Page 28 - dcp3

Basic HTML Version

17
ผ้
าทอไทยวน
เรี
ยบเรี
ยงโดย บุ
ญชั
ย ทองเจริ
ญบั
วงาม
ไทยวนเป็
น กลุ่
ม ชาติ
พั
นธุ์
ที่
สื
บเชื้
อสายมาจากชาวเมื
องเชี
ยงแสน แห่
งอาณาจั
กรล้
านนา ปั
จจุ
บั
นพบว่
า มี
การ
ตั้
งถิ่
นฐานของชาวไทยวนโยนกเชี
ยงแสนที่
อพยพมาจากถิ่
นฐานเดิ
มไปอยู่
ตามหั
วเมื
องต่
าง ๆ ของประเทศไทย ซึ่
งพบ
ใน ๘ จั
งหวั
ด คื
อ จั
งหวั
ดเชี
ยงใหม่
จั
งหวั
ดลำ
�ปาง จั
งหวั
ดแพร่
จั
งหวั
ดอุ
ตรดิ
ตถ์
จั
งหวั
ดน่
าน จั
งหวั
ดราชบุ
รี
จั
งหวั
สระบุ
รี
และจั
งหวั
ดนครราชสี
มา
ผ้
าทอไทยวน ถื
อเป็
นงานช่
างฝี
มื
อดั้
งเดิ
มที่
มี
ลั
กษณะและเอกลั
กษณ์
พิ
เศษเฉพาะตั
ว กล่
าวคื
อ มี
กรรมวิ
ธี
ใน
การผลิ
ตสิ่
งถั
กทอชนิ
ดต่
าง ๆ ด้
วยความละเอี
ยดอ่
อนวิ
จิ
ตรงดงาม ทั้
งทางด้
านการเลื
อกใช้
สี
สั
น และความงดงามของ
ลวดลายที่
ประณี
ต มี
ทั้
งเทคนิ
คการจก การยกมุ
ก ปั่
นไก (ควบเส้
น) เกาะล้
วง และการมั
ดก่
าน (คาดก่
าน) ที่
แสดงออก
ถึ
งอั
ตลั
กษณ์
ของชาวไทยวนโยนกเชี
ยงแสนในมิ
ติ
ต่
าง ๆ ได้
เป็
นอย่
างดี
ทั้
งวิ
ถี
ชี
วิ
ต ความเป็
นอยู่
คติ
ความเชื่
อจารี
ประเพณี
และวั
ฒนธรรมของตน ผ้
าทอไทยวนชนิ
ดต่
างๆ ที่
มี
ความสำ
�คั
ญและใช้
ในชี
วิ
ตประจำ
�วั
นของชาวไทยวน ได้
แก่
ผ้
าห่
มหั
วเก็
บ ผ้
าเช็
ดหน้
า ย่
าม ผ้
าซิ่
นชนิ
ดต่
างๆ (ตั
วซิ่
น) หมอนหน้
าจก ผ้
าสไบ ผ้
าปกหั
วนาค ตุ
ง พวงเข็
ม (ตุ
งใย)
เป็
นต้
ปั
จจุ
บั
นมี
การทอผ้
าทอไทยวนในชุ
มชนต่
างๆ ๘ จั
งหวั
ดของประเทศไทย เช่
น ชุ
มชนไทยวน อำ
�เภอลอง จั
งหวั
แพร่
ชุ
มชนไทยวน จั
งหวั
ดราชบุ
รี
ชุ
มชนไทยวน อำ
�เภอเสาไห้
จั
งหวั
ดสระบุ
รี
ชุ
มชุ
นไทยวน บ้
านโนนกุ่
ม อำ
�เภอสี
คิ้
จั
งหวั
ดนครราชสี
มา ชุ
มชนไทยวน อำ
�เภอแม่
แจ่
ม อำ
�เภอดอยเต่
า อำ
�เภอจอมทอง จั
งหวั
ดเชี
ยงใหม่
ชุ
มชนไทยวน
อำ
�เภอนาน้
อย อำ
�เภอภู
เพี
ยง อำ
�เภอเวี
ยงสา จั
งหวั
ดน่
าน ชุ
มชนไทยวน อำ
�เภอตรอน อำ
�เภอลั
บแล จั
งหวั
ดอุ
ตรดิ
ตถ์
ชุ
มชนไทยวน อำ
�เภอเมื
อง จั
งหวั
ดลำ
�ปาง
ผ้
าทอไทยวนในปั
จจุ
บั
นกำ
�ลั
งเข้
าสู่
ขั้
นวิ
กฤต เพราะผู้
สื
บทอดในการทอผ้
าจะมี
ในบางชุ
มชนเท่
านั้
น เช่
น ชุ
มชน
ไทยวน จั
งหวั
ดราชบุ
รี
เหลื
อคนทอผ้
าตี
นจกเท่
าที่
สำ
�รวจพบเหลื
อแค่
๑๒ คนเท่
านั้
น ส่
วนใหญ่
จะเป็
นผู้
สู
งอายุ
และ
ขาดการถ่
ายทอดให้
กั
บเยาวชนคนรุ่
นใหม่
บางชุ
มชนเลิ
กการทอผ้
าจกแบบดั้
งเดิ
มหั
นมาทอแบบเทคนิ
คยกตะกอ
ลอยแทนกรรมวิ
ธี
แบบเก่
า ซึ่
งต้
องใช้
เวลามาก บางชุ
มชนเหลื
อเพี
ยงการทอย่
ามมุ
ก ผ้
ายกมุ
กต่
างๆ เช่
น ชุ
มชนไทยวน
อำ
�เภอเสาไห้
จั
งหวั
ดสระบุ
รี
และบ้
านโนนกุ่
ม อำ
�เภอสี
คิ้
ว จั
งหวั
ดนครราชสี
มา นอกจากนี้
บางชุ
มชนเลิ
กอาชี
พการ
ทอผ้
าและหั
นไปรั
บเอาการทอผ้
าชนิ
ดอื่
นที่
ไม่
ใช่
อั
ตลั
กษณ์
ตามแบบดั้
งเดิ
มของชาวไทยวนโยนกเชี
ยงแสนเข้
ามาแทนที่
ส่
งผลให้
มรดกภู
มิ
ปั
ญญาเหล่
านี้
ใกล้
สู
ญหาย
ผ้
าทอไทยวน ได้
รั
บการขึ้
นทะเบี
ยนเป็
นมรดกภู
มิ
ปั
ญญาทางวั
ฒนธรรมของชาติ
ประจำ
�ปี
พุ
ทธศั
กราช ๒๕๕๕