Page 79 - dcp4

68
ขั้นตอนการผลิตสลากย้อม
สลากย้อมมีของถวายทานที่สำ�คั ญอยู่ที่ต้นสลากย้อม ซึ่งทำ�
เป็นต้นสูงใหญ่ เกิน ๘ เมตรขึ้นไป ต้นสลากย้ อม มีองค์ประกอบ
หลัก และขั้นตอนการผลิ ต ดังต่อไปนี้
๑. ก้างสลาก หรือลำ�ต้น ซึ่งเดิมทำ�จากไม้ไผ่สีสุกลำ�ต้นใหญ่
เหยียดตรง สูงยาว ส่วนปัจจุบันอาจมีปรับเปลี่ยนมาทำ�ด้วยเสาเหล็ก
หรือท่อพีวี ซีแทน ลำ�ต้นสลากย้ อมจะหุ้มด้วยฟางอีกที เพื่อใช้สำ�หรับ
ปักไม้แขวนของ ถวายทาน และวั สดุสำ�หรั บการตกแต่งเพื่อความ
สวยงาม
๒. ก้างฐาน เป็นส่วนฐาน เดิมเป็นฐานโครงสร้างไม้ไผ่ มี การ
เจาะเข้าสลักปิดบังด้วยผ้าสี ปัจจุบันหันมาใช้เป็นฐานโครงสร้างเหล็ ก
หรือฐานไม้จริง กรุไม้อัด เพื่อความแข็งแรงและมีการประดับตกแต่ง
ฐานอย่างสวยงาม
๓. ไม้เฮี ยว (ไม้เฮวหรือไม้เรียว) เป็นไม้ไผ่เหลาจนเล็กเรียว
ปักไปบนก้างสลาก มี ไว้สำ�หรับแขวนเครื่องถวายทานต่างๆ ที่ปลาย
ยอดไม้เฮี ยวขูดเป็นเส้นฝอยทำ�คล้ายดอกไม้ และนิ ยมย้อมสีตรง
ส่วนเส้นดอกฝอยนี้ เพื่อความสวยงาม ทำ�ให้หลาย ๆ คน เชื่อว่าชื่ อ
“สลากย้อม” น่าจะมาจากกระบวนการในส่วนนี้
๔. จ้อง หรือร่ม ทำ�ประดับตรงส่วนยอด โดยจะมีการทำ�
“ขะจา” ที่ดั้งเดิมเป็ นเหรียญถั กขอบด้วยเปลื อกหอยประดับไว้ส่วน
ปัจจุบันมีการปรั บเปลี่ยนวัสดุไปตามยุ คสมัย
พิธีกรรมวันทานสลากมี ขั้นตอน ดังนี้
การถวายสลากย้อม ก็เหมื อนกับการทานสลากภัตโดยทั่วไป เมื่อสลากย้อมตกแก่พระภิกษุหรือสามเณรรูปใด
แล้ว ก่อนประเคนรับพร พระหรื อสามเณรรูปนั้น ต้องหาคนมาอ่านกะโลงของหญิงสาวให้จบก่อน แล้วจึง จะประเคน
รับพร เป็นเสร็จพิธี
พิธีกรรมสลากย้ อม เป็นประเพณีที่ปฏิบัติกันที่บ้านศรีบังวัน ซึ่งเป็นหมู่บ้านเล็กๆ ตั้งอยู่หมู่ที่ ๔ ตำ�บลริ มปิง
อำ�เภอเมืองลำ�พูน จังหวัดลำ�พู น เป็นกลุ่มชนที่มีการผสมผสานระหว่างชาวไทยวนและไทยอง ซึ่งย้ายถิ่นฐานมาจาก
เมืองยอง ในรัฐฉาน สหภาพเมียนมาร์ มีการกระจายตัวเพื่อขยายพื้นที่ทำ�มาหากินคือ การทำ�นา ในยุคการปกครอง
ของเจ้าหลวงลำ�พูนตั้งแต่อดีตมา พื้นที่แห่งนี้มี แหล่งนํ้าอุดมสมบูรณ์ ง่ายต่อการดำ�รงชีวิต ประกอบกั บประชาชนก็
ขยันขันแข็ง หมู่บ้านจึงเป็นปึกแผ่น มั่นคง มีประเพณีเป็นมรดกวัฒนธรรมอั นงดงาม ตามแนวทางของพุทธศาสนา