Page 41 - culture-regiteation-

๓๙
บททํ าขวัญควาย เป นตั วบทประกอบพิ ธีกรรมทํ าขวั ญควาย พบใน
ภาคตางๆของประเทศไทย บททําขวัญควาย และพิธีทําขวัญควาย เปนการระลึก
ถึ งบุญคุ ณของควายที่ ช วยมนุษยในการทํ านา รวมไปถึงการขอขมาที ่ได ด าว า
เฆี่ยนตี ในระหวางการใชงาน ทางภาคเหนื อเรียกว า ฮองขวัญควาย เรียกขวั ญควาย
หรือ เอาขวัญควาย ภาคอีสานเรี ยก สู ขวัญควาย โครงสรางและเนื้ อหาของ
บทสูขวัญควาย ไดสะทอนทัศนคติของคนไทยที่มี ตอควาย คื อ ความกตัญูรูคุ ณ
ความรูสึกเมตตากรุณา และ ความสํานึกผิดที่มี ตอควาย จึงจัดทําพิธีบายศรีสูขวัญ
ใหควาย และเอาดอกไม ธูปเทียนมาขอขมาวัวควายดวย ตลอดจนเอาหญ าออน
ใหควายกิ น ในแงนี ้พิธี สู ขวั ญควายจึ งสะทอนความสั มพั นธ ระหวางมนุ ษย
กั บควายที่ เป นไปดวยความอ อนโยน เอื้ ออาทรและรูสึ กในบุ ญคุณควาย
แสดงลั กษณะนิ สั ยและจิ ตวิ ญญาณของ ช า วนา ไ ทยที่ มี ต อคว ายอย า ง
น าชื่ นชม แต ในวิถี การทํ านาในป จจุบั นที่เปลี ่ยนไป ควายมี บทบาทนอยลง
อยางมาก มี เทคโนโลยีอย างอื่ นเข ามาแทนที่ควาย พิ ธี ทําขวัญควายรวมถึง
บทสูขวัญควายจึงเสี่ยงต อการสูญหายและการสืบทอดในอนาคต