40
“วงดนตรี
ที่
บรรเลงโดยทหาร” ซึ่
งมาจากคำ
�ว่
า “โยธา” แปลว่
า ทหาร รวมกั
บคำ
�ว่
า “วาทิ
ต” แปลว่
า “ดนตรี
หรื
อ
ผู้
บรรเลงดนตรี
” นิ
ยมใช้
กั
บดนตรี
ที่
ใช้
ในการสวนสนามของกองดุ
ริ
ยางค์
ทหารกองลู
กเสื
อ นอกจากนั้
น วงโยธวาทิ
ต
ได้
แพร่
เข้
าไปสู่
ระบบการศึ
กษา เข้
าไปอยู่
ในโรงเรี
ยนทั่
วประเทศทั้
งระดั
บประถมศึ
กษาและมั
ธยมศึ
กษา วงโยธวาทิ
ต
มี
หน้
าที่
นำ
�แถวนั
กกี
ฬา นำ
�แถวลู
กเสื
อ และใช้
ในการนั่
งบรรเลงเพลงไทยตามแบบแผนที่
สมเด็
จพระเจ้
าบรมวงศ์
เธอ
เจ้
าฟ้
าบริ
พั
ตรสุ
ขุ
มพั
นธุ์
กรมพระนครสวรรค์
วรพิ
นิ
ต ทรงปรั
บปรุ
งแนวทางขึ้
นเพื่
อใช้
กั
บโยธวาทิ
ตของกองทั
พบกและ
กองทั
พเรื
อในอดี
ต มี
การเรี
ยบเรี
ยงสกอร์
เพลงไทยสำ
�หรั
บวงโยธวาทิ
ตจำ
�นวนมาก ใช้
วั
ตถุ
ดิ
บจากเพลงปี่
พาทย์
สำ
�นั
ก
พาทยโกศลและเพลงพระนิ
พนธ์
ของพระองค์
เอง ผู้
เรี
ยบเรี
ยงเพลงไทยสำ
�หรั
บโยธวาทิ
ตที่
มี
ชื่
อเสี
ยง ได้
แก่
สมเด็
จ
พระเจ้
าบรมวงศ์
เธอเจ้
าฟ้
าบริ
พั
ตรสุ
ขุ
มพั
นธุ์
กรมพระนครสวรรค์
วรพิ
นิ
ต พั
นตรี
หลวงประสานดุ
ริ
ยางค์
ร้
อยเอกนพ
ศรี
เพชรดี
และพั
นโทวิ
ชิ
ต โห้
ไทย เป็
นต้
น
กลุ
่
มเครื
่
องดนตรี
ที
่
ประกอบขึ
้
นเป็
นโยธวาทิ
ตและแตรวงของไทย ประกอบด้
วย เครื
่
องดนตรี
กลุ
่
มใหญ่
ๆ ๒ กลุ
่
ม คื
อ
๑. กลุ่
มเครื่
องเป่
า แบ่
งย่
อยเป็
นเครื่
องลมไม้
และเครื่
องทองเหลื
อง (Wind & Brass Instruments)
๒. กลุ่
มเครื่
องจั
งหวะ เครื่
องตี
-เครื่
องกระทบ (Percussions Instruments)
ลั
กษณะของการประสมวงเป็
นไปอย่
างหลวมๆ ไม่
ได้
จำ
�กั
ดว่
าจะต้
องมี
แบบแผนที
่
ตายตั
วเหมื
อนกั
บวงดนตรี
ไทย
ทั่
วไป หรื
อเที
ยบกั
บวงดนตรี
ในประเพณี
นิ
ยมของยุ
โรปคลาสสิ
ก คนไทยนิ
ยมใช้
เสี
ยงแตรวงชาวบ้
านประโคมแห่
ในงาน
พิ
ธี
กรรมต่
างๆ ที่
มี
ชาวบ้
านมาชุ
มนุ
มกั
น ทั้
งงานรื่
นเริ
งบั
นเทิ
งใจ อาทิ
งานบวชนาค ทำ
�ขวั
ญ งานแห่
ขั
นหมาก งานมงคล
สมรส งานสมโภชวั
นสำ
�คั
ญทางพุ
ทธศาสนา งานศพ งานมหรสพ การโหมโรงหน้
าโรงละคร โหมโรงหน้
าโรงภาพยนตร์
ที่
เรี
ยกว่
า “หนั
งเงี
ยบ” ไปจนถึ
งงานประโคมข่
าวป่
าวประกาศกิ
จกรรมการเมื
องท้
องถิ่
น ฯลฯ แตรวงชาวบ้
านมี
อิ
สระ
ในการเลื
อกบทเพลงมาใช้
ในการแสดง ในการออกงานพิ
ธี
และไม่
มี
สู
ตรตายตั
วว่
าจะต้
องมี
ลำ
�ดั
บเพลงอย่
างไร เพลง
ที่
ใช้
เล่
นบรรเลงตามงานของแตรวงชาวบ้
านส่
วนหนึ่
งเป็
นเพลงที่
จำ
�มาจากแตรวงของทหาร มี
ทั้
งเพลงฝรั่
ง เพลงไทย
ใช้
จั
งหวะเดิ
นแถวอย่
างทหารที่
เรี
ยกว่
ามาร์
ช (March) ตี
ด้
วยกลองใหญ่
ให้
จั
งหวะ เรี
ยกชื่
อเพลงว่
า มาร์
ชต่
างๆ อาทิ
มาร์
ชดำ
�รง มาร์
ชภานุ
รั
งษี
มาร์
ชกรมหลวงประจั
กษ์
มาร์
ชลาวดวงเดื
อน และยุ
คสมั
ยรั
ชกาลที่
๗ มี
การนำ
�ภาพยนตร์
เงี
ยบเข้
ามาฉายในประเทศไทย การโฆษณาประชาสั
มพั
นธ์
ให้
คนดู
มาซื้
อบั
ตรเข้
าดู
ภาพยนตร์
ก็
จะนิ
ยมใช้
แตรแห่
นำ
�
เมื่
อถึ
งช่
วงภาพยนตร์
ใกล้
ฉายก็
จะไปตั้
งวงเล่
นโหมโรงเรี
ยกร้
องความสนใจจากคนดู
และเมื่
อถึ
งเวลาฉายภาพยนตร์
ก็
จะย้
ายเข้
าไปบรรเลงสดๆหน้
าจอ คิ
ดด้
นเพลงไปตามภาพเคลื่
อนไหวของหนั
ง เป็
นที่
ชื่
นชอบของผู้
คนในอดี
ตที่
ได้
มี
ประสบการณ์
ใหม่
กั
บภาพยนตร์
เงี
ยบอย่
างยิ่
ง ต่
อมาเมื่
อเกิ
ดเพลงรำ
�วงสมั
ยสงครามโลกครั้
งที่
สอง แตรวงชาวบ้
านก็
นำ
�เพลงรำ
�วงสนุ
กๆ ที่
นิ
ยมร้
องเล่
นกั
นไปเป่
าในกระบวนแห่
ด้
วย จนกระทั่
งยุ
คเพลงลู
กทุ่
ง เพลงลู
กกรุ
ง หรื
อเพลงไทย
สากลในปั
จจุ
บั
น ถ้
าเพลงไหนเป็
นที่
นิ
ยมก็
มั
กจะถู
กนำ
�ไปบรรเลงรั
บใช้
สั
งคมไทยเสมอมา
คณะแตรวงชาวบ้
านที่
มี
ชื่
อเสี
ยงในปั
จจุ
บั
น อาทิ
คณะถนอมศิ
ลป์
ปทุ
มธานี
คณะ ส.จุ
ฬาลั
กษณ์
สมุ
ทรสงคราม
คณะวรรณธนวาทิ
ต นนทบุ
รี
คณะกุ
หลาบโชว์
พระนครศรี
อยุ
ธยา คณะครู
ดำ
�มิ
วสิ
ค พระนครศรี
อยุ
ธยา คณะเพชร
พระนคร พระนครศรี
อยุ
ธยา คณะเอ็
กซเรย์
ราชบุ
รี
คณะสุ
นิ
ศา ท่
ามะขาม ราชบุ
รี
คณะมณฑาสวรรค์
ดำ
�เนิ
นสะดวก