Page 90 - dcp6

79
ตำ�นานพระธาตุดอยตุง
เรียบเรียงโดย รองศาสตราจารย์ รังสรรค์ จันต๊ ะ
ตำ�นานพระธาตุดอยตุง เป็ นเรื่องราวที่กล่าวถึงที่มาของพระธาตุดอยตุง (หากปริวรรตตามต้นฉบับภาษาถิ่น
ล้านนาจะเขียนด้วยตัว ท เป็น “ดอยทุง” ภาษาไทยกลางเขียนตามเสียงอ่านเป็น “ดอยตุง”) ประดิษฐานบนดอยตุง
อำ�เภอแม่สาย จังหวัดเชียงราย บนความสูง ๑,๓๖๔ เมตร จากระดับนํ้าทะเล
เนื้อเรื่องกล่าวถึงพระพุทธเจ้าทั้ง ๔ พระองค์ ที่ล่วงมาแล้วในภัทรกัปป์นี้ หลังจากบิณฑบาตที่เมืองราชคฤห์ และ
เมืองมิ ถิลาแล้ว ทุกพระองค์ก็ ได้เสด็จมายังภู เขานี้ และประทับนั่งบนยอดเขา ในอนาคตพระศรีอริยเมตไตรยก็จะทรง
มีพระจริยวั ตรอย่างนี้ เช่นกัน
พระธาตุดอยตุงเป็ นพระธาตุประจำ�ปีเกิดสาหรับผู้ที่เกิดปีกุน เป็นสถานที่ศักดิ์สิทธิ์ประจำ�ถิ่น เป็นพระธาตุสำ�คัญ
ประจำ�เมือง ชุมชนท้ องถิ่นตั้งชื่อสถานที่ต่างๆ ในท้ องถิ่นโดยอ้ างอิงจากตำ �นานพระธาตุดอยตุง เนื่องจากดอยตุง
เป็นแกนกลางของความศรัทธาในพระบรมธาตุ เชื่อมต่อด้วยภูเขาข้าง ๆ อี ก ๒ ลูก ที่มีสัณฐานคล้ ายผู้หญิงนอนหงาย
จึงชื่อว่า ดอยนางนอน และดอยจ้อง หรื อดอยจิกจ้อง ทางทิศเหนือศีรษะของนางนอน มี ดอยย่ าเฒ่า หรือ ดอยปู่เฒ่า
อยู่ตรงกลางอกและเป็นที ่ตั้งของ ถํ้าปุ่ม ที่ ปรากฏอยู่ ในตำ�นานด้วย ส่วนดอยตุงนั้นอยู่ทางใต้คือส่วนท้อง ทางตะวันออก
ด้านหน้าของดอยปู่ เฒ่าและดอยตุงเป็นภูเขาอีกลู กหนึ่ง เรี ยกว่า ดอยถํ้าปลา และมีถํ้าอื่น ๆ อี กหลายถํ้า เช่น ถํ้าตุ๊ ปู่
ถํ้ากู่แก้ ว ถํ้าปลา ถํ้าเปลวปล่องฟ้า บริ เวณถัดไปทางทิศตะวันตกเฉียงเหนือ มีบ่อนํ้าศักดิ์ สิทธิ์ที่ชาวบ้านเชื่อกันว่า
พระพุทธเจ้ าเคยเสด็จมาหยุ ดพั กและฉันนํ้าที่บ่อนี้ ถัดขึ้ นไปทางทิศะวันออกเฉียงเหนือ มีดอยอีกลูกหนึ่ง สัณฐาน
คล้ายช้างนอนหมอบ จึงชื่อว่า ดอยช้างมูบ มีพระธาตุประจำ�คือ พระธาตุ ช้างมูบ