Page 158 - dcp7

Basic HTML Version

147
ละครนอก
เรี
ยบเรี
ยงโดย วั
นทนี
ย์
ม่
วงบุ
ละครนอกเป็
นละครของภาคกลาง นั
บว่
าพั
ฒนาการมาจาก
มโนราห์
เพราะมี
ความมุ่
งหมายเช่
นเดี
ยวกั
นคื
อ ดำ
�เนิ
นเรื่
องรวดเร็
และตลกขบขั
น สมั
ยโบราณผู้
แสดงเป็
นชายล้
วน เพิ่
งมี
ผู้
หญิ
งแสดงใน
ปลายสมั
ยรั
ชกาลที่
๔ เมื่
อโปรดเกล้
าฯ ให้
ยกเลิ
กการห้
ามมิ
ให้
บุ
คคล
ทั่
วไปมี
ละครผู้
หญิ
ง ในตอนหลั
งผู้
แสดงเป็
นผู้
หญิ
งโดยมาก ผู้
ชายเกื
อบ
จะไม่
มี
ตั
วละครมี
ครบทุ
กตั
วตามเนื้
อเรื่
อง ไม่
จำ
�กั
ดจำ
�นวน ดนตรี
ใช้
วงปี่
พาทย์
การแต่
งกายเลี
ยนแบบเครื่
องต้
นของกษั
ตริ
ย์
ตั
วพระสวม
ชฎา ตั
วนางสวมเครื่
องประดั
บศี
รษะตามฐานะ เช่
น มงกุ
ฎกษั
ตรี
ย์
รั
ดเกล้
ายอด รั
ดเกล้
าเปลว และกระบั
งหน้
า การแสดงมี
คนบอกบท
มี
ต้
นเสี
ยงและลู
กคู่
สำ
�หรั
บร้
อง บางตั
วละครอาจร้
องเอง การรำ
�แคล่
วคล่
อง
ว่
องไว จั
งหวะของการร้
องและการบรรเลงดนตรี
ค่
อนข้
างเร็
ว เวลา
เล่
นตลกมั
กเล่
นนานๆ ไม่
คำ
�นึ
งถึ
งการดำ
�เนิ
นเรื่
อง และไม่
ถื
อขนบธรรมเนี
ยมประเพณี
เช่
น ตั
วกษั
ตริ
ย์
หรื
อมเหสี
จะเล่
ตลกกั
บเสนาก็
ได้
เริ่
มต้
นแสดงก็
เริ่
มเรื่
อง ไม่
มี
การไหว้
ครู
เรื่
องที่
ละครนอกแสดงได้
ทุ
กเรื่
อง ยกเว้
น ๓ เรื่
องที่
ใช้
แสดง
ละครใน ได้
แก่
รามเกี
ยรติ์
อิ
เหนา อุ
ณรุ
ท เรื่
องที่
สนุ
กสนานเป็
นที่
นิ
ยมแพร่
หลาย เป็
นบทที่
สามั
ญชนแต่
งได้
แก่
เรื่
อง
แก้
วหน้
าม้
า ลั
กษณวงศ์
และจั
นทโครพ ส่
วนที่
เป็
นบทพระราชนิ
พนธ์
ในรั
ชกาลที่
๒ ได้
แก่
เรื่
องสั
งข์
ทอง สั
งข์
ศิ
ลป์
ชั
ไชยเชษฐ์
คาวี
มณี
พิ
ชั
ย และไกรทอง
ละครนอก เป็
นละครแบบชาวบ้
านที่
ผู
กพั
นกั
บวิ
ถี
ชี
วิ
ตของคนในสั
งคมไทยมายาวนาน นั
บตั้
งแต่
สมั
กรุ
งศรี
อยุ
ธยา ซึ่
งต่
อมาพระบาทสมเด็
จพระพุ
ทธเลิ
ศหล้
านภาลั
ยได้
นำ
�วิ
ธี
การแสดงละครนอกแบบชาวบ้
านมาประยุ
กต์
เพื่
อใช้
แสดงในราชสำ
�นั
ก เรี
ยกว่
าละครนอกแบบหลวง โดยปรั
บปรุ
งสำ
�นวนภาษา ดนตรี
เพลงร้
อง กระบวนท่
ารำ
และการแต่
งกาย โดยนำ
�ลั
กษณะของละครในบางส่
วนเข้
ามาผสมผสานด้
วย ให้
มี
ความประณี
ตตามขนบประเพณี
ของหลวง จนได้
รั
บความนิ
ยมในสั
งคมของชนชั
นสู
งในวั
ง และแพร่
หลายสู
วั
งเจ้
านายหลายแห่
งด้
วยกั
น แม้
พระบาทสมเด็
จ-
พระพุ
ทธเลิ
ศหล้
านภาลั
ย ก็
ยั
งทรงนำ
�บทละครนอกเรื่
องไชยเชษฐ์
ที่
เขี
ยนไว้
ในสมั
ยกรุ
งศรี
อยุ
ธยามาปรั
บปรุ
งขึ้
เพื่
อใช้
แสดงเป็
นละครนอกแบบหลวง ผู้
แสดงละครนอกแต่
เดิ
มเป็
นชายล้
วน แสดงกั
นตามพื้
นบ้
านให้
ชาวบ้
านชม
ต่
อมาภายหลั
งเปลี่
ยนมาใช้
ผู้
หญิ
งในราชสำ
�นั
ก และแสดงในพระราชฐาน เพื่
อให้
พระมหากษั
ตริ
ย์
ทอดพระเนตรได้
บ้
าง
โดยมี
จุ
ดมุ่
งหมายในการดำ
�เนิ
นเรื่
องรวดเร็
วและมุ่
งตลกขบขั
นเช่
นเดี
ยวกั
บละครนอกของชาวบ้
าน แต่
ไม่
หยาบโลน
และใช้
ถ้
อยคำ
�ภาษาสองแง่
สองง่
าม (ลามกอนาจาร) อย่
างชาวบ้
าน ในการแสดงตลกต่
อหน้
าพระที่
นั่
ง ท่
ารำ
�แต่
เดิ
ที่
คล้
ายอิ
ริ
ยาบถของชาวบ้
านก็
ทำ
�ให้
ประณี
ตงดงามตามแบบอย่
างละครใน เพราะผู้
แสดงเป็
นผู้
ที่
ผ่
านการฝึ
กหั
ดและ
แสดงละครในกั
นมาแทบทั้
งสิ้
ละครนอก ได้
รั
บการขึ้
นทะเบี
ยนเป็
นมรดกภู
มิ
ปั
ญญาทางวั
ฒนธรรมของชาติ
ประจำ
�ปี
พุ
ทธศั
กราช ๒๕๕๔
ภาพ : การละครนอกเรื่
อง ไกรทอง ตอน พ้
อบน
ที่
มา : http://www.bloggang.com/data/r/
rouenrarai/picture/1344661756.jpg