Page 23 - culture-regiteation-

๒๑
แมทายั กษ หมายถึง กระบวนทารําที่ ใชในการฝกหัดนาฏศิ ลปโขนของ
ฝายยักษ ประกอบดวย กระบวนทาเริ่มตน ตั้งแตทานั ่งไหวจนถึง “ท าบาก” เรียกว า
“หัวแมทา” หรื อ “กระบวนแมทาตอนตน” จากนั้น จึงเริ่มแมทา ๑ จนจบแมทา ๕
แมทาของฝายยักษ เปนกระบวนทาที ่ใชในการฝกหัด และเปนทามาตรฐานที่เปนหลั ก
ที่ใชในการแสดง กระบวนทาตาง ๆ เหล านี้ ผูฝกจะตองจดจําตามครูให ไดครบถวน
แมนยํา และฝกฝนซ้ํา ๆ เปนเวลาหลายป โดยครูจะเปนผู  ปรับปรุงกระบวนทาใหเหมาะ
สมกับโครงสรางของรางกาย และบุ คลิกของศิษย แตละคน กระบวนแมทายักษ ที่
ใชในการฝกหัดนี้ เปนภู มิปญญาของครู อาจารยโขน ประเภทยักษ ในกระบวนทาที่
สามารถแสดงใหเห็นไดถึงพลังที ่ดุ ดันของยักษ ซึ่งเปนสั ญลักษณ ของฝายอธรรม
ความสงางาม และการเข าถึ งอารมณของผู ชมโดยสื่อความหมายด วยทาทาง
การรายรํา ตี บท และทาเตน
แมทาลิง หมายถึง กระบวนทารําที่ใชในการฝกหัดนาฏศิลปโขนของฝายลิง
ซึ่งเปนตั วละครประเภทหนึ่ งในการแสดงโขน ประกอบดวยทาที่ เรียกขานกั นวา
ทาที่ ๑ ถึงทาที่ ๗ การฝกหัดแมทาลิง มีความสําคัญยิ่ง เนื ่องจากเปนพื้นฐาน
ทาทางของการฝ กหัดกระบวนท าเลียนแบบอากั ปกิ ริยาของลิ งดวยลี ลาแบบ
นาฏศิ ลปไทย ที่ครู อาจารยแต โบราณประดิษฐขึ้นไวเปนหลักปฏิบั ติ มีลําดั บทาที่
จัดเปนระเบียบแบบแผน กลาวคือ เริ่มตนทาทางที ่เปนพื้นฐาน แลวค อย ๆ สําแดง
ออกในความเปน “ลิง” ตามขั้นตอนการจนถึงขั้นตอนสุ ดทายที่ชี ้ชั ดถึงแนวคิด
รวบยอดแหงลักษณะของลิ งไทย มีความต อเนื่องของแม ทาจากงายไปหายาก
การฝ กแมทาลิ งนั้น ไดกํ าหนดขั้นตอนไว ๒ ช วง คือ “ครึ่งท าแรก” และ
“ครึ่ งทาหลัง” โดยครึ่งทาแรก มี ๙๐ ทา และครึ่งทาหลั ง ทาทางส วนใหญ จะ
เนนอากัปกริ ยาของลิง มักเปนท าทางเบ็ดเตล็ด เชน ท าจับแมลงวัน ท าจับหมัด
ทาเลนแมลง และเลนหมัด เป นตน แมทาลิง จึงนับเปนอัจฉริยภาพของครูอาจารย
นาฏศิลป โขนของชาติไทยอย างแท จริงดวยความรู ความสามารถ จึงได นํากริ ยา
ทาทางของลิงมาพั ฒนาตกแตงเป นลีลานาฏศิลปที่งดงาม เป นศาสตร ชั้ นสูง
ทางดานนาฏศิลปไทยที่มิ มีชาติใดเสมอเหมือน