๓ คืน จึงจะจบพิธี
โดยจะเริ่
มในวั
นพุ
ธไปสิ
้
นสุ
ดในวั
นศุ
กร์
และจะต้
องกระทำ
เป็
นประจำทุ
กปี
หรือทุ
กสามปี
หรือทุ
กห้
าปี
ทั
้
งนี
้
ขึ
้
นอยู
่
ที่
โนรา