Page 96 - dcp4

Basic HTML Version

85
ประเพณี
แห่
มาลั
ยข้
าวตอก
ในเทศกาลวั
นมาฆบู
ชา จั
งหวั
ดยโสธร
เรี
ยบเรี
ยงโดย ผู้
ช่
วยศาสตราจารย์
ชื่
น ศรี
สวั
สดิ์
ในพระพุ
ทธศาสนาได้
แบ่
งการบู
ชาออกเป็
น ๒ ประเภท คื
อ ประเภทที่
เป็
นวั
ตถุ
สิ่
งของเรี
ยกว่
า อามิ
สบู
ชา และ
การบู
ชาด้
วยการปฏิ
บั
ติ
เรี
ยกว่
า ปฏิ
บั
ติ
บู
ชา การบู
ชาด้
วยวั
ตถุ
สิ่
งของ ส่
วนใหญ่
จะเป็
นปั
จจั
ย ๔ และข้
าวตอก ดอกไม้
ธู
ป เที
ยน พุ
ทธบริ
ษั
ทที่
มี
ความเลื่
อมใสศรั
ทธาต่
อพุ
ทธศาสนา จะทำ
�การบู
ชาพระรั
ตนตรั
ยในวาระต่
างๆ จะนึ
กถึ
ง วั
ตถุ
เหล่
านี้
เป็
นอั
นดั
บแรก ในสั
งคมโบราณอี
สาน เวลามี
งานเทศกาลไม่
ว่
าจะเป็
นงานบุ
ญเป็
นกฐิ
น บุ
ญผะเหวด ชาวบ้
าน
จะร่
วมกั
นทำ
�ดอกไม้
จากวั
สดุ
ที่
หาได้
ในท้
องถิ่
น เช่
นต้
นหม่
อนลำ
�ปอ ต้
นสาบเสื
กระดาษสี
และหลอดด้
าย นำ
�มาตกแต่
งเป็
นรู
ปทรงสี
สั
น มี
ลั
กษณะคล้
าย
ดอกไม้
ถ้
ามี
ฝี
มื
อก็
จะทำ
�เป็
นมาลั
ย มี
ทั้
งส่
วนที่
เป็
น มาลั
ยสาย และมั
ดเป็
พุ่
มบางพื้
นที่
ก็
ทำ
�มาลั
ยด้
วยข้
าวสาร จากการนำ
�ด้
ายดิ
บไปชุ
บกั
บข้
าวเหนี
ยว
ที่
ต้
มแล้
วจากนั้
นนำ
�ไปชุ
บกั
บข้
าวสาร เมื่
อยกด้
ายขึ้
นก็
จะมี
ข้
าวสารติ
ดมากั
ด้
ายทำ
�ให้
มี
ลั
กษณะคล้
ายมาลั
ย จากนั้
นจึ
งนำ
�มาจั
ดทรงให้
เป็
นมาลั
ยที่
มี
รู
ทรงสวยงาม บางพื้
นที่
ก็
จะทำ
�แบบเดี
ยวกั
นแต่
จะนำ
�ไปคลุ
กกั
บข้
าวตอก (ข้
าว
ตอกแตก) โดยมี
พื้
นฐานความเชื่
อมาจากครั้
งพุ
ทธกาล ที่
เชื่
อว่
าดอกมณฑารพ
เป็
นดอกไม้
จากสรวงสวรรค์
ที่
มี
ความสวยงามและมี
กลิ่
นหอมเป็
นพิ
เศษเวลาที่
ดอกมณฑารพจะบานหรื
อร่
วงหล่
นต้
อง
มี
เหตุ
การณ์
สำ
�คั
ญๆ เท่
านั้
นคื
อ พระพุ
ทธเจ้
า ประสู
ติ
ตรั
สรู้
และปริ
นิ
พพาน ดอกมณฑารพจึ
งจะร่
วงหล่
นลงมายั
งโลก
มนุ
ษย์
ครั้
งเมื่
อพระพุ
ทธเจ้
าเสด็
จดั
บขั
นธปริ
นิ
พพานที่
เมื
องกุ
สิ
นารา ดอกมณฑารพได้
ร่
วงหล่
นลงมา เปรี
ยบเสมื
อน
ความเสี
ยอกเสี
ยใจที่
ได้
รำ
�พั
นต่
อการเสด็
จดั
บขั
นธปริ
นิ
พพานของพระพุ
ทธเจ้
า เหล่
าพระภิ
กษุ
ผู้
ได้
ชื่
อว่
าอรหั
นต์
เหล่
าข้
าราชบริ
พาร และประชาชนทั้
งหลายได้
พากั
นมาถวายสั
กการะพระบรมศพอี
กทั้
งยั
งได้
พากั
นเก็
บดอกมณฑารพที่
ร่
วงหล่
นลงมา ไปสั
กการะบู
ชา และรำ
�ลึ
กถึ
งพระพุ
ทธเจ้
า เมื่
อกาลเวลาเปลี่
ยนไปดอกมณฑารพที่
เก็
บมาสั
กการะบู
ชา
ได้
เหี่
ยวแห้
ง และหมดไป
เพื่
อเป็
นการระลึ
กถึ
งพระปั
ญญาธิ
คุ
ณ พระมหากรุ
ณาธิ
คุ
ณ และพระ
บริ
สุ
ทธิ
คุ
ณ รวมทั้
งเหตุ
การณ์
ในวั
นสำ
�คั
ญต่
างๆ ชาวพุ
ทธจึ
งได้
นำ
�ข้
าวตอก ซึ่
เสมื
อนเป็
นดอกมณฑารพมาสั
กการะบู
ชาแทน อี
กความเชื่
อหนึ่
งเชื่
อว่
าข้
าวเป็
สิ่
งที่
มี
คุ
ณค่
า เป็
นสิ่
งที่
มนุ
ษย์
จะขาดไม่
ได้
การนำ
�ข้
าวตอก ดอกไม้
มาถวายเป็
พุ
ทธบู
ชาจึ
งเชื่
อว่
าจะได้
บุ
ญได้
กุ
ศลมาก ส่
วนการเริ่
มต้
นนำ
�ข้
าวตอกมาถวายเป็
มาลั
ยข้
าวตอก
ข้
าวตอก