Page 16 - มรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรม๒๕๕๒

มรดกภูมิปัญญาทางวั ฒนธรรม
ที่ สาขา รายละเอียด
๓
๔
แนวปฏิบัติทางสังคม
พิธีกรรม และงานเทศกาล
ต่างๆ หมายถึง
การแสดงออกซึ่งแบบอย่าง
ที่นิยมประพฤติปฏิบัติสืบๆ
กันมา
ความรู้เกี่ยวกับธรรมชาติ
และจักรวาล หมายถึง
พื้นเพความรู้ ความสามารถ
ทักษะในการดำรงชีวิตอยู่
ร่วมกับธรรมชาติและ
จักรวาลของกลุ่มชน ชุมชน
และท้องถิ่น
๓) ดนตรี และการแสดงในพิธี กรรม หมายถึง การผสมผสานระหว่ าง
การแสดง การร้อง การร่ายรำ และดนตรี ที่ใช้ ประกอบในพิธีกรรม ซึ่ งเป็น
ส่วนหนึ่งของความเชื่ อในการดำรงชีพ การรักษาโรค การเรียกขวัญกำลังใจ
การประกอบอาชีพ เป็นต้น
๔) เพลงร้องพื ้นบ้าน หมายถึง บทเพลงที่เกิ ดจากคนในท้องถิ่นนั้ นๆ
ที่ คิดรู ปแบบการร้อง การเล่น เป็ นบทเพลงที่มี ท่วงทำนอง ภาษาที่เรียบง่ าย
มุ่งความสนุกสนานเพลิดเพลินในโอกาสต่างๆ หรือการร่วมแรงร่วมใจการทำสิ่งใด
สิ่งหนึ่งในการประกอบอาชีพ
๑) ความเชื่อ หมายถึ ง การยอมรับสิ่งใดสิ่งหนึ่ งหรือข้อเสนออย่างใด
อย่างหนึ่ งว่าเป็นความจริง การยอมรั บเช่นนี้ จะเกิดขึ้ นได้จากสติปั ญญาโดยมี
เหตุผล หรื อความศรัทธา หรื อไม่มี ความจริง หรือโดยไม่ มีเหตุผลก็ ได้ ทั้ งนี้
อาจจะเป็นความเชื่อส่วนบุคคล หรือความเชื่อของกลุ่มบุคคล หรือกลุ่มชน เช่น
ความเชื่อเรื่องผี และอำนาจเหนือธรรมชาติ โฉลก โชคลาง เครื่องรางของขลั ง
ข้อห้าม และอื่นๆ เป็นต้น
๒) ขนบธรรมเนียม หมายถึง แบบอย่างที่คนในท้องถิ่นนิยมปฏิบัติสืบต่อ
กันมา เช่น การไหว้ การผูกเสี่ยว (อีสาน) การสมมาหรือขอขมา กิริยามารยาท
และอื่นๆ เป็นต้น
๓) ประเพณีและพิ ธีกรรม หมายถึ ง สิ่งที่คนส่วนใหญ่ ยึดถือประพฤติ
ปฏิบัติสืบต่อกันมาตามความนิยมจนกำหนดเป็นแบบแผน กิจกรรมหรือกรรมวิธี
เช่น พิธี กรรมการทำมาหากิน พิ ธีกรรมการดูแลสุ ขภาพ พิธี กรรมสำหรับแต่ละ
ขั้ นตอนในชี วิต พิ ธีกรรมในศาสนา พิ ธีกรรมในรอบปี/ประเพณี ๑๒ เดือน
งานเทศกาล และอื่นๆ เป็นต้น
๑) การตั ้งถิ่ นฐาน เป็ นองค์ความรู้ ในการเลื อกทำเล หรือที่ ตั้งชุมชน
การสร้างที่อยู่อาศัย และอื่นๆ
๒) อาหารการกิน เป็นองค์ความรู้ในการผลิ ต ปรุงแต่ ง ถนอมอาหาร
และอื่ นๆ ที่สั่งสมและสืบทอดต่ อกั นมา เช่น วั ฏจักรของอาหาร การแปรรู ป
การถนอมอาหาร อาหารในพิธีกรรม ภาชนะเครื่องใช้ และอื่ นๆ เป็นต้น
๓) การดูแลสุ ขภาพ เป็นองค์ความรู ้ในการจัดการดูแลสุ ขภาพในชุมชน
แบบดั้ งเดิม จนกลายเป็นส่วนหนึ่งของวิถี ชีวิตเกี่ ยวข้องกับความเชื่อพิ ธีกรรม
วัฒนธรรม ประเพณี และทรัพยากรที่แตกต่ างกันในแต่ละท้องถิ่น และเป็นที่ยอมรับ
ของชุมชนนั ้นๆ เช่น วิถีการปฏิบัติเพื่ อการดูแลสุ ขภาพและรักษาโรค ความเชื่อ
และระบบความสัมพันธ์ในการดูแลสุขภาพ และอื่นๆ เป็นต้น
๔) การจัดการทรัพยากรธรรมชาติ เป็นองค์ความรู ้ในการจัดการดูแล
รักษาและใช้ประโยชน์จากทรัพยากรธรรมชาติของคนในท้องถิ่นและชุมชนที่ สั่งสม
และสืบทอดต่อกันมา เช่น การจั ดการดินและแร่ธาตุ ป่า น้ำ และอื่นๆ เป็นต้น