Page 155 - dcp6

144
ตำ�ราพิชั ยสงคราม
เรียบเรี ยงโดย พันเอก(พิ เศษ) อำ�นาจ พุ กศรีสุข
ตำ�ราพิ ชัยสงคราม เป็นคำ�ที่ใช้เรียกหนั งสือหรือเอกสารที่ มีการรวบรวมเนื้อหาเกี่ยวกับยุทธศาสตร์และยุทธวิธี
การรบต่างๆ อาทิ การเตรียมกำ�ลัง การจัดทัพ การเคลื่อนทัพ การแปรขบวนทั พ การรุก การรับ การใช้อุ บายทำ�ลาย
ข้าศึก เป็นต้น เนื้อหานั้นอาจแต่งเป็นร้อยแก้วหรือร้ อยกรองก็ได้
ในสารานุกรมไทยฉบับราชบัณฑิตยสถานเล่มที่ ๒๑ ได้ให้คำ�จำ�กัดความของตำ�ราพิชัยสงครามไว้ว่า
“พิชัยสงคราม - ตำ �รา เป็นตำ�ราว่าด้วยวิธีการเอาชนะข้ าศึกในสงคราม ซึ่งนักปราชญ์ทางทหารสมัยโบราณ
ได้แต่งขึ้นจากประสบการณ์ และจากการทดลอง เพื่อให้แม่ทัพนายกองใช้ ศึกษา และเป็นคู่มื อในการอำ�นวยการรบ
ให้หน่วยทหารมีชัยชนะแก่ข้าศึก”
ตำ�ราพิชัยสงครามไทย มีร่ องรอยว่ามี ใช้มาตั้งแต่สมัย ทวาราวดี ศรีวิ ชัย สุโขทัย จนถึงอยุธยา เดิมสืบทอด
กันมาแบบมุขปาฐะหรือท่ องจำ�ต่ อๆกันมา จนถึ งสมัยอยุธยาได้มีการเขียนเป็นเอกสารขึ้นในรัชสมัย สมเด็จพระบรม
ไตรโลกนารถ ในคราวที่พระองค์เตรียมทำ �สงครามกับ พระเจ้ าติโลกราช แล้วได้เขียนขึ้นเป็นฉบับหลวงในรัชสมัย
สมเด็จพระรามาธิบดีที่ ๒ แห่งกรุงศรีอยุ ธยาเมื่อจุลศักราช ๘๔๐ ตรง
กับพุทธศักราช ๒๐๒๑ โดยทรงโปรดเกล้าฯ ให้ทำ�การรวบรวมและ
ชำ�ระตำ�ราพิชัยสงครามฉบับต่างๆ ขึ้นเป็นฉบั บหลวงเป็นครั้งแรก แล้ว
ได้คัดลอก หรือท่องจำ� เพื่อใช้งานต่อๆ กันมา มีการปรับปรุงเพิ่มเติม
บางส่วนของตำ �ราพิชัยสงคราม ในสมัยสมเด็จพระนเรศวรมหาราช
เพื่อใช้ในสงครามยุคนั้ น หลังจากสงครามกับพม่าในปี พุ ทธศักราช
๒๓๑๐ แล้วปรากฏว่าตำ�ราพิ ชัยสงครามฉบับหลวงได้กระจัดกระจาย