Page 65 - dcp6

54
ตำ�นานเจ้าหลวงคำ �แดง
เรียบเรียงโดย นิ ตยา วรรณกิตร์
ตำ�นานเจ้าหลวงคำ �แดง เป็นตำ�นานที่มี เนื้อหาเกี่ยวกับบุคคลที่เชื่อว่าเป็ นปฐมกษัตริ ย์ของล้านนา ผู้มี ชีวิตอยู่
ในยุคก่อนประวัติศาสตร์และเป็นช่วงที่พระพุทธศาสนายังไม่แพร่หลายในดินแดนนี้ ปัจจุบันปรากฏการณ์ทางความเชื่อ
เกี่ยวกับเจ้าหลวงคำ �แดงแพร่หลายในหลายจังหวัดทางภาคเหนือตอนบน ดังปรากฏศาลเจ้าหลวงคำ�แดงกระจาย
อยู่ตามจังหวัดต่างๆ อาทิ เชียงใหม่ เชียงราย พะเยา ลำ�ปาง แม่ฮ่องสอนและน่ าน ซึ่งศาลบางแห่งมีการประกอบ
พิธีกรรมเลี้ ยงผีเจ้าหลวงคำ �แดงเป็นประจำ�ทุกปี
เจ้าหลวงคำ�แดงมีชื่อเรียกในตำ�นานว่า “เจ้าสุวัณณคำ�แดง” เรื่องราวชีวิ ตปรากฏในตอนต้นของตำ�นาน ๓ เรื่ อง
คือ ตำ�นานโบราณนิทานปถมเหตุการณ์ตั้งเชี ยงใหม่ ตำ�นานเชียงใหม่ปางเดิม และ ตำ�นานสุวรรณคำ�แดง หรือ ตำ�นาน
เสาอินทขีล กล่าวถึงประวัติ ของเจ้าหลวงคำ�แดง บุตรพระยาโจรณี เจ้าหลวงคำ �แดงได้รับมอบหมายให้ตามจับเนื้อ
ทรายทองแปลงและไปพบนางอินเหลาที่ดอยอ่างสรง จากนั้นได้สร้างเมืองขึ้นในบริเวณที่ราบลุ่มแม่นํ้าปิง ตั้งชื่อเมือง
ตามนํ้าหนักเตียงหิ นว่า “ล้านนา” นอกจากตำ �นานเจ้าหลวงคำ�แดงทั้ง ๓ เรื่องแล้ว ยังปรากฏตำ�นาน เจ้าหลวงคำ �แดง
ของชาวไทยวนและไทลื้ออีกหลายสำ�นวน แพร่หลายอยู่ ใน เขตภาคเหนือตอนบน ยกตั วอย่างเช่น ชาวไทยวน
ในอำ�เภอเชียงดาว จังหวัดเชียงใหม่และอำ�เภอแม่ใจ จั งหวัดพะเยา ชาวไทลื้อในอำ�เภอเชียงคำ� อำ�เภอเชียงม่วน จังหวัด
พะเยาและอำ�เภอแม่สาย จังหวัดเชียงราย เป็ นต้น นอกจากนี้ยังมี การอ้างถึงเจ้าหลวงคำ �แดงในฐานะยักษ์ เฝ้าสมบัติ
ที่ถํ้าเชียงดาว ใน ตำ�นานอ่างหลวงเชียงดาว และ ตำ �นานถํ้าเชียงดาว อีกด้ วย