๓๙
บททํ
าขวั
ญควาย เป
นตั
วบทประกอบพิ
ธี
กรรมทํ
าขวั
ญควาย พบใน
ภาคต
างๆของประเทศไทย บททํ
าขวั
ญควาย และพิ
ธี
ทํ
าขวั
ญควาย เป
นการระลึ
ก
ถึ
งบุ
ญคุ
ณของควายที
่
ช
วยมนุ
ษย
ในการทํ
านา รวมไปถึ
งการขอขมาที
่
ได
ด
าว
า
เฆี
่
ยนตี
ในระหว
างการใช
งาน ทางภาคเหนื
อเรี
ยกว
า ฮ
องขวั
ญควาย เรี
ยกขวั
ญควาย
หรื
อ เอาขวั
ญควาย ภาคอี
สานเรี
ยก สู
ขวั
ญควาย โครงสร
างและเนื
้
อหาของ
บทสู
ขวั
ญควาย ได
สะท
อนทั
ศนคติ
ของคนไทยที
่
มี
ต
อควาย คื
อ ความกตั
ญู
รู
คุ
ณ
ความรู
สึ
กเมตตากรุ
ณา และ ความสํ
านึ
กผิ
ดที
่
มี
ต
อควาย จึ
งจั
ดทํ
าพิ
ธี
บายศรี
สู
ขวั
ญ
ให
ควาย และเอาดอกไม
ธู
ปเที
ยนมาขอขมาวั
วควายด
วย ตลอดจนเอาหญ
าอ
อน
ให
ควายกิ
น ในแง
นี
้
พิ
ธี
สู
ขวั
ญควายจึ
งสะท
อนความสั
มพั
นธ
ระหว
างมนุ
ษย
กั
บควายที
่
เป
นไปด
วยความอ
อนโยน เอื
้
ออาทรและรู
สึ
กในบุ
ญคุ
ณควาย
แสดงลั
กษณะนิ
สั
ยและจิ
ตวิ
ญญาณของ ช า วนา ไ ทยที
่
มี
ต
อคว ายอย
า ง
น
าชื
่
นชม แต
ในวิ
ถี
การทํ
านาในป
จจุ
บั
นที
่
เปลี
่
ยนไป ควายมี
บทบาทน
อยลง
อย
างมาก มี
เทคโนโลยี
อย
างอื
่
นเข
ามาแทนที
่
ควาย พิ
ธี
ทํ
าขวั
ญควายรวมถึ
ง
บทสู
ขวั
ญควายจึ
งเสี
่
ยงต
อการสู
ญหายและการสื
บทอดในอนาคต