Page 111 - dcp4

100
เจ้าภาพจะต้ องเตรียมสถานที่ อุ ปกรณ์เครื่องใช้ต่าง ๆ ตกแต่งบริ เวณที่ทำ�พิธีให้พร้อม ก่อนถึงวันพิธี เมื่ อถึงเวลา
ประกอบพิธีทำ�ขวั ญนาค หมอขวัญ หรือโหรา จะต้องสวมชุดขาว และทำ�จิตใจให้ สงบตั้งใจให้แน่วแน่แล้ วนำ�นาคเข้า
มาทำ�พิธี เริ่มจากหมอขวัญทำ �นํ้ามนต์ เสร็จแล้วนำ�สำ�รับเครื่องกระยาบวชมาวางพร้อมเหล้าขาว เทเหล้าใส่แก้ว เปิด
ซองบุหรี่วางในพาน จุดเที ยนธูป บอกสังเวย เมื่อกล่ าวคำ�ลาเครื่องสังเวยแล้วหยิบขนมต้มแดง ต้มขาว ข้าวปากหม้อ
ใส่ในชั้นบายศรีและวางเที ยนชัยเอาไว้ที่บนยอดบายศรี ๑ เล่ม แล้วเอาไม้ไผ่ ๓ ซีกขนาบบายศรีนาใบตองมาหุ้มบายศรี
มัดด้ วยด้ายสายสิ ญจน์ติ ดกับไม้ขนาบให้แน่น และเอาผ้ าแพร ผ้าสี หรือผ้าม่ านขนาดเล็กมาหุ้มบายศรีส่งอ้อมบายศรี
ด้วยทักษิณาวัตรแล้วเอาพวงเงินพวงทองมาคล้องที่บายศรี เสร็จแล้วนำ�เอาเทียนมาติดที่แว่นเวียนเที ยน แว่นละ ๓ เล่ม
ปักไว้ในขันข้าวสาร นำ�เอาแป้งหอม นํ้ ามันหอมมาเสก แล้วเข้ าสู่พิธีการทำ �ขวัญนาค เริ่มจากกราบทำ�ความ
เคารพบูชาพระรัตนตรัย แล้วจุดเทียนชัย บนยอดบายศรีเป็นลำ�ดับแรก จากนั้นเริ่มแหล่ทำ�ขวัญนาคตามขั้นตอนต่างๆ
เริ่มต้นด้วยการว่า บทไหว้ครู บทชุมนุมเทวดา แล้วเข้ าสู่บททาขวัญนาคต่างๆโดยลำ�ดับ คือเริ่มต้นด้วยหมอขวัญ
กล่าวถึ ง บุญคุณของ พระสั มมาสัมพุทธเจ้า กล่าวถึ งความสำ�คั ญของการบวช และอานิสงส์ที่ผู้บวชจะได้รับ และเชิญ
เทวดามาประสิทธิประสาทพรและช่ วยคุ้มครองนาคแล้วกล่าวถึงพัฒนาการของการกำ�เนิดของคน เล่าเรื่องตำ�นานนาค
แล้วสอนนาค สุดท้ายเป็นการเรียกขวัญนาค แล้วทำ�พิธี เวียนเทียนเบิกบายศรี
พิธีการเวียนเทียนเบิ กบายศรีเริ่มโดยให้บิดามารดาของเจ้านาค มานั่งทางด้านซ้ายมือของหมอขวัญ จุดเทียนชัย
หมอขวัญหยิบแว่นเทียนมาจุดไฟ เวียนเทียนไปรอบบายศรี แบบทักษิณาวั ตรโดยกระทุ่มเทียน ๓ ครั้ง ส่ งต่อให้บิดา
มารดาเวียนเทียน จนครบ ๓ แว่น ทาการเวียนเทียนจนครบ ๓ รอบแล้ว พรมน้ามนต์ แล้วหมอทาขวัญจะรับแว่น
เวียนเทียนคืน รวมเทียนทั้ง ๙ เล่ ม เวียนรอบบายศรี ๓ รอบ แล้วเป่ าเทียนให้ดั บที่บายศรี เป่าควันเทียนใส่หน้านาค
๓ ครั้ง จบแล้วเอาเทียนชัยมามาจุ่มที่แป้งเจิมหน้านาค
เมื่อเจิมหน้านาค แล้วแกะผ้าหุ้มบายศรีมาห่ อใบตองมัดให้สวยงามส่งให้นาคอุ้ มเอาไว้นำ�มะพร้าวอ่อนมาเวียน
รอบบายศรี ๓ รอบ ตักเครื่องกระยาบวชและข้ าวใส่ในผลมะพร้าวอ่อน แล้วตักนํ้ามะพร้าวพร้อมข้าวและเครื่อง
กระยาบวชเล่านั้นป้ อนนาค ๓ ครั้ง เรียกบิดา มารดามารับบายศรีจากนาคให้นาคกราบ ๓ ครั้ ง แล้วรับบายศรีกลับคืน
นำ�เอาไปเก็บไว้ในที่ อันสมควร
การทำ�ขวัญนาคเกิดจากความเชื่อของบุคคลที่ว่า คนเราเกิดมามี “ขวัญ” อยู่ประจำ�ตั วเป็นเครื่องพิทักษ์รักษา
ตัวตนของทุกคน ถ้าขวัญของผู้ใดอยู่กับตั ว บุคคลผู้ นั้นจะอยู่เย็นเป็นสุ ขเป็นปกติ แต่ถ้าขวัญของผู้ใดหนีไปจากตัว
มักจะมีอันเป็นไป ทำ�ให้ผิดปกติ พอมาถึงวันที่ชายหนุ่มจะเข้าพิธีอุปสมบทอาจขวัญเสีย จึงต้องหาผู้ที่มีความรู้มาเรียก
ขวัญให้ เรียกว่า “ทำ �ขวัญนาค”
ปัจจุบัน พิธีทำ�ขวัญนาคแตกต่างไปจากเดิมบ้าง ตามกระแสของความนิยม แต่เดิ มผู้ประกอบพิธีทำ�ขวัญนาคคือ
หมอขวัญ หรือ โหรา ที่ต้องได้รับการฝึกฝนวิธีทาขวัญนาคที่ถูกต้องจากครูอาจารย์จนมีความเชี่ยวชาญในกระบวนการ
ทำ�ขวัญนาค แต่ในปั จจุบัน มีนักร้องนักแสดงที่ไม่ได้ผ่านการฝึกฝนวิธีทำ�ขวัญนาคมาโดยตรงหันมาประกอบอาชี พเป็น
หมอขวัญกันมากขึ้ น ทำ�ให้พิ ธีทำ�ขวัญนาคผิ ดเพี้ยนไปจากเดิม
พิธีทำ�ขวัญนาค ได้รับการขึ ้นทะเบียนเป็นมรดกภู มิปัญญาทางวัฒนธรรมของชาติประจำ �ปีพุทธศักราช ๒๕๕๖